17 OKTOBER 2011. - Koninklijk besluit betreffende de veiligheidsattesten voor de nucleaire sector en tot regeling van de toegang tot de veiligheidszones, het kernmateriaal of tot de nucleaire documenten in bepaalde bijzondere omstandigheden
Verslag aan de Koning
Sire,
Wij hebben de eer ter ondertekening van Uwe Majesteit een ontwerp van koninklijk besluit betreffende de veiligheidsattesten voor de nucleaire sector en tot regeling van de toegang tot de veiligheidszones, het kernmateriaal of tot de nucleaire documenten in bepaalde bijzondere omstandigheden voor te leggen.
In het kader van de implementatie van een efficiënt systeem van fysieke beveiliging van kernmateriaal, nucleaire installaties en transporten, is het noodzakelijk niet alleen het kernmateriaal te categoriseren, maar ook de plaatsen waar dit zich bevindt - met inbegrip van de nucleaire transportvoertuigen - evenals de documenten die hiermee te maken hebben, om de toegang te kunnen beperken en controleren.
Overeenkomstig artikel 17ter van de wet van 15 april 1994 worden er veiligheidsrangen bepaald en toegekend aan drie categorieën van kernmateriaal, aan de nucleaire documenten, evenals aan de fysieke beveiligingszones van een nucleaire installatie of een nucleair vervoerbedrijf - met inbegrip van de voertuigen die kernmateriaal of nucleaire documenten bevatten - hierna « veiligheidszones » genoemd. De veiligheidsrangen « Vertrouwelijk - NUC », « Geheim - NUC », « Zeer geheim - NUC » worden bepaald op basis van de gevoeligheid, de gevaarlijkheid van het materiaal, van de veiligheidszones of de documenten t.o.v. de non-proliferatie en de stralingsbescherming, evenals van hun aantrekkelijkheid voor misdadigers die deze voor criminele of terroristische doeleinden zouden willen bemachtigen, betreden of saboteren.
Daarenboven wordt er in de internationale normen en aanbevelingen inzake de fysieke beveiliging van het kernmateriaal, de nucleaire installaties en het nucleair vervoer voor gepleit om de betrouwbaarheid na te gaan van de personen die nucleair materiaal vervoeren, die toegang hebben tot veiligheidszones, tot materiaal, of de nucleaire documenten of tot uitrustingen, systemen of voorzieningen of om het even welk ander element waarvan de sabotage tot ernstige radiologische gevolgen voor de werknemers, de bevolking of het leefmilieu zou kunnen leiden.
In ons land vormen de veiligheidsmachtigingen zoals voorzien door de wet van 11 december 1998 betreffende de classificatie en de veiligheidsmachtigingen, veiligheidsattesten en veiligheidsadviezen en haar uitvoeringsbesluiten op dit ogenblik ontegensprekelijk de beste manier om zich van de betrouwbaarheid van een persoon te verzekeren.
Bijgevolg moeten bovenvermelde personen houder zijn van een veiligheidsmachtiging van een niveau dat op zijn minst gelijk is aan het categoriseringsniveau van het kernmateriaal, de veiligheidszones en de nucleaire documenten.
Deze regel is zowel van toepassing op de betrokken personeelsleden van een nucleaire installatie of een nucleair vervoerbedrijf als op het betrokken personeel van derde bedrijven die, in het kader van een werk- of dienstverleningscontract, toegang moeten hebben tot veiligheidszones, tot kernmateriaal of tot de nucleaire documenten.
De termijnen voor het verkrijgen van een veiligheidsmachtiging zijn evenwel niet steeds verenigbaar met de behoeften van de nucleaire sector in termen van veiligheid, stralingsbescherming en operationaliteit. Daarenboven laat de wet van 11 december 1998 niet toe dat deze de enige basis zou zijn om volledig aan de vereisten inzake veiligheid van een nucleaire installatie of een nucleair vervoerbedrijf te kunnen beantwoorden. Bijgevolg heeft de wetgever via de wet van 30 maart 2011 tot wijziging van de wet van 15 april 1994 betreffende de bescherming van de bevolking en van het leefmilieu tegen de uit ioniserende stralingen voortspruitende gevaren en betreffende het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle en de wet van 11 december 1998 betreffende de classificatie en de veiligheidsmachtigingen, veiligheidsattesten en veiligheidsadviezen beslist dat er veiligheidsmachtigingen kunnen worden afgeleverd om toegang te verkrijgen tot het kernmateriaal, de nucleaire documenten en de veiligheidszones hoewel deze niet geclassificeerd zijn in de zin van de wet van 11 december 1998 maar gecategoriseerd zoals hierboven vermeld.
De wetgever bepaalt via dezelfde wet dat het aan U is om de vereiste maatregelen te treffen opdat niet gemachtigde personen in strikt bepaalde gevallen of omstandigheden, tijdelijk toegang kunnen hebben tot kernmateriaal, de nucleaire documenten of de veiligheidszones.
Ratione loci regelt dit ontwerp, de toegang tot de veiligheidszones, het kernmateriaal of de nucleaire documenten die zich in kerninstallaties en nucleaire vervoerbedrijven bevinden; het regelt anderzijds de toegang tot de nucleaire documenten die een publiek- of privaatrechtelijke natuurlijke of rechtspersoon dient te bewaren of te behandelen buiten een kerninstallatie of een nucleair vervoerbedrijf (bv. maatschappelijke zetel die zich niet een kerninstallatie bevindt).
Dit ontwerpbesluit machtigt de directeur-generaal van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle om voor de toegang tot de veiligheidszones van kerninstallaties en nucleaire vervoerbedrijven, evenals tot het kernmateriaal of de nucleaire documenten die er zich bevinden, in vier gevallen een veiligheidsattest af te leveren :
-
wanneer een persoon die in een nucleaire installatie of een nucleair vervoerbedrijf werkt, toegang dient te hebben tot de veiligheidszones, het kernmateriaal of de nucleaire documenten terwijl hij wacht op een veiligheidsmachtiging, hetzij omdat hij net werd aangeworven, hetzij omdat de veiligheidsmachtiging in zijn bezit van een lager dan vereist niveau is (artikelen 2 en 3);
-
wanneer de toegang tot de veiligheidszones, het kernmateriaal of de nucleaire documenten mogelijk moet worden gemaakt voor een periode die korter is dan de machtigingsaanvraagprocedure (artikel 4);
-
wanneer een persoon die werkt voor een bedrijf dat voor het uitvoeren van werken of diensten contractueel met de nucleaire installatie of het vervoerbedrijf verbonden is, in het kader van een werk- of dienstverleningscontract, toegang moet hebben tot de veiligheidszones, het kernmateriaal of de nucleaire documenten (artikel 5);
-
wanneer een persoon van de exploitant de toelating heeft om een of meerdere veiligheidszones te bezoeken (artikel 7).
Bovendien machtigt dit ontwerpbesluit, voor de toegang tot de nucleaire documenten die een publiek- of privaatrechtelijke natuurlijke of rechtspersoon dient te bewaren of behandelen buiten een kerninstallatie of een nucleair vervoerbedrijf, tevens de Directeur-generaal om een veiligheidsattest af te leveren in drie gevallen die mutatis mutandis overeenstemmen met deze die beschreven worden wanneer de toegang plaats heeft in een kerninstallatie of een nucleair vervoerbedrijf (zie hieronder de commentaar bij artikelen 15 tot 18).
Er dient te worden opgemerkt dat de geldigheid van de veiligheidsattesten beperkt is in de tijd. Deze verstrijkt, hetzij op het ogenblik waarop de betrokkene de kennisgeving ontvangt dat hem een veiligheidmachtiging van het vereiste niveau wordt toegekend of op het moment van de mededeling van de definitieve weigering van de toekenning ofwel zodra de geldigheidsduur die voorzien werd in het attest verloopt ofwel als de geldigheidstermijn voorzien door dit besluit op zijn einde loopt.
Rekening houdend met het feit dat gekwalificeerde werkkrachten in de nucleaire sector enerzijds zeldzaam zijn en anderzijds met het feit dat de bijna-totaliteit van onze nucleaire installaties afhangen van multinationals, gebeurt het vaak dat een persoon die in een derde land verblijft of die over een buitenlandse veiligheidsmachtiging beschikt, door een exploitant gemandateerd wordt om werken of diensten uit te voeren in een nucleaire installatie of een nucleair vervoerbedrijf en dat hij aldus toegang dient te hebben tot de veiligheidszones, het kernmateriaal of de nucleaire documenten.
Welnu, ingeval deze persoon niet over een Belgische of buitenlandse veiligheidsmachtiging van het vereiste niveau beschikt, kan een veiligheidsattest zich niet steeds op voldoende elementen baseren.
Om aan dit probleem tegemoet te komen, voorziet het ontwerp dat de betrokkene hiervoor :
-
hetzij het bewijs moet leveren dat hij houder is van een veiligheidsmachtiging van het vereiste niveau die door de bevoegde autoriteiten van het land waar hij gewoonlijk verblijft, werd toegekend en die erkend is door de internationale overeenkomsten en verdragen die België binden (artikel 8);
-
hetzij een attest voorlegt dat minder dan één jaar geleden werd afgeleverd door de bevoegde autoriteiten van het land waar hij gewoonlijk verblijft en waarin gecertificeerd wordt dat hij in dat land toegang heeft tot een kerninstallatie, of een nucleair vervoerbedrijf, tot kernmateriaal, tot de plaatsen waar het zich bevindt of tot de documenten die er betrekking op hebben (artikel 9). Dit attest moet niet verward worden met het veiligheidsattest.
Het besluit voorziet dat deze laatste maatregel, die leidt tot de aflevering van wat het ontwerpbesluit een toegangsvergunning noemt, eveneens van toepassing is op personen die niet in België verblijven die in het kader van een tijdelijk arbeidscontract, van een stageovereenkomst of van een opleiding die voorzien is voor een kortere periode dan deze van de procedure voor de machtigingsaanvraag, toegang dienen te hebben tot de veiligheidszones, tot het gecategoriseerd kernmateriaal of tot de nucleaire documenten (artikel 12). In dit opzicht, moet de aandacht getrokken worden op het feit dat een stageaanvraag of een opleidingsaanvraag aan het bovenvermelde attest gelijkgesteld mag worden als deze ingeleid wordt via de Europese Commissie of de Internationale Organisatie voor Atoomenergie of nog het Nucleair Energie Agentschap.
Het ontwerp regelt ten slotte de toegang van de hulp- en politiediensten tot de veiligheidszones in geval van een radiologische of andere noodsituatie (artikel 6).
In alle bovenvermelde gevallen legt het ontwerp op dat er...
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI