Uittreksel uit arrest nr. 183/2021 van 16 december 2021 Rolnummer 7489 In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 15 maart 2020 « tot wijziging van de wet van 24 januari 1977 betreffende
Uittreksel uit arrest nr. 183/2021 van 16 december 2021
Rolnummer 7489
In zake : het beroep tot vernietiging van de wet van 15 maart 2020 « tot wijziging van de wet van 24 januari 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van de gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten, wat de reclame voor producten op basis van tabak betreft », ingesteld door de nv « British American Tobacco Belgium ».
Het Grondwettelijk Hof,
samengesteld uit de voorzitters L. Lavrysen en P. Nihoul, en de rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, D. Pieters en S. de Bethune, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter L. Lavrysen,
wijst na beraad het volgende arrest :
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 22 december 2020 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 28 december 2020, heeft de nv « British American Tobacco Belgium », bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. T. Bosly, Mr. J. Wauters, Mr. C. Goossens en Mr. W. Van de Wiele, advocaten bij de balie te Brussel, en door Mr. S. Sottiaux en Mr. J. Roets, advocaten bij de balie van Antwerpen, beroep tot vernietiging ingesteld van de wet van 15 maart 2020 « tot wijziging van de wet van 24 januari 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van de gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten, wat de reclame voor producten op basis van tabak betreft » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 26 juni 2020, tweede editie).
(...)
II. In rechte
(...)
Ten aanzien van de bestreden wet en haar context
B.1. De wet van 15 maart 2020 « tot wijziging van de wet van 24 januari 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van de gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten, wat de reclame voor producten op basis van tabak betreft » (hierna : de wet van 15 maart 2020) wijzigt de reclameregeling voor « tabaksproducten ».
B.2.1. De reclameregeling voor « tabaksproducten » is vastgesteld bij artikel 7, § 2bis, van de wet van 24 januari 1977 « betreffende de bescherming van de gezondheid van de gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten » (hierna : de Voedingsmiddelenwet).
Artikel 7, § 2bis, van de Voedingsmiddelenwet, vóór de wijziging ervan bij de bestreden wet, bepaalde :
1° Het is verboden reclame te voeren voor en te sponsoren door tabak, producten op basis van tabak en soortgelijke producten, hierna tabaksproducten genoemd.
Als reclame en sponsoring worden beschouwd elke mededeling of handeling die rechtstreeks of onrechtstreeks tot doel heeft de verkoop te bevorderen, ongeacht de plaats, de aangewende communicatiemiddelen of de gebruikte technieken.
2° Het in het 1° bedoelde verbod is niet van toepassing op :
- reclame voor tabaksproducten in dagbladen en tijdschriften die buiten de Europese Unie worden uitgegeven, behoudens wanneer die reclame of de invoer van dergelijke dagbladen of tijdschriften er hoofdzakelijk toe strekt tabaksproducten op de Belgische of communautaire markt te promoten;
- de incidentele reclame voor tabaksproducten in het kader van de mededeling aan het publiek van evenementen in het buitenland, behoudens wanneer die reclame of de mededeling aan het publiek van het evenement er hoofdzakelijk toe strekt reclame voor tabaksproducten te voeren voor de Belgische markt;
- het aanbrengen van het merk van een tabaksproduct op affiches in en aan de voorgevel van tabakswinkels en van krantenwinkels die tabaksproducten verkopen;
- reclame voor tabaksproducten in gedrukte publicaties, die uitsluitend bestemd zijn voor personen die werkzaam zijn in de tabakshandel.
[...]
.
Uit die wetsbepaling, alsmede uit de wordingsgeschiedenis van haar voorgangers, vloeit voort dat voor « tabaksproducten », zowel op basis van tabak als op basis van andere bestanddelen (« soortgelijke producten »; Parl. St., Senaat, 1963-1964, nr. 225, p. 6), en ongeacht of ze worden verbruikt door middel van een verbrandingsproces, een algemeen verbod op (merk)reclame geldt, maar dat in een aantal uitzonderingen op dat verbod is voorzien.
B.2.2. De reclameregeling is het resultaat van een wetgevingsproces waarin de wetgever de uitdagingen, de maatschappelijke problemen en kosten, de tekortkomingen van de regelgeving, de voor- en nadelen van een strikte reclameregeling voor « tabaksproducten » heeft overwogen en de mate waarin hij diende op te treden. Hij heeft deskundigen gehoord over de negatieve gevolgen van roken voor de gezondheid, de impact van reclame op het gedrag van jongeren, en de gevolgen van een reclameverbod voor de betrokken sectoren (Parl. St., Kamer, 1995-1996, nr. 346/4, pp. 5-22).
B.2.3. De wetgever beoogde met die regeling de volksgezondheid doelmatig te beschermen en het tabaksgebruik geleidelijk te verminderen (Parl. St., Kamer, 1974-1975, nr. 563/1, p. 2; Kamer, 1995-1996, nr. 346/1, p. 3). Hij wenste in het bijzonder op te treden tegen de negatieve gevolgen van « tabaksproducten » en de rol die reclame speelt bij het aantrekken van nieuwe gebruikers en het aanzetten tot gebruiken van die producten, vooral bij jongeren (Parl. St., Kamer, 1995-1996, nr. 346/1, pp. 2-3). Hij streefde ernaar de tekortkomingen in de bestaande reclameregels aan te pakken en met een omvattende regeling te verhinderen dat het algemene verbod op (merk)reclame voor de geviseerde producten zou worden omzeild (Parl. St., Kamer, 1995-1996, nr. 346/1, p. 3). Hij wou tegelijkertijd met beperkte uitzonderingen tegemoetkomen aan een aantal moeilijkheden die een absoluut verbod met zich zou meebrengen (Parl. St., Kamer, 1995-1996, nr. 346/6, pp. 2-3).
B.3.1. Artikel 2 van de wet van 15 maart 2020 bepaalt :
In artikel 7, § 2bis, 2°, van de wet van 24 januari 1977 betreffende de bescherming van de gezondheid van de gebruikers op het stuk van de voedingsmiddelen en andere produkten, ingevoegd bij de wet van 10 december 1997, gewijzigd bij de wet van 19 juli 2004 en bij de wet van 18 december 2016, worden de woorden ' - het aanbrengen van het merk van een tabaksproduct op affiches in en aan de voorgevel van tabakswinkels en van krantenwinkels die tabaksproducten verkopen; ' opgeheven
.
Artikel 3 van de wet van 15 maart 2020 bepaalt :
Deze wet treedt in werking op 1 januari 2021
.
Uit de voormelde artikelen vloeit voort dat het reclameverbod voor « tabaksproducten » vanaf 1 januari 2021 wordt uitgebreid door een bestaande uitzondering op het voeren van reclame voor « tabaksproducten » op te heffen.
B.3.2. De wetgever beoogde - zoals in de binnen de Wereldgezondheidsorganisatie gesloten Kaderovereenkomst inzake de bestrijding van het tabaksgebruik wordt erkend - in het kader van een allesomvattende aanpak van de strijd tegen tabak, roken en de gevolgen ervan, een kentering teweeg te brengen door bijkomende maatregelen betreffende reclame voor « tabaksproducten » te nemen om zo de risico's voor de volksgezondheid te verminderen. De bestreden maatregel strekt ertoe in navolging van de verplichting tot het gebruik van neutrale verpakkingen (koninklijk besluit van 13 april 2019 « betreffende de gestandaardiseerde verpakking van sigaretten, roltabak en waterpijptabak »), de blootstelling, in het bijzonder van jongeren, aan reclame voor merken van « tabaksproducten » op een coherente wijze in alle verkooppunten te verbieden (Parl. St., Kamer, BZ 2019, DOC 55-0210/001, p. 7; Parl. St., Kamer, BZ 2019, DOC 55-0210/004, pp. 4 en 8).
B.3.3. De bestreden opheffing van de uitzondering is het resultaat van een wetgevingsproces waarin de wetgever zich heeft gebaseerd op adviezen, studies en analyses. In zijn streven naar een coherent reclameverbod ter bescherming van jongeren heeft de wetgever zich gebogen over de uitzondering op het algemene reclameverbod, wat betreft het afficheren van merken aan de voorgevel van en in tabakswinkels en...
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI