Uittreksel uit arrest nr. 118/2021 van 30 september 2021 Rolnummers 7154, 7155
Uittreksel uit arrest nr. 118/2021 van 30 september 2021
Rolnummers 7154, 7155, 7212 en 7220
In zake : de beroepen tot gedeeltelijke vernietiging van het decreet van het Waalse Gewest van 4 oktober 2018 « betreffende het Waalse Dierenwelzijnwetboek », ingesteld door Rabah Bouazza en anderen, door Albert Guigui en anderen, door de vzw « Coordinatie Comité van Joodse Organisaties van België. Section belge du Congrès juif mondial et Congrès juif européen » en anderen en door het Executief van de Moslims van België en anderen.
Het Grondwettelijk Hof,
samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, de rechters J.-P. Moerman, T. Giet, R. Leysen, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne en D. Pieters, en, overeenkomstig artikel 60bis van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof, emeritus voorzitter F. Daoût en emeritus rechter T. Merckx-Van Goey, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder voorzitterschap van emeritus voorzitter F. Daoût,
wijst na beraad het volgende arrest :
-
Onderwerp van de beroepen en rechtspleging
-
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 1 april 2019 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 2 april 2019, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen D.57, § 1, en D.105, § 1, 18°, vervat in artikel 1 van het decreet van het Waalse Gewest van 4 oktober 2018 « betreffende het Waalse Dierenwelzijnwetboek », alsook van artikel 26 van hetzelfde decreet (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 31 december 2018) door Rabah Bouazza, de vzw « Mosquée Arrahma - Association de foi et pratique de la religion islamique de Marchienne-au-Pont », de vzw « Assakina », de vzw « Association de Foi et Pratique de la Religion islamique de Charleroi », de vzw « Association de foi et de pratique de la religion islamique », de vzw « Mosquée At-Touba », de vzw « Verli » en de bvba « Goraya », bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. I. Akrouh, advocaat bij de balie te Brussel.
-
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 1 april 2019 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 3 april 2019, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen D.4, § 1, 2°, 16° en 26°, D.57 en D.59, vervat in artikel 1 van hetzelfde decreet, alsook van artikel 26 ervan, door Albert Guigui, Pinkas Kornfeld, Nissan Haim Roth en het « Centraal Israëlitisch Consistorie van België », bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. E. Jacubowitz, Mr. C. Caillet en Mr. E. Maes, advocaten bij de balie te Brussel.
Bij dezelfde verzoekschriften vorderden de verzoekende partijen eveneens de schorsing van dezelfde decreetsbepalingen. Bij het arrest nr. 115/2019 van 18 juli 2019, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 12 februari 2020, heeft het Hof de vorderingen tot schorsing verworpen.
-
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 14 juni 2019 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 17 juni 2019, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen D.57, § 1, D.59 en D.105, § 1, 18°, vervat in artikel 1 van hetzelfde decreet, alsook van artikel 26 ervan, door de vzw « Coördinatie Comité van Joodse Organisaties van België. Section belge du Congrès juif mondial et Congrès juif européen », Yohan Benizri, Liliane Seidman en Jacques Grunicky, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. E. Cloots en Mr. S. Sottiaux, advocaten bij de balie van Antwerpen.
-
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 26 juni 2019 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 27 juni 2019, is beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen D.57, § 1, D.59 en D.105, § 1, 18°, vervat in artikel 1 van hetzelfde decreet, alsook van artikel 26 ervan, door het Executief van de Moslims van België, de Coördinatieraad van de islamitische instellingen van België, de ivzw « Internationale vereniging Diyanet van België », de vzw « Islamitische Federatie van België », de vzw « Rassemblement des Musulmans de Belgique », de vzw « Union des mosquées de la Province de Liège », de vzw « Unie van Moskeeën en Islamitische verenigingen van Limburg », Hasan Batakli, Tahar Chahbi en Semsettin Ugurlu, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. J. Roets, advocaat bij de balie van Antwerpen.
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 7154, 7155, 7212 en 7220 van de rol van het Hof, werden samengevoegd.
(...)
-
-
In rechte
(...)
Ten aanzien van de bestreden bepalingen en de context ervan
B.1.1. De verzoekende partijen in de zaak nr. 7154 vorderen de vernietiging van de artikelen D.57, § 1, en D.105, § 1, 18°, van het Waalse Dierenwelzijnwetboek, vastgesteld bij artikel 1 van het decreet van 4 oktober 2018 « betreffende het Waalse Dierenwelzijnwetboek ».
De verzoekende partijen in de zaak nr. 7155 vorderen de vernietiging van de artikelen D.4, § 1, 2°, 16° en 26°, D.57 en D.59 van hetzelfde Wetboek, alsook van artikel 26 van het voormelde decreet van 4 oktober 2018.
De verzoekende partijen in de zaken nrs. 7212 en 7220 vorderen de vernietiging van de artikelen D.57, § 1, D.59 en D.105, § 1, 18°, van hetzelfde Wetboek, alsook van artikel 26 van het voormelde decreet van 4 oktober 2018.
De bestreden bepalingen leggen vanaf 1 september 2019 een verbod op slachten zonder voorafgaande bedwelming op.
B.1.2. Artikel D.4, § 1, van het Waalse Dierenwelzijnwetboek bepaalt :
Voor de toepassing van dit Wetboek wordt verstaan onder :
[...]
2° het slachten: het doden van dieren bestemd voor menselijk verbruik;
[...]
16° bedwelmen : elk opzettelijk toegepast procédé dat een pijnloos bewustzijns- en gevoeligheidsverlies veroorzaakt, met inbegrip van elk procédé waarbij de dood onmiddellijk intreedt;
[...]
26° het doden : elk opzettelijk procédé dat de dood van een dier veroorzaakt;
[...]
.
Artikel D.57 van het Waalse Dierenwelzijnwetboek bepaalt :
§ 1. Een dier mag slechts worden gedood door een persoon die daarvoor de nodige kennis en bekwaamheid heeft en volgens de meest selectieve, de snelste en de minst pijnlijke methode voor het dier.
Een dier wordt enkel gedood na verdoving of bedwelming, behoudens :
1° overmacht;
2° beoefenen van jacht of visvangst;
3° bestrijding van schadelijke organismen;
4° dodingsacties waarin wordt voorzien krachtens de wet op het natuurbehoud.
Indien het doden van dieren het voorwerp uitmaakt van bijzondere slachtmethodes, voorgeschreven door de ritus van een eredienst, moet het bedwelmingsprocedé omkeerbaar zijn en mag het niet de dood van het dier tot gevolg hebben.
§ 2. De Regering kan het slachten van dieren op de plaats waar ze gekweekt worden, volgens de door haar bepaalde voorwaarden en modaliteiten toelaten.
§ 3. In afwijking van § 1 worden de modaliteiten m.b.t. het doden van dieren bedoeld in Hoofdstuk 8 bij en krachtens artikel D.90 vastgesteld
.
Artikel D.59 van het Waalse Dierenwelzijnwetboek bepaalt :
De Regering stelt de voorwaarden en de nadere regels vast voor :
1° de vaardigheid van het personeel werkzaam in de slachthuizen en van de personen die deelnemen aan het doden van de dieren, met inbegrip van het invoeren van vormingen en examens, evenals het afleveren, het intrekken en het opschorten van in dat kader afgeleverde getuigschriften;
2° de kwalificatie van de personen die gemachtigd zijn om het doden van een dier uit te voeren;
3° de controle en de autocontrole van de slachtvoorwaarden vanaf de aankomst de dieren in het slachthuis tot het doden;
4° de bouw, inrichting en uitrusting van slachthuizen;
5° het gebruik van producten of materieel bestemd voor het doden van dieren
.
Artikel D.105, § 1, van het Waalse Dierenwelzijnwetboek bepaalt :
Een inbreuk van de tweede categorie in de zin van Boek I van het Milieuwetboek begaat, hij die :
[...]
18° een pijnlijke ingreep bij een dier verricht of laat verrichten [lees : een dier doodt of laat doden] zonder een voorafgaande verdoving of bedwelming, in overtreding met artikel D.57 of met de voorwaarden vastgesteld krachtens dat artikel;
[...]
.
Artikel 26 van het decreet van 4 oktober 2018 « betreffende het Waalse Dierenwelzijnwetboek » bepaalt :
Tot 31 augustus 2019 is artikel D.57 van het Waalse Dierenwelzijnwetboek niet van toepassing op slachtingen voorgeschreven door de ritus van een eredienst.
De Regering kan voorzien in de controleprocedure en -voorwaarden waarbij aangetoond wordt dat het slachten ondernomen wordt in het kader van de ritus van een eredienst
.
B.2.1. Die bepalingen vervangen de bepalingen met een identieke draagwijdte die in de wet van 14 augustus 1986 « betreffende de bescherming en het welzijn der dieren » waren ingevoerd bij het decreet van 18 mei 2017 « tot wijziging van de artikelen 3, 15 en 16 en tot invoeging van een artikel 45ter in de wet van 14 augustus 1986 betreffende de bescherming en het welzijn der dieren ».
Zij werden genomen op grond van de - sinds de zesde staatshervorming (2014) - aan de gewesten toegewezen bevoegdheid betreffende het dierenwelzijn (artikel 6, § 1, XI, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen).
B.2.2. Bij het Hof zijn verschillende beroepen tot vernietiging ingesteld tegen de bepalingen van het voormelde decreet van 18 mei 2017. Bij zijn arrest nr. 52/2019 van 4 april 2019 heeft het vastgesteld dat de bestreden bepalingen van het decreet van 18 mei 2017 waren opgeheven bij artikel 24, eerste lid, 1°, van het decreet van 4 oktober 2018 « betreffende het Dierenwelzijnwetboek » en dat zij, gelet op de datum die voor de inwerkingtreding ervan was vastgesteld, nooit uitwerking hebben gehad. Het Hof heeft derhalve vastgesteld dat die beroepen zonder voorwerp waren geworden.
B.2.3. Vóór de wijziging ervan bij het decreet van 18 mei 2017 en bij het bestreden decreet voorzag de wet van 14 augustus 1986, voor de slachtingen die zijn voorgeschreven door een religieuze ritus, in een uitzondering op de principiële verplichting om het dier vooraf te bedwelmen. Het decreet van 18 mei 2017 en het bestreden decreet heffen die...
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI