Uittreksel uit arrest nr. 102/2023 van 29 juni 2023 Rolnummer 7789 In zake : het beroep tot gehele of gedeeltelijke vernietiging (artikelen 1, 4, 6, 7
Uittreksel uit arrest nr. 102/2023 van 29 juni 2023
Rolnummer 7789
In zake : het beroep tot gehele of gedeeltelijke vernietiging (artikelen 1, 4, 6, 7, 8 en 18) van het decreet van het Waalse Gewest van 12 november 2021 « houdende wijziging van Boek II van het Milieuwetboek dat het Waterwetboek inhoudt, met het oog op de vaststelling van een kader voor de terugwinning van bemalingswater », ingesteld door de vzw « Abbaye Notre-Dame de Saint-Rémy ».
Het Grondwettelijk Hof,
samengesteld uit de voorzitters P. Nihoul en L. Lavrysen, en de rechters T. Giet, J. Moerman, M. Pâques, Y. Kherbache, T. Detienne, D. Pieters, S. de Bethune, E. Bribosia, W. Verrijdt en K. Jadin, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter P. Nihoul,
wijst na beraad het volgende arrest :
-
Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 15 april 2022 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 19 april 2022, heeft de vzw « Abbaye Notre-Dame de Saint-Rémy », bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. L. Depré, Mr. L.-S. Pan-Van De Meulebroeke en Mr. L. Coufopandelis, advocaten bij de balie te Brussel, beroep tot gehele of gedeeltelijke (artikelen 1, 4, 6, 7, 8 en 18) vernietiging ingesteld van het decreet van het Waalse Gewest van 12 november 2021 « houdende wijziging van Boek II van het Milieuwetboek dat het Waterwetboek inhoudt, met het oog op de vaststelling van een kader voor de terugwinning van bemalingswater » (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 26 november 2021).
(...)
-
In rechte
(...)
Ten aanzien van het bestreden decreet en de context ervan
B.1. De verzoekende partij vordert de volledige of gedeeltelijke vernietiging van het decreet van het Waalse Gewest van 12 november 2021 « houdende wijziging van Boek II van het Milieuwetboek dat het Waterwetboek inhoudt, met het oog op de vaststelling van een kader voor de terugwinning van bemalingswater » (hierna : het decreet van 12 november 2021).
B.2.1. Het decreet van 12 november 2021 heeft allereerst tot doel « een duidelijk juridisch kader voor de terugwinning van bemalingswater » vast te stellen (Parl. St., Waals Parlement, 2021-2022, nr. 684/1, p. 2).
Artikel D.2, 36° bis, van boek II van het Milieuwetboek dat het Waterwetboek vormt (hierna : het Waterwetboek) definieert het « bemalingswater » als « water afgevoerd via een geschikt technisch middel om een groeve of mijn in droge toestand te kunnen exploiteren ».
Artikel D.2, 33°, van het Waterwetboek definieert het « voor menselijke consumptie bestemd water » als « water, dat onbehandeld of na behandeling bestemd is om gedronken te worden, te koken, levensmiddelen te bereiden of voor andere huishoudelijke doeleinden, ongeacht de herkomst ervan, en ongeacht of het verdeeld wordt via een distributiekanaal via leidingen of vanaf een privé-aansluitpunt, een watertankwagen of -boot, of verstrekt in flessen of containers als het voor niet-commerciële doeleinden wordt bestemd evenals het water dat verstrekt wordt aan de voedingsmiddelenbedrijven via een distributienet voor het in die ondernemingen bewerkt of behandeld wordt ».
Artikel D.2, 37°, van het Waterwetboek definieert « tot drinkwater verwerkbaar water » als « alle grond- of oppervlaktewater dat op natuurlijke wijze of na een aangepaste fysisch-chemische of microbiologische behandeling bestemd is om verdeeld te worden en zonder gevaar voor de gezondheid gedronken kan worden ».
Krachtens het besluit van de Waalse Regering van 4 juli 2022 « tot bepaling van de lijst van de aan een milieueffectstudie onderworpen projecten, van de ingedeelde installaties en activiteiten of van de installaties of activiteiten die een risico voor de bodem vormen » (hierna : het besluit van de Waalse Regering van 4 juli 2002) zijn een installatie voor de winning van grondwater dat tot drinkwater verwerkbaar is of bestemd is voor menselijke consumptie (rubriek 41.00.02) en een installatie voor de winning van grondwater dat niet tot drinkwater verwerkbaar is en niet bestemd is voor menselijke consumptie (rubriek 41.00.03) onderscheiden ingedeelde inrichtingen.
Volgens de decreetgever is de Raad van State in recente rechtspraak, die de administratieve praktijk die tot dan tot stand gekomen was in het geding lijkt te brengen, van oordeel dat een project voor de verwerking van bemalingswater een milieuvergunning vereist die geen betrekking heeft op de winning van grondwater dat niet tot drinkwater verwerkbaar is en niet bestemd is voor menselijke consumptie, maar wel op de winning van grondwater dat tot drinkwater verwerkbaar is of voor menselijke consumptie is bestemd. Bij het decreet van 12 november 2021 wil de decreetgever het juridisch kader verduidelijken dat van toepassing is op de verwerking van bemalingswater. In dat verband vermeldt de parlementaire voorbereiding :
Het is een feit dat water en steen twee belangrijke natuurlijke rijkdommen in de Waalse ondergrond vormen. Zowel de operatoren van de watersector als die van de sector van de steengroeven erkennen dat die twee natuurlijke rijkdommen moeten worden beschermd en op spaarzame en duurzame wijze moeten worden uitgebaat.
Men stelt immers vast dat :
- enerzijds, sommige uitbaters van steengroeven, in het kader van hun uitbating, het grondwater moeten verlagen om de afzetting te verwijderen, waarbij dat opgepompte water doorgaans ` bemalingswater ' wordt genoemd; en
- anderzijds, de operatoren van de watersector in dezelfde geologische structuur waterwinning uitbaten met het oog op de openbare verdeling ervan.
Uitgaande van die vaststellingen is het idee om bemalingswater te verwerken, ontwikkeld en uitgevoerd. De procedure voor de verwerking van bemalingswater heeft bijgevolg tot doel bemalingswater van de steengroeve gedeeltelijk te recupereren, het te verwerken en het af te voeren naar het openbaar distributienet.
Aldus zijn sinds meer dan 20 jaar projecten voor de verwerking van bemalingswater ontwikkeld en uitgevoerd in nauwe samenwerking tussen de twee sectoren met de steun van het Waalse Gewest en de Europese Unie. In cijfers wordt thans ongeveer 9 miljoen m3 per jaar aan bemalingswater (op een totaal van 36 miljoen m3 per jaar aan gewonnen bemalingswater) ter beschikking gesteld en door de operatoren van de watersector tot drinkbaar water verwerkt. In de toekomst zou dat cijfer moeten toenemen tot ongeveer 13 miljoen m3 per jaar door de uitvoering van nieuwe projecten (bron : « Société wallonne des eaux »).
Er zij echter opgemerkt dat er geen duidelijk juridisch kader bestaat voor de verwerking van bemalingswater. De enige elementen waarover de betrokkenen thans beschikken, zijn :
- een overlegcharter ondertekend op 21 februari 2011 tussen ` Aquawal ', ` Fediex ' en ` Pierres et Marbres de Walonnie ', teneinde de gelijktijdige uitvoering te bevorderen van de respectieve activiteiten van de waterproducenten en de extractieve industrie, dankzij een permanente dialoog en overleg;
- de administratieve praktijk die tot stand is gekomen om de verwerking van bemalingswater mogelijk te maken en waarbij bemalingswater wordt beschouwd als ` niet tot drinkwater verwerkbaar water ';
- overeenkomsten waarover op individuele wijze wordt onderhandeld tussen de uitbaters van steengroeven en de operatoren van de watersector tot regeling van de rechten en verbintenissen van elkeen, met name de financiële participaties (investeringskosten, uitbatingskosten, enz.).
Bij twee arresten die onlangs zijn gewezen (arrest nr. 210.200 [lees : 241.200] van 3 april 2018 en nr. 244.656 van 28 mei 2019) lijkt de Raad van State de gebruikelijke praktijk die tot stand is gekomen om bemalingswater te verwerken, de facto in het geding te brengen. Volgens de Raad van State zou de aanvrager van een vergunning, te dezen de uitbater van een steengroeve, immers in het kader van een project voor de verwerking van bemalingswater, ertoe gehouden zijn een vergunning aan te vragen betreffende ` de winning van grondwater dat tot drinkwater verwerkbaar is of bestemd is voor menselijke consumptie ' - cf. rubriek 41.00.02 van de ingedeelde installaties - om de steengroeven te bemalen.
Indien die rechtspraak wordt gevolgd, dient te worden vastgesteld dat de rechtszekerheid van de thans ingevoerde mechanismen in het gedrang komt, terwijl het gebruik van bemalingswater om het openbaar distributienet te bevoorraden, een duurzaam proces vormt teneinde een spaarzaam en doeltreffend beheer van de watervoorraad in het Waalse Gewest te garanderen. Er is dus een reëel belang om dat mechanisme te kunnen laten voortbestaan. Parallel daarmee vertoont de huidige reglementering lacunes op het vlak van begrip en duidelijkheid.
Het onderhavige ontwerpdecreet heeft tot doel een gericht optreden en niet een volledige herziening van het Waterwetboek voor te stellen, waarbij het mogelijk wordt gemaakt om, zowel voor de bestaande projecten als voor de toekomstige projecten, de procedure inzake de verwerking van bemalingswater veilig te stellen. Het gaat dus erom dezelfde filosofie te volgen, in het verlengde van de thans bestaande mechanismen voor de verwerking van bemalingswater. Het ontwerpdecreet heeft niet tot doel de juridische regeling te wijzigen die geldt voor de ertsontginners, brouwers.
[...]
Er zij aan herinnerd dat, indien het bemalingswater niet wordt verwerkt, geen enkele wijziging wordt aangebracht door het onderhavige ontwerpdecreet, zodat de uitbater van een steengroeve, zoals dat thans reeds het geval is, een milieuvergunning zal aanvragen voor de winning van grondwater dat niet tot drinkwater verwerkbaar is en niet bestemd is voor menselijke consumptie
(Parl. St., Waals Parlement, 2021-2022, nr. 684/1, p. 3).
B.2.2. Artikel 1, 4°, van het decreet van 12 november 2021 voegt in artikel D.2, 36° sexies, van het Waterwetboek de volgende definitie in van het begrip « verwerkbaar bemalingswater » : « bemalingswater dat kan worden gebruikt als tot drinkwater verwerkbaar water...
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI