1 SEPTEMBER 2004. - Koninklijk besluit houdende tenuitvoerlegging van verordening (EG) nr. 2157/2001 van de raad van 8 oktober 2001 betreffende het statuut van de Europese vennootschap
VERSLAG AAN DE KONING
Sire,
Het ontwerp van koninklijk besluit dat wij de eer hebben Uwe Majesteit ter ondertekening voor te leggen heeft tot doel in onze nationale wetgeving een nieuw soort handelsvennootschap in te voeren : de Europese vennootschap, zoals bepaald in de Europese verordening (EG) nr. 2157/2001, goedgekeurd op 8 oktober 2001 door de Ministerraad van de Europese Unie, met betrekking tot het statuut van de Europese vennootschap (SE).
Deze verordening is het resultaat van een lange ontwikkeling die meer dan 50 jaar geleden aanving.
Het doel van deze verordening wordt in de eerste overwegende als volgt geformuleerd : « De totstandbrenging van de interne markt en de verbetering van de economische en sociale toestand in de gehele Gemeenschap waartoe een en ander leidt, houdt niet slechts in dat de handelsbelemmeringen moeten worden opgeheven, doch ook dat er een op de dimensie van de Gemeenschap afgestemde herstructurering van de productiefactoren moet plaatsgrijpen. Het is daartoe onontbeerlijk dat de ondernemingen waarvan de activiteiten niet louter op de bevrediging van zuiver lokale behoeften zijn gericht, de reorganisatie van hun werkzaamheden op Gemeenschapsniveau kunnen uittekenen en uitvoeren. ».
Deze verordening past in het kader van de communautaire ontwikkeling die tot de totstandkoming van een eenheidsmarkt binnen de Europese Unie moet leiden. Ondanks de invoering van de eenheidsmarkt en het feit dat de ondernemingen steeds meer op pan-Europese basis optreden, zijn deze ondernemingen tegenwoordig gedwongen hun communautaire activiteiten uit te oefenen in een juridisch kader dat voornamelijk gebaseerd blijft op uiteenlopende nationale wetgevingen en dus niet meer overeenstemt met het economisch kader waarin zij zich zouden moeten ontwikkelen. De economische en juridische eenheid van de pan-Europese bedrijven moet in de mate van het mogelijke overeenstemmen.
De Europese vennootschap zal een uniek instrument zijn voor de structurele afstemming van samenwerkingsverbanden tussen Europese vennootschappen. Het is het eenvoudigste en goedkoopste middel om de samenwerking en de integratie van vennootschappen van verschillende lidstaten te organiseren.
Het statuut van Europese vennootschap zou ook de herstructureringen van ondernemingen moeten vergemakkelijken door grensoverschrijdende fusies van vennootschappen toe te laten, en verrichtingen van verplaatsing van de zetel binnen de communautaire ruimte. Voor beide verrichtingen, die voorzien zijn in het Verdrag van Rome, was er geen duidelijk juridisch kader ter verdediging van alle betrokken belangen.
De voordelen van deze Europese reglementering voor de verschillende betrokken milieus zijn niet alleen van juridische of psychologische aard. Zij zijn ook van financiële aard : de vervanging van verschillende nationale kaders door een enige juridische structuur zou nutteloze kosten moeten vermijden.
Hoewel de zesde overwegende van de verordening eraan herinnert dat de bepalingen van de verordening rechtstreeks van toepassing zijn in de interne rechtsorde van de lidstaten, dient te worden vastgesteld dat de tekst niet alle aangelegenheden in verband met de SE regelt, en vaak verwijst naar de wetgeving van de lidstaten om talrijke punten te regelen. De SE is zo een hybride vennootschap, het resultaat van een kruising tussen het Gemeenschapsrecht en het interne recht van de staat van de zetel van de SE.
Teneinde symbolisch de eenheid scheppende accenten van de tekst met betrekking tot de Europese naamloze vennootschap te vertalen, heeft de Europese wetgever het nuttig geacht om gelukkig, over de grens van de diverse talen die in de schoot van de lidstaten worden gebruikt, te kunnen beschikken over een gemeenschappelijke benaming en een gemeenschappelijk logo die dit juridisch instrument identificeert. De keuze voor het Latijn werd derhalve weerhouden en de Europese vennootschap heet officieel « Societas Europaea ». Dit verklaart waarom het officiële logo van de Europese naamloze vennootschap in alle talen van de Europese Unie « SE » is.
Aangezien deze verordening in werking treedt op 8 oktober 2004, moeten er in het Belgisch recht wettelijke bepalingen voorzien worden die de oprichting toelaten van SE waarvan de statutaire zetel in België gelegen is.
Het ontwerp van koninklijk besluit dat U wordt voorgelegd werd opgesteld door een werkgroep die opgericht werd op initiatief van de Minister van Justitie. Deze werkgroep, « Commissie Anne Benoît-Moury » genaamd, ter nagedachtenis aan één van zijn belangrijkste initiatiefnemers, was samengesteld uit vertegenwoordigers van verschillende academische milieus en practici van het vennootschapsrecht.
De leden van deze commissie, onder het voorzitterschap van Pierre NICAISE, waren :
Herman BRAECKMANS, Olivier CAPRASSE, Michel COIPEL, Christine DARVILLE, Anne-Catherine EYBEN, Audrey FAYT, Koen GEENS, Hilde JACOBS, Jean-Louis JEGHERS, Guy KEUTGEN, Philippe LAMBRECHT, Patrick LECLERCQ, Paul MASELIS, Hilde PELGROMS, Chantal PLUGERS, Gilberte RAUCQ, Jan VAN BAEL, Pierre VAN OMMESLAGHE, Filip WUYTS, Eddy WYMEERSCH.
De voornaamste kenmerken van deze tekst zijn de volgende.
-
Aangezien er in de verordening vaak verwezen wordt naar de interne wetgeving inzake de naamloze vennootschappen (NV) werd het noodzakelijk geacht de bijzondere nationale bepalingen voor de SE in het Wetboek van vennootschappen in te voegen. In de mate dat er dus niet bij verordening of in het Wetboek van vennootschappen van afgeweken wordt, zijn alle gemeenschappelijke bepalingen ervan, alsook deze inzake de NV van toepassing op de SE.
-
Voor de invoeging in het Wetboek van vennootschappen werd in de mate van het mogelijke de structuur van het Wetboek gevolgd.
-
Aangezien het Belgisch recht geen dualistisch stelsel voor het bestuur van de NV kent, bestond een belangrijk deel van het werk erin gepaste regels te bepalen voor de SE die gebruik zouden maken van deze keuze, die in de verordening bepaald wordt. In dat opzicht is de tekst geïnspireerd op en bijgewerkt op basis van ontwerp 387 van 5 december 1979 tot wijziging van de gecoördineerde wetten op de handelsvennootschappen.
-
Bovendien wordt er meermaals in de verordening bepaald dat de lidstaten tussen verschillende oplossingen mogen kiezen die in de verordening bepaald worden. In de uitoefening van deze keuzes beoogt de tekst enerzijds de perceptie van het Belgisch rechtsstelsel te bevorderen als een concurrentieel en aantrekkelijk stelsel voor buitenlandse investeerders en anderzijds meer soepelheid te verlenen aan de Europese vennootschap, met name door de vrijheid te laten bepaalde keuzes in de statuten te regelen. Het wettelijk kader strekt dus ertoe eenvoudig en voordelig, maar ook duidelijk te zijn.
-
Meermaals wordt er in de verordening aan de lidstaten de keuze gelaten om hetzij onafhankelijke deskundigen, hetzij bevoegde instanties aan te stellen in het kader van bijzondere opdrachten. Deze keuzes werden gemaakt met naleving van de tradities van ons rechtsstelsel en met het oog op samenhang met de bepalingen van de derde en zesde Europese richtlijn inzake fusies en splitsingen van vennootschappen.
De gebruikte legistieke techniek vloeit voort uit de verordening en uit de hiërarchie van normen. Hieruit volgt dat deze tekst moet worden gelezen in samenhang met de verordening en met het Wetboek van vennootschappen.
In zijn advies van 16 juni 2004 heeft de Raad van State bezwaren geopperd tegen het feit dat talrijke artikelen van dit ontwerp de bepalingen overnemen van de Verordening (EG) Nr. 2157/2001 betreffende het statuut van de Europese vennootschap (SE), motiverend dat elke opname of integratie in het nationaal recht van elke lidstaat afzonderlijk, in welke vorm ook, van een bepaling van een Europese verordening is verboden, aangezien zulks de onmiddellijke, gelijktijdige en uniforme toepassing in de Gemeenschap kan belemmeren en de communautaire aard ervan kan verhullen.
De Regering onderschrijft weliswaar de overwegingen van de Raad van State op dat punt, maar is van mening dat het principe dat in de voorgaande paragraaf in herhaling werd gebracht op redelijke wijze moet worden toegepast en ten opzichte van de aangehaalde doelstellingen. De weergave van een bepaling van een verordening in het nationale recht kan gerechtvaardigd zijn, indien die weergave de verduidelijking ervan tot doel heeft of het vergemakkelijken van de toepassing ervan, in het bijzonder indien, zoals in dit geval, de verordening op veel punten onvolledig is, op zich alleen niet volstaat, en moet worden verbonden met de nationale complementaire bepalingen en met het regime van gemeen recht van de Belgische naamloze vennootschappen.
Gezien de voornoemde bezwaren, werden de volgende bepalingen geschrapt uit het ontwerp dat aan de Hoge Vergadering wordt voorgelegd : artikel 875, eerste en tweede lid, eerste zin, de twee eerste leden van artikel 876, de artikelen 877, 891, 897, 899, 900, het eerste lid van artikel 915, evenals de artikelen 919, 928, 931 en de eerste paragraaf van artikel 937. De nummering werd overeenkomstig gewijzigd.
De artikelen 880, 892, 903, eerste lid, 905, § 1, eerste zin, 908, eerste lid en 937, tweede lid werden daarentegen in het ontwerp behouden.
Voor wat artikel 880 en die welke er ermee verwant zijn (verrichtingen van oprichting van de SE via fusie, oprichting via holding, oprichting via omvorming, overbrenging van de zetel van de SE) betreft, is het inderdaad zo dat de Verordening in artikel 20,1, ervan het volgende stelt : « de leidinggevende of de bestuursorganen van de fuserende vennootschappen stellen een fusievoorstel op ». De regering acht het evenwel noodzakelijk om in een wettelijke bepaling te preciseren dat het fusieproject - evenals alle andere door de Verordening voorziene projecten - opgesteld wordt door de raad van bestuur. Bij ontstentenis hiervan, en rekening houdend met de formulering van artikel 524bis van het Wetboek van Vennootschappen, zou een...
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI