Ministeriële omzendbrief betreffende de verkiezing en de installatie van de politieraadsleden van een meergemeentepolitiezone, de 26 novembre 2018
Artikel M.
-
ALGEMEEN
1.1. Referenties
1.1.1. Federale regelgeving
o De wet van 7 december 1998 tot organisatie van een geïntegreerde politiedienst, gestructureerd op twee niveaus, " WGP " genoemd, gewijzigd bij de wet van 21 mei 2018 (B.S. 20 juni 2018).
o Het koninklijk besluit van 20 december 2000 betreffende de verkiezing in elke gemeenteraad van de leden van de politieraad, hier " koninklijk besluit " genoemd, gewijzigd bij koninklijk besluit van 7 november 2018 (B.S. 12 november 2018).
1.1.2. Gewestelijke regelgeving
o Het decreet van de Vlaamse Regering van 22 december 2017 over het Lokaal Bestuur, " DLB " genoemd.
o De Nieuwe Gemeentewet van 24 juni 1988 (Brussels Hoofdstedelijk Gewest), " NGW " genoemd.
o Het besluit van de Waalse Regering van 22 april 2004 houdende codificatie van de decreetgeving betreffende de plaatselijke besturen (Wetboek van de plaatselijke democratie en decentralisatie), hier " WPDD " genoemd.
1.2. Definities
In deze omzendbrief wordt verstaan onder:
o de gouverneur: de provinciegouverneur of de krachtens artikel 48 van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen bevoegde overheden van de Brusselse agglomeratie.
o de bestendige deputatie: de deputatie van de provincieraad in het Vlaams Gewest en het provinciecollege in het Waals Gewest.
o het rechtscollege: het college bedoeld in artikel 83quinquies, § 2, van de bijzondere wet van 12 januari 1989 met betrekking tot de Brusselse instellingen.(1)
o de gemeentesecretaris: de algemeen directeur(-coördinator) in het Vlaams Gewest, de directeur-generaal in het Waals Gewest en de gemeentesecretaris in het Brussels-Hoofdstedelijk Gewest.
o de verkozene voor de gemeenteraad: de kandidaat voor het mandaat van politieraadslid die op het moment van zijn voordacht nog niet geïnstalleerd is in de hoedanigheid van gemeenteraadslid, maar die werd verkozen met het oog op de installatie in die hoedanigheid.
1.3. Bijlagen
o Formulier A. - Voordrachtakte van de kandidaten en verklaring voor akkoord.
o Formulier B. - Model van stembiljet.
o Formulier C. - Besluit van de gemeenteraad betreffende de verkiezing van de leden van de politieraad.
-
INLEIDING
-
Graag nodig ik u uit om de grootste aandacht te besteden aan onderstaande richtlijnen. De huidige omzendbrief vervangt de omzendbrief van 14 november 2012 (B.S. 23 november 2012) en heeft -in het licht van de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober 2018- tot doel om de procedure inzake de verkiezing en de installatie van de leden van de politieraad in een meergemeentepolitiezone nader toe te lichten, zodat dit in de best mogelijke omstandigheden kan verlopen (o.m. gelet op de recente wijzigingen van de wettelijke en reglementaire bepalingen ter zake).(2)
-
Ter herinnering, de meergemeentepolitiezones zijn behelst met rechtspersoonlijkheid.(3) De WGP stelt de politieraad in als een orgaan voor de organisatie en het beheer van het lokale politiekorps en kent het eigen bevoegdheden toe, identiek aan deze waarover de gemeenteraad beschikt m.b.t. de eengemeentepolitiezones.(4) Om die reden worden de leden van de politieraad die een gemeente vertegenwoordigen in de schoot van een meergemeentepolitiezone niet aangewezen als mandataris van de gemeenteraad, noch van hun gemeente, maar oefenen zij binnen de politiezone een eigen mandaat uit dat hen werd toegekend via een indirecte verkiezing, waarvan de modaliteiten hieronder verder worden uiteengezet.(5)
-
De institutionele evolutie die zich heeft voorgedaan sinds de aanneming van de WGP, brengt gevolgen met zich mee voor de verkiezing door de gemeenteraden van hun vertegenwoordigers binnen de politieraad. De gewesten zijn immers sinds het institutioneel akkoord voor de 5de Staatshervorming (het " Lambermontakkoord ") en te rekenen vanaf 1 januari 2002, bevoegd voor het uitvaardigen van de regels betreffende de samenstelling, de organisatie, de bevoegdheid en de werking van de lokale en provinciale instellingen, waaronder de gemeenteraad, voorheen geregeld in de federale " Nieuwe Gemeentewet ". Het Vlaams Gewest en het Waals Gewest hebben voorzien in een reglementair instrument dat de plaats inneemt van deze Nieuwe Gemeentewet, respectievelijk via het Gemeentedecreet van 15 juli 2005(6) en het Wetboek van de plaatselijke democratie en decentralisatie van 22 april 2004, terwijl het Brussels-Hoofdstedelijk Gewest hier wijzigingen in heeft aangebracht, maar geen autonome afzonderlijke tekst heeft uitgewerkt. Met het institutioneel akkoord voor de 6de Staatshervorming, afgesloten op 11 oktober 2011, werden de regionale bevoegdheden verder uitgebreid, waardoor sinds 2014 de Brusselse agglomeratie (i.c. de minister-president)(7) de bevoegdheden uitoefent die in specifieke wetten -zoals de WGP- worden toegekend aan de gouverneur, behalve indien deze specifieke wetten er anders over beschikken.(8)
-
De overdracht van bevoegdheden is tot stand gekomen "met uitzondering van [...] - de organisatie van en het beleid inzake de politie, met inbegrip van artikel 135 § 2 NGW".(9) De handhaving van het federale karakter van de organisatie van de politie - met inbegrip van het lokale niveau - houdt in dat, onverminderd het voornoemde regionaliseringsmechanisme van de organisatie van de lokale instellingen, de bepalingen van de WGP blijven gelden voor de gemeenteraden wanneer het de verkiezing betreft van hun vertegenwoordigers binnen de politieraad. Dit is het geval zelfs wanneer de gewestelijke regelgevingen andere regels hebben uitgevaardigd voor de " generieke " werking van de gemeenteraad. Hetzelfde geldt voor de algemene organisatie van de verkiezing van de politieraadsleden die door de WGP werd toevertrouwd aan de burgemeester(10), opdat deze in staat zou zijn om onmiddellijk na de verkiezing, de uitslag die hij afkondigt, te garanderen. Wanneer de gemeenteraad genoodzaakt is om de politieraadsleden te kiezen, wordt de voorrang van de toepassing van de federale regel echter strikt beperkt door het normatieve kader, zoals gedefinieerd door de wet en de Koning. Daarom is het bij ontstentenis van de expliciete uitdrukking van de federale wil, de " generieke " gewestelijke norm die tot uiting komt.
Voorbeeld: Het koninklijk besluit voorziet niet in een specifiek termijnstelsel voor de mededeling van de oproeping van de gemeenteraadsleden voor de vergadering van de gemeenteraad, tijdens dewelke de verkiezing van de politieraadsleden zal plaatsvinden. Het is bijgevolg de duur zoals bepaald in de " generieke " gewestelijke regelgeving voor deze oproeping, die van toepassing zal zijn. Exemple : L'arrêté royal ne prévoit pas de régime spécifique en termes de délai pour la communication de la convocation des conseillers communaux à la réunion du conseil communal durant laquelle l'élection des conseillers de police a lieu. C'est dès lors la durée telle que prévue par la réglementation régionale " générique " qui s'applique pour cette convocation. -
DE VERKIEZING VAN DE POLITIERAADSLEDEN
3.1. Het aantal leden van de politieraad
3.1.1. Effectieve leden
-
De lokale politie in een meergemeentezone wordt bestuurd door een politieraad en bevat twee categorieën van effectieve leden: enerzijds de gemeenteraadsleden van de verschillende gemeenten die samen de meergemeentezone vormen en die door hun gelijken worden gekozen en anderzijds de burgemeesters van die gemeenten die van rechtswege lid zijn. De huidige omzendbrief heeft alleen betrekking op de eerste categorie.
-
De WGP stelt slechts één enkele verkiesbaarheidsvoorwaarde in: om te kunnen worden verkozen tot werkend [of plaatsvervangend] lid van de politieraad, moet de kandidaat op de dag van de verkiezing van de leden van de politieraad, deel uitmaken van de gemeenteraad van één van de gemeenten die de meergemeentezone vormen.(11)
-
Het aantal te verkiezen leden van de " toekomstige " politieraad wordt bepaald op grond van de bevolkingscijfers (aantal inwoners), die gediend hebben om de samenstelling te bepalen van de gemeenteraden in de meergemeentezone. De burgemeesters die van rechtswege lid zijn van de politieraad komen, logischerwijze, niet in aanmerking om dit aantal te bepalen.(12)
o 13 leden in een meergemeentezone die de 15 000 inwoners niet overschrijdt,
o 15 leden voor een bevolking van 15 001 tot 25 000 inwoners,
o 17 leden voor een bevolking van 25 001 tot 50 000 inwoners,
o 19 leden voor een bevolking van 50 001 tot 80 000 inwoners,
o 21 leden voor een bevolking van 80 001 tot 100 000 inwoners,
o 23 leden voor een bevolking van 100 001 tot 150 000 inwoners,
o 25 leden voor een bevolking van meer dan 150 000 inwoners.
-
De bevolkingscijfers worden bepaald door de volgende teksten:
...Vlaams Gewest (13) Besluit van de Vlaamse Regering van 25 mei 2018 tot vaststelling van het aantal te verkiezen gemeenteraadsleden per gemeente, schepenen per gemeente, leden van de raden voor maatschappelijk welzijn van Voeren en de randgemeenten, leden van het vast bureau van Voeren en de randgemeenten, districtsraadsleden per district in Antwerpen, leden van het bijzonder comité voor de sociale dienst per gemeente, provincieraadsleden per provincie van het Vlaamse Gewest, en tot verdeling van de provincieraadsleden over de provinciedistricten (B.S. 7 juni 2018). Région flamande (13) Arrêté du Gouvernement flamand du 25 mai 2018 fixant le nombre de conseillers communaux à élire par commune, le nombre d'échevins à élire par commune, le nombre de membres des conseils de l'aide sociale à élire dans les communes périphériques et la commune de Fourons, le nombre de membres du bureau permanent à élire dans les communes périphériques et la commune de Fourons, le nombre de conseillers de district à élire par district à Anvers, le nombre de membres du comité spécial pour le service social à élire par commune, le nombre de conseillers provinciaux à élire par province de la Région flamande, et portant répartition des conseillers provinciaux entre les districts provinciaux (M.B. 7
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI