21 JUNI 2011. - Koninklijk besluit tot wijziging van verschillende besluiten inzake consumentenkrediet en tot uitvoering van de artikelen 5, § 1, tweede lid, en § 2, en 15, derde lid, van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet
VERSLAG AAN DE KONING
Sire,
De wet van 13 juni 2010 tot wijziging van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet heeft tot gevolg dat de wettelijke bepalingen inzake consumentenkrediet in België een gedaantewisseling hebben ondergaan. Het toepassingsgebied werd uitgebreid met als gevolg een uitbreiding van de werking van de Centrale voor Kredieten aan Particulieren, de regelen ter bepaling van de debetrentevoet en de nulstellingstermijn zijn veranderd, enz. Bovendien heeft de wetgever de omzetting van een gedeelte van artikel 19 en bijlage I bij de Richtlijn 2008/48/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 april 2008 inzake kredietovereenkomsten voor consumenten en tot intrekking van Richtlijn 87/102/EEG (hierna genoemd « de richtlijn ») toevertrouwd aan de Koning. Dit gedeelte van de omzetting betreft de berekening van het jaarlijkse kostenpercentage (hierna JKP).
Een volledige herziening van quasi alle bestaande besluiten dringt zich derhalve op. Om hieraan tegemoet te komen wordt voorgesteld om in een enkel besluit alle nodige wijzigingen op te nemen die rechtstreeks de uitvoering van de wet van 12 juni 1991 op het consumentenkrediet (hierna WCK genoemd) aanbelangen. Voor ieder te wijzigen besluit werd een afzonderlijk hoofdstuk gecreëerd.
Overigens moet er aangestipt worden dat de bewoordingen van de in dit ontwerp voorgestelde begrippen en veronderstellingen ter berekening van het JKP soms afwijken van de letterlijke tekst van de richtlijn. Doel is om enkele verduidelijkingen aan te brengen op basis van de informatie ontvangen van de Europese Commissie.
In dat verband moet ook verwezen worden naar een studie over de berekening van het JKP gemaakt op last van de Europese Commissie (Study on the calculation of the annual percentage rate of charge for consumer credit agreements, Final Report, 2009, by Dr. Gloria M. Soto Universidad de Murcia, Spain, hierna « JKP-studie » genoemd). Alhoewel deze studie zeker richtinggevend is zijn sommige interpretaties mbt de toepassing van de richtlijn niet altijd coherent. In dit verslag wordt hier nader op teruggekomen.
Het advies van de Raad van State werd integraal gevolgd, met uitzondering van opmerking 2 bij artikel 4 voor dewelke de voorkeur werd gegeven om de legistieke indeling te behouden zonder tot vernummering over te gaan. Het opschrift werd aangepast om aan te duiden, zoals de Raad van State aangaf, dat de artikelen 14 en 15 van dit besluit autonome bepalingen betreffen.
Artikelsgewijze bespreking
HOOFDSTUK 1. - Inleidende bepaling
Artikel 1
Dit artikel behoeft geen bijzondere commentaar.
HOOFDSTUK 2. - Wijziging van het koninklijk besluit van 4 augustus 1992 betreffende de kosten, de percentages, de duur en de terugbetalingsmodaliteiten van het consumentenkrediet.
Art. 2.
De wijzigingen voorgesteld in artikel 2 zijn voornamelijk van legistieke aard. Het begrip « betalingsregeling » zoals gedefinieerd in artikel 1, 4° van het besluit van 4 augustus 1992 wordt niet langer gehanteerd. Immers, de definitie van « representatief voorbeeld » in artikel 7 van dit besluit wordt, gelet op het gewijzigde artikel 5 WCK, opgeheven. In de veronderstellingen opgenomen in artikel 4, 5°, van dit ontwerp dat artikel 4, § 3, van het besluit van 4 augustus 1992 wijzigt, wordt het begrip « betalingsregeling » vervangen door het begrip « aflossingsschema », zoals dit in de richtlijn wordt gehanteerd. Het begrip « aflossingsschema » - in het Engels « fixed timetable for repayment » - houdt de terugbetaling in van het opgenomen kapitaal, maar is minder ruim dan het opgeheven begrip « betalingsregeling » dat ook betrekking kon hebben op loutere betaling van intresten of kosten. Bijgevolg zal er ook in de voorbeelden in bijlage 1 bij dit besluit niet meer worden gesproken van « betalingsregeling ».
De definitie van « totaal terug te betalen bedrag » werd in andere bewoordingen in het nieuwe artikel 1, 24° WCK opgenomen en is derhalve overbodig geworden.
Art. 3
De opheffing van artikel 2 van het koninklijk besluit van 4 augustus 1992 spruit voort uit het feit dat de richtlijn een gelijkaardige nieuwe definitie van « de totale kosten van het krediet voor de consument » heeft voorzien die op zijn beurt hernomen werd in het nieuwe artikel 1, 5°, WCK.
De opheffing van artikel 3 van hetzelfde besluit vloeit voort uit de herschrijving van de WCK. Het eerste lid van artikel 3 werd hernomen in de definitie van het JKP opgenomen in het nieuwe artikel 1, 6°, WCK. In tegenstelling tot het tweede lid van artikel 3, voorziet de richtlijn niet meer de systematische vermelding van het JKP bij een wijziging van de debetrentevoet. De artikelen 11, 11bis en 14, § 2, 9°, WCK voorzien daarentegen de vermelding van het JKP in respectievelijk het formulier betreffende de Europese standaardinformatie inzake consumentenkrediet en het kredietcontract. In de wet is er geen sprake meer van het gebruik van een kredietaanbod.
Art. 4
Artikel 4, 1° en 2° van dit ontwerp van besluit past artikel 4, § 1, van het besluit van 4 augustus 1992 aan aan bijlage I, I, van de richtlijn.
Wat artikel 4, 2°, van dit ontwerp van besluit betreft kan er, met betrekking tot de fracties van jaren in het voorgestelde nieuwe tweede lid bij artikel 4, § 1, van het besluit van 4 augustus 1992, worden opgemerkt dat het volgens de Europese Commissie is toegelaten om, desgevallend, verschillende soorten fracties met elkaar te combineren.
De tekst van de richtlijn is in deze niet duidelijk. In antwoord op vragen gesteld door de Belgische experten antwoordde de Europese Commissie (DG SANCO) het volgende :
Nothing in the remark precludes using different type of fractions simultaneously, neither does it oblige this. Consequently, it is equally correct to use days or a combination of equal periods and a number of days when periods cannot be measured as a whole number of weeks, months or years. Any choice has its advantages and its disadvantages. The method you propose has two main drawbacks. On the one hand, put in perspective, it departs from existing practices in other financial areas, such as bond markets in the EMU, where regular periods are combined with calendar days. On the other hand, as illustrated in your examples, there exists a strong dependence of the APR on calendar days, which might cause difficulties for both creditors (they need to know the exact day the credit agreement will be concluded in order to report the APR using calendar days) and consumers (they should be aware that there is a part of the APR which depends on the exact date the agreement is to be concluded).
.
M.a.w., de richtlijn verbiedt volgens de Commissie niet dat een eerste betalingstermijn op basis van het exacte aantal dagen (vb. 20/365) gecombineerd zou worden met betalingstermijnen op basis van « gelijke » maanden (vb. 1/12 of 30,41666/365). Bijvoorbeeld, indien enkel de eerste betalingstermijn 20 dagen bedraagt en de overige vervaldagen vallen steeds een maand verder op dezelfde kalenderdag, moet er op basis van een eerste betalingstermijn van 20 dagen gerekend worden, maar mag er voor de overige betalingstermijnen zowel op basis van het exacte aantal dagen van elke betreffende kalendermaand als op basis van « gelijke » maanden gerekend worden.
Een keuze laten tussen verschillende soorten van fracties van jaren voor een zelfde tijdsinterval, in het geval de data gekend zijn, zoals bijv. tussen de 4 methodes op p. 67 van de JKP-studie, kan leiden tot verschillende JKP's. Dat is in strijd met de "ratio legis" van de richtlijn "die de vergelijkbaarheid van de informatie met betrekking tot jaarlijkse kostenpercentages in de hele Gemeenschap wil waarborgen" (overweging 43, van de richtlijn) en "het jaarlijkse kostenpercentage op uniforme wijze wil berekenen" (artikel 19, in fine van de richtlijn). De Europese Commissie is zich van deze problematiek bewust en wil een technische werkgroep oprichten met het oog om zonodig de regelgevingsprocedure op te starten, zoals bedoeld in de artikelen 19 (5) en 25 van de richtlijn,
Om uit deze impasse te geraken wordt voorgesteld om in § 2, vierde lid, een bijkomende veronderstelling op te nemen die er toe moet leiden dat er voor een zelfde contract in alle omstandigheden slechts een enkel JKP kan berekend worden.
Om te vermijden dat de berekening van het JKP afhankelijk is van het tijdstip waarop een kredietovereenkomst wordt gesloten - wat een vergelijkbaarheid doorheen de tijd met andere kredietovereenkomsten kan verhinderen - wordt gekozen om een afhankelijkheid van kalenderdagen zo veel mogelijk uit de weg te gaan. Hierdoor wordt ook de mening van de Europese Commissie bijgetreden dat een verschil tussen het contractuele en precontractuele JKP louter in gevolge de keuze voor een andere fractie van een jaar (voor een zelfde termijn) consumenten nodeloos in verwarring zou brengen.
§ 2, vierde lid, geldt niet alleen voor de tijdsintervallen (in de exponenten) van de JKP formule zelf maar ook voor de berekeningsmethode van de bedragen die in de JKP formule worden ingegeven als die bedragen in werkelijkheid afhankelijk zijn van het werkelijke aantal dagen van kalendermaanden, bv. in het geval van kredietopeningen of leningen op afbetaling met vaste kapitaalaflossing. Een keuzevrijheid zou immers ook in dat geval kunnen leiden tot verschillende JKP's en een onnodige afhankelijkheid van de datum van het sluiten van de overeenkomst.
Op grond van de informatie verstrekt door de Europese Commissie moet het voor de berekening van het JKP gebruikte tijdsintervallen krachtens de artikelen 11, § 1, tweede lid, 7°, 11bis, § 2, tweede lid, 6° en 14, §§ 2, 9°, en 3, 8° van de WCK (artikelen 5, 6 en 10 van de richtlijn) meegedeeld worden aan de consument.
De aflossingstabel bedoeld in de artikelen 14, § 1, tweede lid, en § 2, 11° van de wet, en de bedragen bedoeld in artikel 14, § 2, 10°, van de wet moeten niettemin de bedragen bevatten die de consument in werkelijkheid moet betalen. Ook moeten de...
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI