29 MEI 2002. - Koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 13 augustus 1990 betreffende het fabriceren en het in de handel brengen van producten op basis van tabak en soortgelijke producten
VERSLAG AAN DE KONING
Sire,
Het ontwerp dat wij de eer hebben aan Uwe Majesteit ter ondertekening voor te leggen, betreft de omzetting in Belgisch recht van de Richtlijn 2001/37/EG van 5 juni 2001 betreffende de onderlinge aanpassing van de wettelijke en bestuursrechterlijke bepalingen van de Lidstaten inzake de productie, de presentatie en de verkoop van tabaksproducten
Voor een zo schadelijk product als tabak dient een strenge regelgeving te worden vastgelegd om een zo hoog mogelijk beschermingsniveau voor de consumenten in te voeren.
Teer is uitermate schadelijk voor de gezondheid. Vanuit het perspectief van schadebeperking (minder teer is minder schadelijk, maar roken is levensgevaarlijk en alleen stoppen is gezond) moet daarom het teergehalte van tabaksproducten zo laag mogelijk worden gehouden. De tabaksindustrie heeft reeds tweemaal het teergehalte van sigaretten neerwaarts moeten aanpassen; op 31 december 1992 tot een maximaal gehalte van 15 mg per sigaret en vanaf 31 december 1997 tot een maximaal gehalte van 12 mg per sigaret. In het kader van de harmonisatie van de interne markt komt er nu in EU verband een verdere verlaging tot een maximaal gehalte van 10 mg per sigaret.
Nicotine is een zeer verslavende stof die van nature in tabak zit. Volgens de Britse wetenschapper Jarvis roken mensen omwille van de nicotine, maar sterven ze aan de teer die ze met de tabaksrook binnenkrijgen. De tabaksindustrie heeft reeds tweemaal het nicotinegehalte van sigaretten neerwaarts moeten aanpassen; op 31 december1992 tot een maximaal gehalte van 1,5 mg per sigaret en vanaf 31 december 1997 tot een maximaal gehalte van 1,2 mg per sigaret. In het kader van de harmonisatie van de interne markt komt er nu in EU verband een verdere verlaging tot een maximaal gehalte van 1,0 mg per sigaret. Daarmee verzwakken we de verslavende werking van sigaretten. De gunstige werking van deze nieuwe norm mag vooral worden verwacht onder beginnende rokers (grotendeels minderjarige jongeren), die nog niet écht verslaafd zijn en dat zodoende wat minder snel zullen worden.
Koolstofmonoxide is een schadelijke stof, met name voor hart en bloedvaten, die vrijkomt bij het roken van tabak. Om deze schadelijke werking enigszins te beperken, is in een regelgeving voor het eerst voor koolstofmonoxidegehalte een maximaal gehalte van 10 mg per sigaret voorzien.
Dit ontwerp van koninklijk besluit heeft ook als doelstelling de consumenten goed te informeren over tabaksproducten en hen te waarschuwen voor de grote gezondheidsschade die zij door het roken oplopen. Tevens wordt er mede invulling gegeven aan een oude kritiek van het Parlement om de waarschuwingen over de gezondheidsrisico's groter, scherper en duidelijker op de verpakking van tabaksproducten te laten zetten. De tabaksindustrie is steeds zeer vindingrijk wanneer het er op aankomt haar markten te beschermen. Zo hebben zij steeds de gezondheidswaarschuwingen in het ontwerp van het pakje geïntegreerd en vindt men heden de volgende minder zichtbare combinaties van waarschuwingen op de verpakkingen: goud op wit, goud op beige, goud op rood, goud op groen, donker blauw tegen een lichtblauwe achtergrond tot zelfs lichtgrijs op wit. Bovendien worden deze kleuren op een reflecterende wijze aangebracht waardoor de leesbaarheid verder wordt belemmerd.
De Europese Commissie zal uiterlijk op 31 december 2002 voorschriften vaststellen voor het gebruik van kleurenfoto's of andere illustraties om de gevolgen van het roken voor de gezondheid af te beelden en uit te leggen, teneinde ervoor te zorgen dat de internemarktbepalingen niet worden ondergraven.
Veel rokers zijn overgeschakeld op « light » sigaretten in de overtuiging dat deze sigaretten veiliger en dus ook gezonder zijn. De gezondheidsrisico's van dergelijke sigaretten zijn vergelijkbaar aan deze van « gewone » sigaretten. Deze sigaretten hebben een nieuw, trendy imago.
Light
sigaretten misleiden dan ook de consumenten. Bovendien voorkomen ze zo dat de rokers stoppen. Dit is de reden dat deze Europese richtlijn het gebruik verbiedt van deze termen, die de consument doen geloven dat dergelijke producten minder schadelijk zijn.
Er zijn slechts een zeer beperkt aantal sigaretten-, rotabak- en sigarenfabrikanten in België. Voor deze fabrikanten zullen de lasten enigszins toenemen. Zij zullen moeten zorgen voor nieuwe aanduidingen op de verpakkingen conform dit besluit. De kosten van het meten van de teer-, nicotine-, koolstofmonoxidegehaltes en andere toxische stoffen zullen eveneens door de fabrikanten gedragen moeten worden.
Overigens is het evident dat nagenoeg elke effectieve tabakspreventiemaatregel ten koste gaat van de afzet van de tabakssector.
Voor burgers en de tabakshandel zijn er geen extra lasten.
De Overheid zal in bijkomende taken moeten voorzien: o.m. de opvolging en afhandeling van de jaarlijkse notificatie verplichtingen. Er is dan ook voorzien in een betaling van een jaarlijkse notificatievergoeding door de fabrikanten en/of invoerders van tabaksproducten.
Er wordt voor de jaarlijkse notificatie een vergoeding van 100 euro per product voorzien. Aangezien er ongeveer 150 verschillende soorten sigaretten, 250 verschillende soorten roltabak en 250 verschillende soorten sigaren en cigarillo's in de handel zijn, zal dit jaarlijks 65.000 euro moeten opbrengen.
Met deze inkomsten (65.000 euro) kan een bijkomende gezondheidsinspecteur worden aangeworven, die deze 650 dossiers jaarlijks kan behandelen, die een jaarlijks verslag voor de Europese Commissie kan opstellen en die een website kan beheren.
Toelichting bij de artikelen
Nieuw artikel 1
De definitiebepalingen uit de richtlijn zijn integraal overgenomen.
Nieuw artikel 2, § 2
- Vastlegging van strengere maximum normen voor teer, nicotine en koolstofmonoxide.
- Invoeren van het verbod op het gebruik van vermeldingen die de suggestie wekken dat een tabaksproduct minder schadelijk is dan een ander. In de tekst wordt een niet-beperkende lijst van dergelijke termen opgenomen.
Een open lijst is om praktische redenen toegevoegd. Bij controle kan op een eenvoudige wijze vaststellingen worden gedaan. Er hoeft dus niet te worden aangetoond of een bewering al dan niet de suggestie kan wekken of een tabaksproduct minder schadelijk is.
Evenwel geeft een dergelijke open lijst de mogelijkheid om bij nieuwe initiatieven (beweringen niet opgenomen in de lijst) van de tabaksindustrie toch op te treden. Een onderbouwde motivatie zal dan wel aan het PV moeten worden toegevoegd.
- Invoeren van een verbod op de vermelding van de autoriteit van wie de waarschuwingen afkomstig is. Wat in tegenstelling is met de huidige regelgeving, die het vermelden verplicht van de autoriteit van wie de waarschuwing afkomstig is. De vermelding van « Ministerie van Volksgezondheid » boven de waarschuwing kan verwarring brengen. Deze vermelding is in het Parlement reeds in vraag gesteld.
Nieuw artikel 2, § 2bis
Verbod op de verkoop van kleine pakjes sigaretten. Deze bepaling is een invoering van een nationale maatregel en heeft tot doel om de drempelwaarde voor de aankoop van sigaretten te verhogen om zo het tabaksgebruik bij jongeren in te dijken.
Nieuw artikel 3
De etiketteringseisen (waarschuwingen en vermeldingen) zijn aangepast aan artikel 5 van de richtlijn.
- De verwijzing naar de bron van de gezondheidswaarschuwingen (« Ministerie van Volksgezondheid » of « koninklijk besluit van 13/8/90 ») vervalt.
- Voor « voor roken bestemde tabaksproducten » (sigaretten, sigaren, cigarillo's roltabak voor sigaretten en pijptabak) wordt de ruimte voorzien voor het aangegeven van de algemene waarschuwing vastgelegd op tenminste 35 % van de oppervlakte van de voorzijde en van de bijkomende waarschuwing vastgelegd op tenminste 50 % van de oppervlakte van de achterzijde.
Deze waarschuwingen dienen nog additioneel te worden omgeven door een zwarte kader met een breedte van 3 a 4 mm. De Europese Commissie heeft officieel bevestigd dat zo de richtlijn op een correcte wijze in Belgisch recht wordt omgezet.
- De ruimte voorzien voor de vermelding van teer, nicotine en koolstofmonoxide gehalte wordt vastgelegd op 15 % van de oppervlakte van de zijkant van het sigarettenpakje. De tabaksindustrie dringt erop aan om de oppervlakte van deze vermelding te verhogen voor een betere leesbaarheid. De vrees bestaat dat de industrie deze vermeldingen zou gaan gebruiken als verkoopsargument.
- De richtlijn laat aan de Lidstaten de keuze tussen twee algemene waarschuwingen « Roken doodt » en « Roken kan doden ». Aangezien één op twee rokers sterven aan de gevolgen van het roken, wordt de vermelding « Roken doodt » als algemene waarschuwing genomen.
Trouwens de waarschuwing « Roken kan doden » is enkel op vraag van Duitsland in de richtlijn opgenomen. De andere Lidstaten hadden in de Raad hun voorkeur voor de waarschuwing « Roken doodt » geuit.
- De oppervlakte van de waarschuwingen voor andere tabaksproducten.
De bepaling van de grootte van de oppervlakte van de waarschuwingen is gebaseerd op het principe van de rechtevenredigheid: hoe groter de verpakking hoe groter de waarschuwing. Aan dit principe is een correctie aangebracht voor grote verpakkingen. Zo wordt een maximale grens voor verpakkingen met een oppervlakte van g75 cm2 vastgelegd. De oppervlakte van de algemene en bijkomende waarschuwingen wordt voor dergelijke grote verpakkingen beperkt tot ten minste 26,25 cm2.
Evenwel leidt deze bepaling voor het aanbrengen van de bijkomende waarschuwing in de richtlijn tot een anomalie. Zo moet een sigarendoos van...
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI