Departement Leefmilieu en Infrastructuur Onroerend cultureel erfgoed : lijst van voorlopige opname van onroerende goederen en verzamelingen Bij besluit van de Vlaamse minister van Binnenlandse Aangele

Onroerend cultureel erfgoed : lijst van voorlopige opname van onroerende goederen en verzamelingen

Bij besluit van de Vlaamse minister van Binnenlandse Aangelegenheden, Cultuur, Jeugd en Ambtenarenzaken van 17 juni 2004 tot voorlopige opname van roerende goederen en verzamelingen in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap wordt bepaald :

Artikel 1. De volgende roerende goederen worden als voorlopige maatregel opgenomen in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap in hoofdafdeling 1, individuele voorwerpen; afdeling 3, cultuurhistorisch erfgoed :

  1. a) korte beschrijving : anoniem, Antwerpse kunstkast met schilderijen over het leven van de Verloren Zoon;

    1. motivatie : Dit exemplaar geldt als prototype voor een reeks van vergelijkbare kunstkasten (schakelfunctie). De composities van de schilderijen zijn ontleend aan de zesdelige prentenreeks van C. van de Passe met scènes uit het leven van de Verloren Zoon. De artistieke betekenis is binnen de discipline van de meubelkunst erg hoog; in vergelijking met de schilderkunst matig;

    2. bewaarplaats : Brugge, Klooster Onze-Lieve-Vrouw-ter-Potterie;

    3. eigendomssituatie : openbaar bezit;

  2. a) korte beschrijving : Antoon van Dyck, de heilige Martinus, olieverf op paneel.

    Het schilderij illustreert heel getrouw het verhaal van de heilige Martinus die bij de stadspoort van Amiens zijn mantel verdeelt onder de bedelaars;

    1. motivatie : Het werk is uitzonderlijk omdat het van een heel hoge artistieke kwaliteit is en nog steeds in situ bewaard wordt. Bovendien heeft het een belangrijke schakelfunctie in het oeuvre van het Rubens-atelier en een bijzondere ijkwaarde binnen het oeuvre van Antoon van Dyck, omdat het een bewijs is van de werking van Rubens' atelier en van zijn verhouding tot de jonge van Dyck. Een met het schilderij heel verwante olieverfschets van de hand van Rubens toont hoe Rubens er niet voor terugdeinsde om ouder werkmateriaal opnieuw te gebruiken voor een nieuwe opdracht. Het feit dat Rubens de oudere olieverfschets uiteindelijk beschikbaar maakte voor Antoon van Dyck zegt veel over het auteursrecht in die tijd, een heel relatief begrip. Dat van Dyck de schets mag gebruiken en uiteindelijk het altaarstuk voor eigen rekening mag nemen onthult veel over het respect dat Rubens voor zijn leerling had. Het werk is een van de meest rubensiaanse die vvan Dyck ooit vervaardigde en geeft blijk van van Dycks vaardigheid om zich, indien gewenst, op kameleonachtige wijze de stijl van Rubens eigen te maken. Het werk is dus een unieke getuigenis over een welbepaalde vorm van samenwerking tussen leerling en meester;

    2. bewaarplaats : Zaventem, Sint-Martinuskerk;

    3. eigendomssituatie : openbaar bezit;

  3. a) korte beschrijving : firma Forchondt en Michiel Coignet, Antwerpse kunstkast met schilderijtjes : taferelen uit de Metamorfosen van Ovidius.

    Antwerpse kunstkast belijmd met schildpadschelp en verfraaid met schilderijen waarop taferelen uit de Metamorfosen van Ovidius staan. Achter het centrale deurtje bevindt zich een « perspectiefje »;

    1. motivatie : bijzondere waarde voor het collectieve geheugen : Zelden kan de auteur van schilderijen op kunstkasten geïdentificeerd worden. Ditmaal kunnen de schilderijen op stilistische grond, aan de door archivalia bekende schilder Michiel Coignet toegeschreven worden, die vanaf 1645 tot 1655 actief was voor de firma Forchondt. Dankzij deze kunstkast, een typisch product van de Antwerpse kunsthandel, is het mogelijk om meerdere kunstkasten aan Coignet en de firma Forchondt toe te schrijven (ijkwaarde). Bovendien zijn de composities van de schilderijen overgenomen van de prentenreeks van C. van de Passe, Temerarii atqve..., s.l., 1602 en 1607. De artistieke waarde is binnen de discipline van de meubelkunst hoog;

    2. eigendomssituatie : privé-bezit;

  4. a) korte beschrijving : Pierre Gole, (Atelier), Tafel met kleurrijk inlegwerk in diverse materialen

    1. motivatie : ijkwaarde. Het is een van de unieke voorbeelden in Vlaanderen van een werkstuk uit het beroemde atelier van Pierre Gole die als hofleverancier in Parijs werkte.

    2. bewaarplaats : Antwerpen, Museum Ridder Smidt van Gelder;

    3. eigendomssituatie : openbaar bezit;

  5. a) korte beschrijving : Artus I Quellinus, De heilige Petrus, marmer;

    De Heilige Petrus is afgebeeld met zijn attributen : het omgekeerde kruis, de haan en de sleutels;

    1. motivatie : Marmeren beelden van Artus Quellinus I zijn erg zeldzaam in Vlaanderen. Het werk is een hoogtepunt in Quellinus' oeuvre. (schakelfunctie) Het valt op door zijn psychologische diepte, ingehouden kracht en monumentale eenvoud. Het is goed gedocumenteerd en men kent de naam van de opdrachtgever, namelijk Petrus Saboth;

    2. bewaarplaats : Antwerpen, Sint-Andrieskerk;

    3. eigendomssituatie : openbaar bezit;

  6. a) korte beschrijving : Peter Paul Rubens, epitaaftriptiek van Jan Moretus en Martina Plantin (De Verrijzenis van Christus), olieverf op paneel.

    Middenpaneel : de Verrijzenis van Christus; linker zijluik : Heilige Johannes de Doper / rugzijde : engel; rechter zijluik : Heilige Martina / rugzijde : engel;

    1. motivatie : Deze triptiek is ontstaan als epitaaf voor het graf van de drukker Jan I Moretus en zijn vrouw Martina, dochter van Christoffel Plantijn. Het culturele belang van deze bekende drukkersfamilie verleent het werk ontegensprekelijk een bijzondere waarde voor het collectieve geheugen. Verder kan naast de ijkwaarde (goed gedocumenteerd en te dateren) gewezen worden op bijzondere artistieke kwaliteiten : als voorbeeld kan de ongewone behandeling van het thema van de verrijzenis van Christus worden genomen. Rubens laat hier Christus onmiddellijk uit het rotsgraf stappen. De meest gebruikelijke manier van uitbeelden is Christus die uit zijn sarcofaag stapt. Mogelijk wilde Rubens hiermee de op dat moment heersende controverse vermijden over het al dan niet afgesloten zijn van de graftombe op het moment van zijn verrijzenis. Bovendien moet gewezen worden op de relatie met het Plantijnse huis in Antwerpen;

    2. bewaarplaats : Antwerpen, Onze-Lieve-Vrouwekathedraal;

    3. eigendomssituatie : openbaar bezit;

  7. a) korte beschrijving : Peter Paul Rubens, De Madonna met Kind, omringd door andere heiligen, olieverf op paneel;

    1. motivatie : Rubens heeft wel meerdere voorstellingen geschilderd van de Madonna, omringd door andere heiligen, maar bovenstaand werk is uniek te noemen omdat het een bijzondere documentaire waarde heeft voor het leven van deze grootmeester van de Vlaamse schilderkunst. Enkele dagen voor zijn dood had Rubens dit werk namelijk zelf aangewezen voor zijn grafkapel, die voor hem in de Sint-Jacobskerk zou worden opgericht. Het monumentale schilderij dat nog altijd in situ wordt bewaard, is bovendien van een hoogstaande artistieke kwaliteit. Er moet ook op gewezen worden dat aan dit schilderij en zijn specifieke historische context een monografische studie werd gewijd als onderwerp van een doctoraatsverhandeling.

    2. bewaarplaats : Antwerpen, Sint-Jacobskerk;

    3. eigendomssituatie : openbaar bezit.

    Art. 2. De volgende roerende goederen worden als voorlopige maatregel opgenomen in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap in hoofdafdeling 1, individuele voorwerpen; afdeling 4, artistiek erfgoed :

  8. a) korte beschrijving : anoniem, Antwerpse kunstkast versierd met geborduurde taferelen uit de Metamorfosen van Ovidius;

    1. motivatie : Uniek voorbeeld van een Antwerpse kunstkast met geborduurde taferelen met een uiterst zeldzame iconografie de ontleend aan de Metamorfosen van Ovidius (ijkwaarde);

    2. bewaarplaats : Lier, Museum Wuyts-Van Campen en baron Caroly;

    3. eigendomssituatie : openbaar bezit;

  9. a) korte beschrijving : anonieme, Antwerpse kunstkast beschilderd met voorstellingen uit de Metamorphosen van Ovidius. De composities werden in 1636-38 door Rubens ontworpen voor de Torre de la Parada, het jachtslot van Filips IV.

    1. motivatie : De kwaliteit van de schildering maakt dat dit een topwerk mag genoemd worden. (artistieke waarde)

    2. bewaarplaats : Antwerpen, Rubenshuis;

    3. eigendomssituatie : openbaar bezit;

  10. a) korte beschrijving : Hendrik van Balen, Jan I Breughel en Frans II Francken, Blazoen van de Rederijkerskamer "De Violieren", olieverf op paneel;

    schilderij met blazoendicht van Sebastiaen Vranckx, uitgewerkt in de vorm van een rebus. "Apelles' scholieren, die Sint-Lucas vieren, Wilt helpen versieren den Olyftak snel, Met ons Violieren en Appolo's laurieren, Vlucht droevige manieren willich, houdt Vrede wel". De vier meesters schilderden het blazoen kosteloos in 1618 en in hetzelfde jaar behaalde de Kamer er een eerste prijs mee in een door de Olijftak uitgeschreven wedstrijd voor rederijkerskamers. De figuren van de rebus zijn deels van Francken, deels van Van Balen. De dieren zijn van Vranckx, terwijl de versierde rand, waarin de kernspreuk : WT IONSTEN VERSAEMT, van de hand van Breughel is;

    1. motivatie : zeldzaam voorbeeld van samenwerking tussen vier topkunstenaars uit schilderkunst en letteren; ijkwaarde op het vlak van handscheiding tussen de kunstenaars;

    2. bewaarplaats : Antwerpen, Koninklijk Museum voor Schone Kunsten;

    3. eigendomssituatie : openbaar bezit;

  11. a) korte beschrijving : Jan Boeckhorst, Het berouw van David, olieverf op doek.

    Het schilderij van Boeckhorst geeft op een typische wijze de contrareformatorische interpretatie van dit tafereel uit het Oude Testament weer. De overlevering wil dat het schilderij in Gent ca. 1654 werd gemaakt in opdracht van de toenmalige pastoor Gregorius Breydel;

    1. motivatie : Het schilderij vervult een belangrijke schakelfunctie vanwege de contrareformatorische interpretatie van het oudtestamentische thema. Het heeft een grote ijkwaarde en bijzondere artistieke waarde;

    2. bewaarplaats : Gent, Sint-Michielskerk;

    3. eigendomssituatie : openbaar bezit;

  12. a) korte beschrijving : Theodoor Boeyermans, Antverpia Pictorum Nutrix (Antwerpen, voedster van de schilders), olieverf op doek;

    1. ...

Pour continuer la lecture

SOLLICITEZ VOTRE ESSAI

VLEX uses login cookies to provide you with a better browsing experience. If you click on 'Accept' or continue browsing this site we consider that you accept our cookie policy. ACCEPT