5 OKTOBER 2018. - Koninklijk besluit tot vaststelling van het forfaitair tarief voor de prestaties bij het psychiatrisch deskundigenonderzoek in het kader van een interneringsprocedure
VERSLAG AAN DE KONING
Sire,
Artikel 6 van de Programmawet (II) van 27 december 2006 machtigt de Koning om bij een besluit vastgesteld na overleg in de Ministerraad een algemeen reglement inzake de gerechtskosten in strafzaken houdende bepaling van een lijst van gerechtskosten, de tarifering en de betalings- en inningsprocedure ervan aan te nemen.
Het huidige ontwerp betreft een onderdeel van deze lijst, namelijk de bepaling van de verschillende forensische psychiatrische onderzoeken die worden bevolen met toepassing van de wet van 5 mei 2014 betreffende de internering, en de desbetreffende tarifering.
De tarieven in dit besluit zijn uitsluitend van toepassing op de psychiatrische onderzoeken bevolen in het kader van de wet van 5 mei 2014 betreffende de internering. Ze zijn niet van toepassing op de onderzoeken met toepassing van de wet van 26/6/90 tot bescherming van de persoon van de geesteszieke omdat dit een apart tarief is, voor weliswaar gelijkaardige onderzoeken door dezelfde artsen, maar met een geheel verschillend doel (burgerlijk en privaat resp. strafrechtelijk en publiek kader) en eventuele gevolgen (hier geen vrijheidsbeneming).
De huidige toegepaste tarieven voor het onderzoek in strafzaken zijn vastgelegd in de omzendbrief 131quater betreffende gerechtskosten in strafzaken. De tariefstructuur hiervan is verouderd, archaïsch geformuleerd, te gedetailleerd en onduidelijk.
Tekortkomingen huidig systeem
Het bestaande systeem houdt nog geen rekening met de fundamentele hervormingen die de internering heeft ondergaan met de in 2014 aangenomen nieuwe wet, die intussen nog tweemaal werd aangepast aan de realiteit op het terrein. Het houdt evenmin rekening met de recent ingevoerde figuur van de forensisch psychiater (art. 1, 1° ).
Het strafrechtelijk luik wordt beter uitgewerkt, met nadruk op het budgettair kader en de kwaliteit van de onderzoeken. Zo wordt het duidelijk dat er voorwaarden worden opgelegd aan het psychiatrisch onderzoek, zoals het maximum aantal sessies die daarvoor mogen worden uitgetrokken.
Statistieken
Momenteel bestaan er geen andere statistieken over het aantal onderzoeken in verband met personen die eventueel zouden moeten worden geïnterneerd, dan de gerechtelijke statistieken. Die hebben alleen betrekking op het aantal veroordelingen voor een reeks vooropgezette juridische kwalificaties, en zeggen dus niets over de gevolgde procedure, de gemaakte expertenkosten, het lot van de zaken waarbij de vervolging is gestaakt om diverse redenen of er niet werd besloten tot internering maar tot een veroordeling tot een straf, de opvolging van de geïnterneerde, enz... Zo weten we slechts per rechtsgebied en per arrondissement, per jaar, hoeveel interneringen er bij vonnis werden uitgesproken voor bepaalde categorieën van inbreuken. Daarbij moet ook nog rekening worden gehouden met dubbeltellingen in de gevallen iemand werd veroordeeld voor meerdere inbreuken tegelijk.
Zuiver ter illustratie : in 2015 zijn 826 uitspraken gedaan, waarbij internering werd opgelegd. In de voorgaande jaren schommelde dit vrij stabiel tussen de 667 en 1050, met een gemiddelde van 840 per jaar.
Wat de kosten betreft, die werden gemaakt voor de psychiatrische expertises in het kader van de interneringswet, geven de volgende cijfers het jaarlijkse totale bedrag weer, dat werd besteed aan gerechtskosten. Dit cijfer slaat op alle vormen van psychiatrische onderzoeken samen, dit is op veel meer zaken dan de hoger geciteerde veroordelingsstatistieken. Het heeft betrekking op alle door de gerechtelijke overheden bevolen onderzoeken naar verdachten, van wie men wil laten vaststellen of ze in aanmerking komen voor internering, ongeacht het resultaat daarvan. Het heeft eveneens betrekking op de onderzoeken naar de evolutie van de toestand van reeds eerder onderzochte personen, die nog verdachten kunnen zijn, reeds geïnterneerd kunnen zijn, of in aanmerking kunnen komen voor vrijlating. De cijfers zijn constant te noemen.
2011 : 1.258.394,98 € in 2885 staten
2012 : 1.564.690,72 € in 3711 staten
2013 : 1.356.676,33 € in 2882 staten
2014 : 1.858.667,56 € in 3829 staten
2015 : 1.430.736,34 € in 3048 staten
2016 : 1.274.778,21 € in 2692 staten
2017 : 1.628.548,84 € in 3271 staten
De uitgaven voor de psychologen die de gerechtspsychiaters vaak bijstaan en meestal instaan voor het afnemen van testen, worden apart geboekt. In alle zaken waarin zij werden gevorderd gaf hun hulp aanleiding tot de betaling van de volgende gerechtskosten. De cijfers vertonen een dalende tendens, wellicht doordat minder psychologen rechtstreeks worden aangesteld en men duidelijk wil maken dat de eindverantwoordelijkheid voor deze onderzoeken bij de gerechtspsychiater ligt. Van hem wordt objectiviteit verwacht.
2011 : 680.948,15 € in 1607 staten
2012 : 859.033,16 € in 1986 staten
2013 : 717.948,99 € in 1561 staten
2014 : 509.991,23 € in 947 staten
2015 : 322.997,18 € in 582 staten
2016 : 307.572,18 € in 553 staten
2017 : 372.004,36 € in 650 staten
Basis voor het nieuwe systeem
Het nieuwe voorstel van tarieven tracht aan de tekortkomingen van het systeem een einde te maken door :
1)Het integreren van alle onderdelen van het onderzoek (voorbereidende en beschrijvende stappen, diverse kosten en bijkomende onderzoeken) in één tarief. Hierdoor wordt de tariefstructuur sterk vereenvoudigd.
2) Het duidelijk beschrijven van de aard van de in dit besluit vermelde expertises.
Dit leidt tot tarieven waarbij de vergoeding afgestemd wordt op het bedrag dat "geconventioneerde" artsen ontvangen van het RIZIV, terwijl evenwel ter wille van de gewenste kwaliteit het aantal tariefuren werd opgetrokken.
Dit koninklijk besluit wordt opgedeeld in drie hoofdstukken, namelijk :
- Hoofdstuk 1. Definities (art. 1)
- Hoofdstuk 2. Psychiatrische onderzoeken en hun honoraria (art. 2)
- Hoofdstuk 3. Het forfaitair tarief voor de prestaties bij het psychiatrisch deskundigenonderzoek en zijn samenstelling (art. 3 - 5)
- Hoofdstuk 4. Overgangs- en slotbepalingen ( art. 6 - 9)
Artikelsgewijze bespreking.
HOOFDSTUK I. - Definities
Artikel 1. Dit artikel bevat de definities.
De notie van forensisch psychiater, die wettelijk is geregeld in het MB van 28/10/15 tot vaststelling van de bijzondere criteria voor de erkenning van geneesheren-specialisten houders van de bijzondere beroepstitel in de forensische psychiatrie, alsmede van stagemeesters en stagediensten, wordt hier in het tarief ingevoerd. De forensisch psychiater zal worden vergoed aan het geldende RIZIV-tarief omdat deze beroepsgroep taken krijgt, die bijzonder delicaat zijn en gepaard gaan met een zeer grote verantwoordelijkheid vermits het toekomstig leven van een persoon volledig kan afhangen van de kennis, ervaring en het inzicht van de forensisch psychiater, die een onderdeel van de geneeskunde beoefent, dat geen exacte wetenschap is, en waarbij het gebruik van apparatuur niet vaak leidt tot objectieve conclusies waaruit met zekerheid zaken van strafrechtelijke aard kunnen worden afgeleid.
De term "vorderende overheid" wordt in het derde punt ingevoerd om duidelijk te stellen dat door de FOD Justitie enkel de kostenstaten worden betaald van psychiatrische onderzoeken gevorderd door de magistraten bevoegd in strafzaken in het kader van hoofdstuk 2 van de wet van 5 mei 2014 betreffende de internering.
HOOFDSTUK II. - De vordering van psychiatrische onderzoeken
Art. 2. Het is de bedoeling dat er één forensisch psychiater wordt aangesteld. In dat geval is hij alleen verantwoordelijk voor de uitvoering van de taak, de keuze van de middelen en het resultaat. Als hij beroep doet op een helper, dan is dat uitsluitend in ondergeschikt verband en alleen voor deeltaken.
Ten gevolge van de opmerking van de Raad van State hierover, dient hier te worden gepreciseerd dat slechts wanneer de beoogde of aangestelde forensisch psychiater bij kennisname van de zaak aan de vorderende magistraat meedeelt...
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI