20 NOVEMBER 2019. - Koninklijk besluit houdende maatregelen betreffende het toezicht op in de diamantsector
VERSLAG AAN DE KONING
Sire,
België bekleedt zowel binnen de Europese Unie, als daarbuiten, een unieke plaats, met Antwerpen als wereldhandelscentrum voor diamant met 36 miljard euro aan zakencijfer en 1.600 diamantfirma's. Diamant vertegenwoordigt 4 % van de totale Belgische export, 15% van de Belgische export buiten de Europese Unie.
Het bestaande Belgische toezichtsysteem op de diamantsector is vervat in het koninklijk besluit van 30 april 2004, houdende maatregelen betreffende het toezicht op de diamantsector (hierna "koninklijk besluit van 30 april 2004"), gewijzigd bij het koninklijk besluit van 26 augustus 2010, ter uitvoering van de programmawet van 2 augustus 2002, en meer bepaald de artikelen 168, 169 en 170. Dit Belgisch toezichtsysteem kan, zowel nationaal als internationaal, rekenen op algemene waardering en wordt beschouwd als een "beste praktijk". Echter in het kader van een verhoogde aandacht in de strijd tegen het witwassen van geld en de financiering van terrorisme zijn aanpassingen aan de wetgeving nodig om het systeem performant te houden en om een internationale voortrekkersrol te blijven vervullen. De autoriteiten, maar ook de Belgische diamantsector zelf, zijn er zich van bewust dat de diamantsector gevoelig is voor witwaspraktijken. Een degelijk reglementair kader is dus van essentieel belang. Voor de leesbaarheid en duidelijkheid werd geopteerd voor een nieuw koninklijk besluit ter vervanging van het koninklijk besluit van 30 april 2004.
Het ontwerp van het koninklijk besluit houdt rekening met de aanbevelingen in het rapport "Anti-money laundering and counter-terrorist financing measures - Belgium - mutual evaluation report" van de Financial Action Task Force (FATF) van 23 april 2015, met het Kimberleyproces en de (EG) Verordening nr. 2368/2002 van de Raad van 20 december 2002 tot uitvoering van de Kimberleyprocescertificering voor de internationale handel in ruwe diamant waarmee bijgedragen wordt tot het bannen van conflictdiamant, en tot slot ook met de Belgische risicoanalyse 2017 "Witwaspraktijken in de Belgische diamantsector".
De Belgische risicoanalyse 2017 "Witwaspraktijken in de Belgische diamantsector" werd opgesteld in het kader van bovenvermeld FATF-rapport en van de wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme van toepassing op de geregistreerde diamanthandelaren (de wet van 11 januari 1993 werd ondertussen vervangen door een nieuwe wet van 18 september 2017 - wet tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten). Deze risicoanalyse bevat enkele aanbevelingen voor maatregelen ter verbetering van het toezicht in de diamantsector om een aantal risico's beter te kunnen beheersen. Deze aanbevelingen betreffen o.a. het opleggen van strengere voorwaarden voor de registratie van diamanthandelaren, het uitvoeren van meer gerichte en diepgaande controles bij de invoer en uitvoer van diamant in het Diamond Office te Antwerpen, een herziening van het statuut van de erkende diamantdeskundigen, het verzekeren van de onafhankelijkheid en integriteit van deze deskundigen, een herziening van de selectie- en evaluatieprocedure van de deskundigen.
Algemene opmerkingen: Aanhef
Op dit ogenblik is het koninklijk besluit van 7 oktober 2013 tot goedkeuring van het reglement genomen in uitvoering van de wet van 11 september 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme voor de handelaren in diamant geregistreerd onder toepassing van artikel 163, § 3, van de programmawet van 2 augustus 2002 nog van toepassing. In overeenstemming met de nieuwe wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot de beperking van het gebruik van contanten voor de handelaren in diamant zal het koninklijk besluit van 7 oktober 2013 aangepast worden.
Artikel 1
Ten opzichte van het koninklijk besluit van 30 april 2004 worden een aantal definities toegevoegd en/of verduidelijkt. De verwijzingen naar andere wetteksten worden geactualiseerd. Bepaalde termen werden in het vorige koninklijk besluit van 30 april 2004 onvoldoende of niet nader omschreven, nieuwe terminologie dient toegevoegd te worden. Om duidelijk te maken dat alle soorten diamant geviseerd worden, wordt meer aandacht besteed aan een duidelijke definitie van diamant, met verwijzing naar de wetenschappelijke kenmerken.
Om in te spelen op de groeiende bekommernissen en ontwikkelingen inzake de handel in synthetische diamant, wordt gespecifieerd wat bedoeld wordt met synthetische diamant. Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen natuurlijke en synthetische diamanten. Het toezicht wordt uitgeoefend op beide categorieën. De definities van diamant en synthetische diamant werden overgenomen uit de ISO-norm 18323. Deze zijn volledig of quasi-volledig in overeenstemming met nagenoeg alle andere bestaande (inter)nationale omschrijvingen.
De term "handelaar in diamant en/of synthetische diamant" wordt verkozen boven de korte term "handelaar". Dit is helderder en consistenter met andere definities (o.m. diamantsector). Bovendien heeft de term `handelaar' een algemene juridische connotatie, waardoor een afzonderlijk gebruik, zelfs louter voor doeleinden van dit koninklijke besluit, beter vermeden wordt.
Ook makelaars in diamant en/of synthetische diamant worden beschouwd als "handelaar" en zij moeten bijgevolg ook geregistreerd worden en aan dezelfde voorwaarden voldoen. Uit de risicoanalyse bleek immers dat niet-geregistreerde makelaars die actief zijn in de diamantsector een verhoogd risico vormen.
Bij de definitie van "uiteindelijke begunstigde" wordt geopteerd om enkel de algemene definitie van artikel 3, 27° van de wet van 18 september 2017 tot voorkoming van het witwassen van geld en de financiering van terrorisme en tot beperking van het gebruik van contanten- weliswaar licht aangepast aan de specifieke omstandigheden - over te nemen, en voor de rest te verwijzen naar datzelfde artikel 3, 27, van deze wet.
Het "toezicht" wordt ter verduidelijking aangevuld met "toezicht op de diamantsector". De term "toezicht" kwam ook op andere plaatsen in een andere betekenis aan bod.
Bij "kwalificatie" wordt enkel verwezen naar de goederencodes (HS-codes = geharmoniseerd systeem, dat internationaal van toepassing is). In plaats van te verwijzen naar de goederencodes met de volledige omschrijving worden de termen "indeling én omschrijving toegevoegd". De volledige omschrijving toevoegen zou de tekst onoverzichtelijk en te uitgebreid maken. Bovendien is alles al reglementair bepaald in de HS-codes.
Bij de term "waarde" wordt verduidelijkt dat het om de transactiewaarde gaat. Er wordt bovendien een verwijzing gemaakt naar de algemeen geldende principes van de Algemene overeenkomst betreffende tarieven en handel (General Agreement on Tarriffs and Trade-GATT) van 1994, naar de overeenkomst inzake de toepassing van artikel VII van het GATT, én naar de artikelen 70 tot en met 74 van Verordening nr. 952/2013.
De verwijzing naar de bevoegde dienst van de FOD Economie voor het toezicht op de diamantsector wordt algemeen gehouden om eventuele toekomstige naamswijzigingen van die dienst op te vangen. Zo wordt vermeden dat het koninklijk besluit eventueel zou moeten aangepast worden.
De termen "douaneaangifte" en "aangifte" worden gedefinieerd om het verschil duidelijk te maken tussen beide aangiftes.
Artikel 2
In dit artikel worden de voorwaarden tot registratie als handelaar in diamant en/of synthetische diamant bij de Dienst van de FOD Economie toegelicht alsook de procedure tot schorsing en intrekking van de registratie.
Deze registratie (alsook intrekking en schorsing van de registratie) van diamanthandelaren is een essentieel instrument in de strijd tegen witwassen van geld en de financiering van terrorisme.
De verplichte registratie van diamanthandelaars vormt een eerste controle om transacties die verband houden met witwassen van geld en de financiering van terrorisme te voorkomen, op te sporen en te verhinderen. Daarbij is een belangrijke rol weggelegd voor de FOD Economie, als toezichthoudende overheid van de Belgische diamantsector. Hij dient bij de aanvraag tot registratie over te gaan tot een eerste deskundigheids- en betrouwbaarheidscontrole (fit & proper-screening).
De verplichte registratie vormt tegelijkertijd ook een instrument om cliënten te identificeren in het kader van de Belgische antiwitwaswetgeving. De geregistreerde diamanthandelaars kunnen immers geraadpleegd worden via www.registereddiamondcompanies.be. Indien een cliënt/leverancier een Belgisch geregistreerde diamanthandelaar is, kan een diamanthandelaar de identificatie en verificatie doen door een eenvoudige opzoeking te doen via de voormelde website. Het volstaat dan om een kopie van de resultatenpagina van de opzoeking van de firma waar de identificatiegegevens op staan, bij te houden, zonder dat het nodig is om zelf die gegevens te verzamelen.
In het advies 64.906/1 van 7 januari 2019 stelt de afdeling wetgeving van de Raad van State dat de regeling inzake de registratieplicht voor diamanthandelaars, als bedoeld in de artikelen 2 tot 4, prima facie lijkt te moeten worden beschouwd als een vestigingsvoorwaarde in de zin van artikel 6, § 1, VI, eerste lid, 6°, BWHI, waarvoor enkel de gewesten bevoegd zijn, nu de ontworpen regeling haar wettelijke grondslag zou vinden in artikel 169, §§ 3 en 4 van de programmawet van 2 augustus 2002. De afdeling wetgeving heeft echter niet willen uitsluiten dat de federale overheid bevoegd is om een registratieplicht voor diamanthandelaars in te voeren. Volgens de afdeling wetgeving van de Raad van State kan echter géén duidelijk aanwijsbare federale materiële bevoegdheid worden gevonden in artikel 169, §§ 3 en 4 van de programmawet van 2 augustus 2002...
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI