17 NOVEMBER 2022. - Ministerieel besluit betreffende de definitieve opname van een selectie kunstwerken uit de periode 1914-1968 in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap
Bij besluit van de Vlaamse minister van Buitenlandse Zaken, Cultuur, Digitalisering en Facilitair Management van 17 november 2022 betreffende de definitieve opname van roerende goederen in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap wordt bepaald:
Artikel 1. Volgende selectie kunstwerken uit de periode 1914-1968 worden als definitieve maatregel opgenomen in de lijst van het roerend cultureel erfgoed van de Vlaamse Gemeenschap in hoofdafdeling 1, individuele voorwerpen; afdeling 4, artistiek erfgoed:
-
a) korte beschrijving: vervaardiger: Alexander Archipenko, Beeld op een driehoekige sokkel (Statue sur socle triangulaire),datering: 1959, materiaal: brons, techniek: gieten, afmetingen: 76 x 20 x 15 cm, gesigneerd "Archipenko 1914 2/6 (1959)", inventarisnummer: MID.B.161, objectnummer KIK: 133440,dit werk maakt deel uit van een reeks van 6 bronzen, gegoten in 1959 op basis van een in 1958 herwerkt gips. Het oorspronkelijk gips dateert van 1914; b) motivatie: "Beeld op een driehoekige sokkel" is het enige werk van Archipenko in een Belgische openbare collectie (zeldzaam). Het belang van Archipenko in de historische avant-garde kan moeilijk worden overschat. "Beeld op een driehoekige sokkel" hoort bij de fase van zijn oeuvre waarvan de receptie richtinggevend is geweest voor de ontwikkeling van de moderne beeldhouwkunst (schakelfunctie en ijkwaarde). Het staat voor de manier waarop Archipenko breekt met de traditionele beeldhouwkunst nadat hij in 1910 in Parijs in contact komt met de kubisten. Zijn ambitie is niet langer een getrouwe reproductie van de werkelijkheid. De menselijke figuur is nu aanleiding voor de creatie van onafhankelijke vormen. Hij vertrekt van de geometrische vlakverdeling van Cézanne en stilering van niet-Europese `primitieve' kunst om met geometrische elementen complexe volumes te scheppen. Zoals in de kubistische schilderijen wordt hier het traditionele perspectief verlaten en worden verschillende gezichtspunten tegelijk opgeroepen. "Beeld op een driehoekige sokkel" toont op overtuigende manier hoe de kunstenaar zich bevrijdt van het motief door volumes en leegten, holle en bolle vormen, licht en schaduw ritmisch af te wisselen. Het doel is niet langer het afbeelden van de werkelijkheid maar een formele dynamiek. Zoals de titel aangeeft is de sokkel integraal deel van de sculptuur. Door zijn driehoekige vorm zet het de toeschouwer aan om zelf verschillende standpunten in te nemen. Wellicht suggereert de titel dat beeldhouwkunst zelf ook onderwerp is van het werk (artistieke waarde); c) bewaarplaats: Antwerpen, Middelheimmuseum; d) eigendomssituatie: overheidsbezit. 2° a) korte beschrijving: vervaardiger: Rudolf Belling, Triade ((Der Dreiklang),datering: 1919, materiaal: brons, techniek: gieten, afmetingen: 90 x 85 x 77 cm, signatuur onderaan: "Rudolf Belling 1919", gietstempel onderaan: "GUSS H. NOACK BERLIN", inventarisnummer: MID.B.315, objectnummer KIK: 133461; b) motivatie: "Triade" is het enige werk van Rufolf Belling in een Belgische openbare collectie (zeldzaam). Rudolf Belling stond in nauw contact met de Antwerpse avant-garde. Hij exposeerde in januari 1922 op de Internationale Tentoonstelling van het 2de Congres voor Moderne Kunst in Antwerpen. In november van hetzelfde jaar verscheen in het tijdschrift "Het Overzicht" zijn essay/manifest "Ruimte, sculptuur en vorm", vertaald door Jozef Peeters. In het nummer van maart-april 1923 staan drie paginagrote illustraties van sculpturen van Belling, waaronder "Triade" (waarde voor het collectieve geheugen). Zoals "Beeld op een driehoekige sokkel" van Archipenko kan ook "Triade" als referentie dienen om de lokale artistieke productie in dezelfde periode te beoordelen, ook en vooral omdat het via publicatie in "Het Overzicht" voldoende bekend was (schakelfunctie en ijkwaarde). De historische avant-garde wordt gekenmerkt door de snelle opeenvolging van tendensen die de grenzen opzoeken van wat formeel mogelijk is. "Triade" is het meest gereproduceerde beeld van een kunstenaar die zich bevrijdt van de invloed van de pioniers. In die zin is het representatief voor de ambities van avant-gardekunstenaars die geen genoegen nemen met de rol van epigoon. Met "Triade" - de eerste abstracte sculptuur in Duitsland en een groot icoon van de modernistische beeldhouwkunst - neemt Belling afscheid van de figuratie (schakelfunctie en ijkwaarde). Hij gaat meteen verder dan zijn voorbeelden Archipenko, Boccioni en Duchamp-Villon waarvan de...
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI