17 DECEMBER 2020. - Bijzondere machtenbesluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering nr. 2020/047 betreffende het verlenen van een handelshuurlening aan huurders in het kader van de COVID-19 gezondheidscrisis
Verslag aan de regering
Onderhavig besluit legt een gewestelijke steunmaatregel ten uitvoer ten gunste van zowel de handelaars- en ambachtslieden-huurders - en in het bijzonder zij die door de toepassing van de federale gezondheidsregels gedwongen werden hun vestigingen te sluiten - als van de eigenaars van commerciële onroerende goederen die ermee instemmen om tijdens één of meer maanden de betaling van de huurgelden op deze goederen kwijt te schelden.
De maatregel bestaat uit een lening aan de huurder voor een bedrag dat overeenkomt met één tot vier maanden huur, inclusief lasten. De toekenning van deze lening, die rechtstreeks aan de eigenaar wordt betaald, is afhankelijk van de voorwaarde dat de eigenaar zelf de betaling van de huur, inclusief lasten, voor een periode van één tot vier maanden kwijtscheldt.
De maatregel is bedoeld om de liquiditeitsproblemen van de Brusselse handelaars- en ambachtslieden-huurders op te vangen en tegelijkertijd de eigenaars (verhuurders) van deze panden meer zekerheid te bieden voor wat betreft de betaling van de huur op een moment dat de huurder met betalingsmoeilijkheden kan kampen.
Artikelsgewijze commentaar
De eerste twee artikelen van het ontwerpbesluit leggen enkele definities en algemene principes van de maatregel vast. Het verlenen van de leningen wordt gedelegeerd aan de minister van Economie, die deze bevoegdheid verder kan delegeren.
Het verlenen van de leningen is beperkt tot het beschikbare budget, met name 27 miljoen euro. De kredieten kunnen niet opnieuw gebruikt worden voor de toekenning van opeenvolgende leningen.
Artikel 3 bepaalt de voorwaarden waaraan de huurder moet voldoen. Zo is de huurder een onderneming in de zin van het Wetboek van Economische Recht:
"(...) onderneming : elk van volgende organisaties :
(a) iedere natuurlijke persoon die zelfstandig een beroepsactiviteit uitoefent;
(b) iedere rechtspersoon;
(c) iedere andere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid.
Niettegenstaande het voorgaande zijn geen ondernemingen, behoudens voor zover anders bepaald in de hierna volgende boeken of andere wettelijke bepalingen die in dergelijke toepassing voorzien :
(a) iedere organisatie zonder rechtspersoonlijkheid die geen uitkeringsoogmerk heeft en die ook in feite geen uitkeringen verricht aan haar leden of aan personen die een beslissende invloed uitoefenen op het beleid van de organisatie;
(b) iedere publiekrechtelijke rechtspersoon die geen goederen of diensten aanbiedt op een markt;
(c) de Federale Staat, de gewesten, de gemeenschappen, de provincies, de hulpverleningszones, de prezones, de Brusselse Agglomeratie, de gemeenten, de meergemeentezones, de binnengemeentelijke territoriale organen, de Franse Gemeenschapscommissie, de Vlaamse Gemeenschapscommissie, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en de openbare centra voor maatschappelijk welzijn(...)".
Daarnaast moet de huurder een pand huren in het Gewest sinds minstens 18 maart 2020 (de datum van de eerste lockdown), het in hoofdzaak bestemd hebben tot het drijven van zijn handels- of ambachtelijke activiteit, er een actieve vestigingseenheid in hebben en op diezelfde datum geen achterstand hebben in de huurbetalingen.
Er is geen voorwaarde opgenomen met betrekking tot de verplichte sluiting van het handelspand. Sinds maart 2020, werden er veel verschillende gezondheidsmaatregelen genomen zodat ondernemingen die geen omzetverlies lijden ingevolge de gezondheidscrisis in de minderheid zijn, zelfs onder de ondernemingen die nooit op straffe van een sanctie moesten sluiten. Hiermee kan de handelshuurlening ook ten goede komen aan handelaars en ambachtslieden die weliswaar niet verplicht moesten sluiten, maar die wel lijden onder de economische gevolgen van de gezondheidsmaatregelen.
De Handelshuurlening kan niet aangewend worden voor huurovereenkomsten die worden gesloten met gewestelijke publieke verhuurders waarvoor de Regering heeft beslist om de huurgelden te schorsen (artikel 4). Deze uitsluiting betreft onder meer Citydev, de Haven van Brussel, de publieke bedrijvencentra en de gewestelijke incubatoren.
De huurder dient te beschikken over een geregistreerd handelshuurcontract (of een gelijkaardige juridische structuur waarbij, tegen een vergoeding, een handelspand wordt ter beschikking gesteld zoals erfpacht, vruchtgebruik, opstal, brouwerijcontract incl. terbeschikkingstelling van een pand) voor het pand waarvoor de lening wordt aangevraagd. Ter herinnering, dient dit pand gelegen te zijn in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest.
Tussen de onderneming (als huurder) en de verhuurder wordt een vrijwillige overeenkomst afgesloten. De verhuurder scheldt de betaling van een tot vier maanden van de huur, inclusief lasten, kwijt, in ruil voor de betaling van het bedrag van een aan de huurder verstrekte lening dat overeenkomt met één tot vier maanden huur, inclusief lasten. Als een verhuurder een maand huur kwijtscheldt, kan de lening maximaal twee maanden huur dekken. Als een verhuurder ten minste twee maanden huur kwijtscheldt, kan de lening tot vier maanden huur dekken.
Het krediet van max. 35.000 euro wordt toegekend voor een periode van twee jaar en dient te worden terugbetaald over een periode van 18 maanden. De terugbetalingen van zowel kapitaal als intrest moeten immers pas starten na 6 maanden. De rente bedraagt 2% per jaar.
Eenzelfde huurder kan meerdere handelshuurleningen ontvangen, op basis van overeenkomsten met één of meer verhuurders, maar het gecumuleerd bedrag van alle leningen aan eenzelfde huurder mag niet hoger liggen dan 35.000 euro.
De aanvraag voor deze regeling - die volledig digitaal zal verlopen - zal vastgesteld worden op basis van een modelovereenkomst tussen huurder en verhuurder en een verklaring op eer. De uiterste indieningsdatum van de aanvragen is vastgelegd op 30 juni 2021, met een uiterste uitbetaling op 31 december 2021. De maatregel zal dus ten laatste op 31 december 2023 uitdoven (behoudens eventuele lopende geschillen), gelet op de afbetalingstermijn van 2 jaar.
De handelshuurleningen worden toegekend in het kader van de Europese de-minimisverordening.
Artikel 15 van het ontwerpbesluit bepaalt de categorieën persoonsgegevens die kunnen verwerkt worden, de doeleinden van de verwerking, de verwerkingsverantwoordelijken en de bewaartermijn.
Artikel 16 van het ontwerpbesluit bevat enkele algemene uitsluitingsgevallen, die grotendeels overeenkomen met de gevallen die bepaald zijn in de premies in het kader van Covid-19.
Ten einde rekening te houden met de tijdelijke aard van de bijzondere machten en dat het noodzakelijk zou kunnen zijn om deze maatregel in de toekomst bij te sturen, voorziet artikel 18 in een machtiging voor de Regering om, bij gewoon besluit, een exhaustief aantal elementen van de maatregel aan te passen.
Inoverwegingneming van het advies van de Raad van State
Dit advies werd gevraagd binnen een termijn van vijf werkdagen. De Raad van State heeft zijn advies 68.423 verleend op 11 december 2020. Het wordt hieronder weergegeven.
In dit advies heeft de Raad verschillende opmerkingen geformuleerd. De Raad haalt ten eerste (punt 4.5) aan dat het Gewest kan rekenen op zijn bevoegdheid inzake economisch beleid om deze maatregel aan te nemen. Deze interpretatie valt samen met die van de Regering.
De Raad is vervolgens van oordeel (punt 5.1 tot 5.3) dat de voorwaarde dat de hurende onderneming over een actieve vestigingseenheid beschikt op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de voorwaarde dat die onderneming minstens een handelspand huurt op hetzelfde grondgebied betrekking moeten hebben op eenzelfde gebouw, om geen ongeoorloofde beperking in van het vrije verkeer van diensten en kapitalen die niet bestaanbaar is met artikel 6, § 1, VI, derde lid, van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 in te houden. Het ontwerp werd in die zin aangepast. Dit was trouwens al de initiële doelstelling van de auteur.
Daarnaast merkt de Raad van State op (punt 5.3) dat de vereiste dat de huurder in die vestigingseenheid over menselijke middelen en goederen beschikt die specifiek voor hem bestemd zijn, niet bestaanbaar is met het vrije verkeer van goederen en personen. Deze vereiste werd dus geschrapt uit artikel 3.
De Raad van State is van mening (punt 7) dat de definitie van de handelshuurlening voorzien in artikel 1 meer verwarring zaait dan omgekeerd. Gelet op de inhoud van artikel 2 kan die definitie geschrapt worden.
Artikel 12 bepaalt dat de lening wordt uitgekeerd op een Belgische zichtrekening op naam van de Verhuurder. De Raad van State acht zich niet in staat om na te gaan op de beperking tot een Belgische bankrekening niet op gespannen voet komt te staan met Europeesrechtelijke beginselen zoals die inzake het vrije verkeer. De auteurs van het ontwerp verwijzen wat dat betreft naar hun verantwoording aangehaald in punt 9 van het advies.
Advies van de Economische en Sociale Raad (Brupartners) en de Gegevensbeschermingsautoriteit
Er werd aan Brupartners gevraagd om een spoedadvies uit te brengen. Dit advies werd op 11 december 2020 uitgebracht, onder voorbehoud van een goedkeuring op haar volgende plenaire vergadering. Met betrekking tot dit advies dient het volgende te worden opgemerkt.
De lening was initieel beperkt tot een bedrag van 25.000 euro. Brupartners vraagt zich af of dit bedrag wel voldoende zal zijn, gelet op de hoge huurprijzen in Brussel. Brupartners herinnert eraan dat in het Vlaams Gewest het plafond werd verhoogd tot 60.000 euro met een lening van maximaal 4 maanden huur.
Het plafond was gebaseerd op het voorstel van de Nationale Bank en UCM/UNIZO. Volgens onze schatting komt een maandelijkse huurprijs van EUR 12.500 inclusief kosten overeen met het topsegment van het huurassortiment. Met het oog op de nieuwe verplichte sluitingsperiode voor een meerderheid van de winkels is besloten om ook over te stappen op een lening voor maximaal 4 maanden huur en het leningplafond per huurder te verhogen tot 35.000...
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI