14 JULI 2022. - Koninklijk besluit betreffende beperkende maatregelen inzake overheidsopdrachten en concessieovereenkomsten naar aanleiding van de acties van Rusland die de situatie in Oekraïne destabiliseren
VERSLAG AAN DE KONING,
Sire,
Na de inval van Rusland in Oekraïne heeft de Europese Raad sancties genomen tegen Rusland. Deze sancties werden geformaliseerd in Verordening (EU) nr. 833/2014 van de Raad van 31 juli 2014 betreffende beperkende maatregelen naar aanleiding van de acties van Rusland die de situatie in Oekraïne destabiliseren, die met name werd gewijzigd bij Verordening (EU) nr. 2022/576 van de Raad van 8 april 2022 tot wijziging van Verordening (EU) nr. 833/2014 betreffende beperkende maatregelen naar aanleiding van de acties van Rusland die de situatie in Oekraïne destabiliseren en Verordening (EU) nr. 2022/879 van de Raad van 3 juni 2022 tot wijziging van Verordening (EU) nr. 833/2014 betreffende beperkende maatregelen naar aanleiding van de acties van Rusland die de situatie in Oekraïne destabiliseren.
Een van deze sancties heeft betrekking op overheidsopdrachten en concessieovereenkomst. Artikel 5 duodecies van de verordening bepaalt immers dat het verboden is om overheidsopdrachten of concessieovereenkomsten te gunnen aan ondernemers die een band met Rusland hebben of de uitvoering ervan voort te zetten. De aard van deze banden wordt beschreven in de verordening.
Wat het toepassingsgebied van de sanctie betreft, wordt erop gewezen dat artikel 5 duodecies van de voormelde verordening zeer ruim is. De bepaling is van toepassing op de overheidsopdrachten en concessieovereenkomsten die uit de volgende richtlijnen voortvloeien : richtlijn 2014/23/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende het plaatsen van concessieovereenkomsten, richtlijn 2014/24/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende het plaatsen van overheidsopdrachten en tot intrekking van Richtlijn 2004/18/EG en richtlijn 2014/25/EU van het Europees Parlement en de Raad van 26 februari 2014 betreffende het plaatsen van opdrachten in de sectoren water- en energievoorziening, vervoer en postdiensten en houdende intrekking van Richtlijn 2004/14/EG. Maar de voormelde bepaling heeft ook betrekking op sommige opdrachten die van de toepassing van de voormelde richtlijnen uitgesloten worden, zoals bepaalde financiële diensten. De Europese Commissie in haar document getiteld "frequently asked questions on public procurement sanctions against Russia" waarnaar hieronder wordt verwezen de verschillende opdrachten opgelijst die uitgezonderd werden door de richtlijnen "overheidsopdrachten" maar die toch onder de Verordening vallen.
Er wordt aan herinnerd dat de betreffende sanctie alleen van toepassing is op de overheidsopdrachten en concessieovereenkomsten die de drempel bepaald voor de Europese bekendmaking bereiken. De Europese Commissie heeft een aantal andere aspecten die verband houden met de interpretatie van de betreffende sanctie uitgeklaard in een document getiteld "frequently asked questions on public procurement sanctions against Russia". Dit document wordt regelmatig aangepast, en is beschikbaar op : https://ec.europa.eu/info/business-economy-euro/banking-and-finance/international-relations/restrictive-measures-sanctions/sanctions-adopted-following-russias-military-aggression-against-ukraine_en#public-procurement
In vraag 28 van de voormelde FAQ wordt de vraag gesteld of een opdracht zou kunnen opgeschort worden in plaats van beëindigd (in de gevallen die niet onder een mogelijkheid tot afwijking vallen, waarbij geen afwijking wordt aangevraagd of waarbij deze niet wordt toegekend). In het antwoord van de Europese Commissie wordt aangegeven dat de verordening 833/2014 de uitvoering van de opdracht verbiedt. Daarom kan een opdracht worden beëindigd, maar is ook een onvoorwaardelijke schorsing voor onbepaalde tijd van de uitvoering mogelijk, overeenkomstig de nationale wetgeving. Hieromtrent is het aangewezen te verduidelijken dat deze mogelijkheid voor de aanbesteder om te kiezen voor een schorsing voor onbepaalde tijd, naar Belgisch recht op heden niet in detail omkaderd wordt in wet- of regelgeving. Het betreft een techniek die als dusdanig echter niet verboden wordt. Zodoende kan de aanbesteder deze techniek aanwenden, maar in de meeste gevallen valt het gebruik van deze techniek af te raden. Doorgaans zal voor de verdere uitvoering van de opdracht immers de aanwijzing van een nieuwe opdrachtnemer nodig zijn gelet op, onder meer, de continuïteit van de openbare dienst. Wanneer de opdracht "herleeft" wanneer de beperkende maatregel een eind neemt, dreigt de aanbesteder zodoende met twee opdrachten met eenzelfde voorwerp geconfronteerd te worden. Bovendien is niet geweten hoe lang de beperkende maatregel zal geldig blijven. Daarenboven kan niet uitgesloten worden dat de beperkende maatregel gedurende een lange periode zal toegepast moeten worden. Indien een opdracht werd opgeschort maar deze schorsing moet worden beëindigd, omdat de beperkende maatregel komt te vervallen, kunnen de marktvoorwaarden in aanzienlijke mate gewijzigd zijn, gelet op inflatie en andere wijzigingen, hetgeen opnieuw aanleiding kan geven tot verwikkelingen in de uitvoering.
In bepaalde in de verordening omschreven gevallen kunnen de bevoegde autoriteiten toestemming verlenen om een overheidsopdracht te gunnen aan een ondernemer die een band met Rusland heeft of de uitvoering ervan voort te zetten.
Het onderhavige ontwerp heeft tot doel de autoriteit aan te wijzen die bevoegd is voor het toestaan van de gunning of de voortzetting van de uitvoering, alsook de procedure voor deze beslissing vast te stellen.
In artikel 8 werd een mogelijkheid opgenomen voor de Eerste Minister om het toepassingsgebied van een toestemming uit te breiden tot alle aanbesteders. Wanneer de Eerste Minister op basis van de ontvangen verzoeken vaststelt dat bepaalde problemen betrekking hebben op een groot aantal aanbesteders, kan hij zodoende de toestemming op meer globale wijze verlenen, om ervoor te zorgen dat alle aanbesteders ervan kunnen genieten en om de administratieve lasten die gepaard gaan met talrijke verzoeken met hetzelfde voorwerp, te beperken. Dit mechanisme heeft slechts zin indien de voorwaarden en het voorwerp van de opdracht of de concessieovereenkomst, opdat een dergelijke uitbreiding zou kunnen tussenkomen, niet helemaal identiek hoeven te zijn. Zodoende gaat het om een mogelijkheid tot uitbreiding naar gelijkaardige overheidsopdrachten of concessieovereenkomsten, dit wil zeggen overheidsopdrachten of concessieovereenkomsten met een gelijkaardig voorwerp en met gelijkaardige voorwaarden. De procedure of het mechanisme waaronder de toestemming verleend kan worden wordt door artikel 5 duodecies van de verordening 833/2014 overigens niet geregeld, noch beperkt, zodat de voormelde verordening de mogelijkheid voor de lidstaten niet uitsluit om "gegroepeerde" toestemmingen te verlenen. Deze beslissingen moeten in het Belgisch Staatsblad worden bekend gemaakt, zodat iedereen er kennis van kan nemen.
In artikel 9 wordt aangegeven dat er voor de overheidsopdrachten die verband houden met aardgas, geen verzoek moet worden ingediend. De verdere uitvoering of de gunning wordt voor deze opdrachten op algemene wijze toegekend. Het spreekt voor zich dat voldaan moet worden aan de voorwaarden van artikel 5 duodecies, lid 2, e) van Verordening (EU) nr. 833/2014. Heel wat aankopers kopen gas aan. Het is voor hen bijna onmogelijk te weten of de sanctie specifiek van toepassing is op de opdracht die zij in dat kader hebben toegewezen. Het zal ook moeilijk zijn te weten of de sanctie van toepassing is op toekomstige contracten. De afhankelijkheid van België van Russisch gas is daarenboven zeer beperkt. Belgische en Europese handelaars in België kopen voor minder dan 6 procent aardgas afkomstig uit Rusland aan. Meer bepaald kan 2,1 procent van LNG-import met zekerheid gelinkt worden aan Rusland (zie pagina 33 van de Energy Key Data van februari 2022 van de FOD Economie, https://economie.fgov.be/nl/publicaties/energy-key-data-februari-2022). Er zijn geen gegevens beschikbaar per trader (en ook in de toekomst zullen geen gegevens beschikbaar zijn per trader). Wat de import van aardgas door middel van pijplijnen betreft kunnen daarenboven uit de aard der zaak (op heden en in toekomst) geen exacte cijfers worden verschaft, omdat Russisch gas ook deels vermengd zit in de doorvoer vanuit Nederland en Duitsland. Zodoende is het voor aanbesteders uiterst moeilijk om in detail na te gaan...
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI