Uittreksel uit arrest nr. 139/2015 van 15 oktober 2015 Rolnummers : 5913
Uittreksel uit arrest nr. 139/2015 van 15 oktober 2015
Rolnummers : 5913, 5922 en 5924
In zake : de beroepen tot gehele of gedeeltelijke vernietiging van de wet van 1 december 2013 tot hervorming van de gerechtelijke arrondissementen en tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek met het oog op een grotere mobiliteit van de leden van de rechterlijke orde, ingesteld door André Monhonval, door Fabian Lefebvre en door de vzw « Union professionnelle de la magistrature » en anderen.
Het Grondwettelijk Hof,
samengesteld uit de voorzitters J. Spreutels en A. Alen, en de rechters E. De Groot, L. Lavrysen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey, P. Nihoul, F. Daoût, T. Giet en R. Leysen, bijgestaan door de griffier F. Meersschaut, onder voorzitterschap van voorzitter J. Spreutels,
wijst na beraad het volgende arrest :
-
Onderwerp van de beroepen en rechtspleging
-
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 2 juni 2014 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 3 juni 2014, heeft André Monhonval, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. G. Generet, advocaat bij de balie te Brussel, beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen 26 en 147 van de wet van 1 december 2013 tot hervorming van de gerechtelijke arrondissementen en tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek met het oog op een grotere mobiliteit van de leden van de rechterlijke orde (bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 10 december 2013, tweede editie).
-
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 10 juni 2014 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 11 juni 2014, heeft Fabian Lefebvre, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. F. Gavroy en Mr. F. Jongen, advocaten bij de balie te Aarlen, beroep tot vernietiging ingesteld van de artikelen 26 en 147, tweede lid, van dezelfde wet.
-
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 10 juni 2014 ter post aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 11 juni 2014, is beroep tot gehele of gedeeltelijke vernietiging (de artikelen 3, 4, 6, 16, 26, 28, 30, 32, 37, 40, 41, 63, 107, 108, 136, tweede lid, 147, 149, 150 en 152) van dezelfde wet ingesteld door de vzw « Union professionnelle de la magistrature », Jacques Baron, Simon Claisse, Axel Delannay, Thomas Dessoy, Valérie Hansenne, Jules Malaise, Hugues Marchal, Jean-François Marot, Marc-Antoine Poncelet, Véronique Tordeur en Luc Van Malcot, bijgestaan en vertegenwoordigd door Mr. X. Close, advocaat bij de balie te Brussel.
Die zaken, ingeschreven onder de nummers 5913, 5922 en 5924 van de rol van het Hof, werden samengevoegd.
(...)
-
-
In rechte
(...)
Ten aanzien van de bestreden bepalingen
B.1. De wet van 1 december 2013 hervormt de gerechtelijke arrondissementen en wijzigt het Gerechtelijk Wetboek met het oog op een grotere mobiliteit van de leden van de rechterlijke orde.
De verzoekende partijen in de zaken nrs. 5913 en 5922 vorderen de vernietiging van artikel 26 van die wet; de verzoekende partij in de eerstvermelde zaak vordert daarnaast de vernietiging van artikel 147 van dezelfde wet.
De verzoekende partijen in de zaak nr. 5924 vorderen de vernietiging van de wet van 1 december 2013 in haar geheel. Zowel uit het verzoekschrift als uit de middelen die ter ondersteuning van het beroep worden aangevoerd blijkt niettemin dat het beroep betrekking heeft op de bepalingen van die wet die « rechtstreeks verband houden met het beginsel van mobiliteit van de magistraten ». Op die manier zouden, volgens de verzoekende partijen, de artikelen 3 tot 6, 16, 28, 30, 32, 37, 40 en 41, 63, 107 en 108, 136, tweede lid, 147, 149, 150 en 152 van de wet van 1 december 2013 worden beoogd.
Het onderwerp van de bestreden bepalingen kan in essentie als volgt worden weergegeven :
- artikel 3 betreft de mobiliteit van de vrederechters in de verschillende kantons van het uitgebreide gerechtelijk arrondissement (en vult artikel 59 van het Gerechtelijk Wetboek aan);
- artikel 4 betreft de organisatie van de politierechtbanken in afdelingen en de gebiedsomschrijving ervan (en vervangt artikel 60 van het Gerechtelijk Wetboek);
- artikel 6 regelt onder meer de mobiliteit van de vrederechters en rechters in de politierechtbank in de kantons van het arrondissement en eventueel van het rechtsgebied van het hof van beroep (en vervangt artikel 65 van het Gerechtelijk Wetboek);
- artikel 16 betreft de verschillende rechtbanken en de gebiedsomschrijving ervan (en vervangt artikel 73 van het Gerechtelijk Wetboek);
- artikel 26 belast, onder meer, de voorzitter van de rechtbank met de verdeling van de rechters over de afdelingen ervan, na de aan een andere afdeling toegewezen rechter te hebben gehoord, en zijn beslissing met redenen te hebben omkleed (en vervangt artikel 90 van het Gerechtelijk Wetboek);
- artikel 28 regelt de opdrachten, gegeven door de eerste voorzitter van het hof van beroep, van een rechter in een andere rechtbank van het rechtsgebied (en vervangt daartoe het eerste tot en met het vijfde lid van artikel 98 van het Gerechtelijk Wetboek);
- artikel 30 regelt de opdracht, gegeven door de eerste voorzitter van het hof van beroep, van een rechter van één van de rechtbanken van het rechtsgebied in het hof van beroep of in het arbeidshof (en voegt daartoe in het Gerechtelijk Wetboek een artikel 99ter in);
- artikel 32 voorziet onder meer in de benoeming van rechters, in hoofdorde, in één rechtbank en, in subsidiaire orde, in de andere rechtbanken van het rechtsgebied van het hof van beroep (en vervangt daartoe artikel 100 van het Gerechtelijk Wetboek, zoals gewijzigd bij de wetten van 15 juli 1970 en 22 december 1998);
- artikel 37 betreft de mobiliteit van de raadsheren van de hoven van beroep en van de arbeidshoven (en vult artikel 113bis van het Gerechtelijk Wetboek aan);
- artikel 40 regelt de verdeling, door de procureur des Konings, van de substituten over de verschillende afdelingen van het parket (en wijzigt daartoe artikel 151 van het Gerechtelijk Wetboek, zoals laatstelijk gewijzigd bij de wet van 17 mei 2006);
- artikel 41 regelt de verdeling, door de arbeidsauditeur, van de substituten in de verschillende afdelingen van het arbeidsauditoraat (en wijzigt daartoe artikel 153 van het Gerechtelijk Wetboek, zoals laatstelijk gewijzigd bij de wet van 12 april 2004);
- artikel 63 voorziet in de gelijktijdige aanwijzing, naar gelang van de behoeften van de dienst, van een onderzoeksrechter, een beslagrechter of een rechter « in de familie- en jeugdrechtbank » in een andere rechtbank van het rechtsgebied (en vult daartoe artikel 259septies van het Gerechtelijk Wetboek aan, dat eveneens, op een later tijdstip werd gewijzigd door de wet van 8 mei 2014, wat de benaming van die rechtbank betreft);
- artikel 107 bepaalt de rechtsgebieden van de nieuwe politierechtbanken (en vervangt daartoe artikel 3 van het bijvoegsel bij het Gerechtelijk Wetboek);
- artikel 108 bepaalt de rechtsgebieden van de nieuwe gerechtelijke arrondissementen (en vervangt daartoe artikel 4 van hetzelfde bijvoegsel);
- artikel 136, tweede lid, schaft de weddebijslag af die voorheen aan de toegevoegde rechters werd toegekend (en heft daartoe artikel 357, 6°, van het Gerechtelijk Wetboek op);
- artikel 147 voorziet in de benoeming van de bestaande magistraten in een rechtbank of parket van een uitgebreid arrondissement;
- artikel 149 voorziet in de opdracht, aan de toegevoegde vrederechters en rechters in de politierechtbank, om hun functies cumulatief uit te oefenen in een ander kanton;
- artikel 150 voorziet in de benoeming van de toegevoegde rechters en substituten, in subsidiaire orde, in de verschillende rechtbanken en parketten van het rechtsgebied van het hof van beroep; de benoeming van de toegevoegde rechters die voordien opdracht hadden in een rechtbank van koophandel of een arbeidsrechtbank, in de rechtbank van koophandel of in de arbeidsrechtbank in het rechtsgebied van het hof van beroep; de benoeming van de toegevoegde substituten-arbeidsauditeur in het arbeidsauditoraat van het rechtsgebied van het arbeidshof;
- artikel 152 bepaalt dat magistraten die met toepassing van (het vroegere) artikel 100 van het Gerechtelijk Wetboek benoemd zijn in of bij verschillende rechtbanken van eerste aanleg van het rechtsgebied van het hof van beroep, van rechtswege benoemd zijn in de nieuwe rechtbanken of parketten.
Ten aanzien van de ontvankelijkheid van de beroepen en de omvang van de saisine van het Hof
B.2.1. Bij het onderzoek van verschillende bepalingen betwist de Ministerraad het belang om in rechte te treden van sommige verzoekende natuurlijke personen en van de vereniging zonder winstoogmerk « Union professionnelle de la magistrature » (hierna : de « UPM »), eerste verzoekende partij in de zaak nr. 5924.
B.2.2. Artikel 142, derde lid, van de Grondwet en artikel 2, 2°, van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof vereisen dat een rechtspersoon die een beroep tot vernietiging instelt, doet blijken van een belang. Van het vereiste belang doen slechts blijken de personen wier situatie door de bestreden norm rechtstreeks en ongunstig zou kunnen worden geraakt. De actio popularis is niet toelaatbaar.
Wanneer een vereniging zonder winstoogmerk die niet haar persoonlijk belang aanvoert, voor het Hof optreedt, is vereist dat haar maatschappelijk doel van bijzondere aard is en, derhalve, onderscheiden van het algemeen belang; dat zij een collectief belang verdedigt; dat haar maatschappelijk doel door de bestreden norm kan worden geraakt; dat ten slotte niet blijkt dat dit maatschappelijk doel niet of niet meer werkelijk wordt nagestreefd.
B.2.3. Volgens artikel 3 van haar statuten is het maatschappelijk doel van de UPM « de bevordering en de toepassing van maatregelen die moeten worden genomen met het oog op een optimale werking van justitie, die de rechten en de vrijheden van de burgers waarborgt » en « de verdediging van de individuele belangen van haar leden, ten opzichte van hun...
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI