Ministerieel besluit tot wijziging van artikel 1 en bijlage 1 en 2 van het ministerieel besluit van 3 mei 1999 tot vaststelling van minimumnormen voor het houden van zoogdieren in dierentuinen, de 10 octobre 2022

Artikel 1. Aan artikel 1 van het ministerieel besluit van 3 mei 1999 tot vaststelling van minimumnormen voor het houden van zoogdieren in dierentuinen wordt een punt 7 toegevoegd, dat luidt als volgt:

"7. verrijking: verbeteren van de kwaliteit van de omgeving door stimuli toe te voegen of acties aan te bieden die resulteren in een meetbare verbetering in gedragsmatig, psychologisch of fysiologisch welzijn.".

Art. 2. In bijlage 1 bij hetzelfde besluit, gewijzigd bij het ministerieel besluit van 18 maart 2019, worden de volgende wijzigingen aangebracht:

1. in tabel I worden de rijen "Tachyglossus aculeatus" tot en met "Rousettus aegiptiacus" opgeheven;

2. in tabel I worden de rijen "Alopex lagopus" tot en met "Lutra lutra" opgeheven;

3. in tabel I worden de rijen "Meles meles" tot en met "Mustela furio" opgeheven;

4. in tabel I worden de rijen "Potos flavus" tot en met " Genetta sp." opgeheven;

5. in tabel I worden de rijen "Elephas maximus" tot en met "Myocastor coypus" opgeheven;

6. in tabel II worden de rijen "Panthera tigris" tot en met "Lutra lutra" opgeheven;

7. in tabel II wordt de rij "Ursus maritimus" opgeheven;

8. in tabel II worden de rijen "Fam. Tapiridae" tot en met "Fam. Castoridae" opgeheven.

   Art. 3. In bijlage 2 bij hetzelfde besluit, toegevoegd bij het ministerieel besluit van 18 maart 2019, worden de volgende wijzigingen aangebracht:

1. in hoofdstuk 1 wordt punt 1 opgeheven;

2. in hoofdstuk 1 wordt een punt 3.5 ingevoegd, dat luidt als volgt:

   "3.5. Als er alleen in een binnenverblijf voorzien wordt, wordt er gezorgd voor natuurlijke stimuli die aangepast zijn aan de soort. Het gaat bijvoorbeeld om regen, wind, uv-licht, zonlicht en variatie van de temperatuur of een simulatie daarvan.";

3. in hoofdstuk 2, afdeling 1, tabel 1, worden aan de rijen "Pongo spec.", "Gorilla spec.", "Pan paniscus" en "Pan troglodytes" de bijzondere eis "q" toegevoegd;

4. in hoofdstuk 2, afdeling 1, tabel 2, wordt de rij

   "

   Manipuleerbare bodembedekking over ten minste 90% van de oppervlakte van het verblijf.

   c

   vervangen door de rij

   Manipuleerbare bodembedekking over ten minste 90% van de minimumoppervlakte van het verblijf.

   c

   ;

   5° aan hoofdstuk 2, afdeling 1, tabel 2, wordt een rij toegevoegd, die luidt als volgt:

   Er moet voor deze soort een specifiek verrijkingsplan uitgewerkt en toegepast worden.

   q

   ;

   6° in hoofdstuk 2, afdeling 2, tabel 2, wordt de rij:

   Odobenus rosmarus

   3-4

   400

   3,5 op 87% van de vereiste oppervlakte van het bassin

   50

   c(8;4) d

   vervangen door de rij:

   Odobenus rosmarus

   3-4

   400

   5 op 20% van de vereiste oppervlakte van het bassin

   50

   c(8;4) d - variatie aan diepten - ondiepe delen zijn minstens 1,5 m diep

   ";

   Art. 4. Aan hoofdstuk 2 van bijlage 2 bij hetzelfde besluit worden een afdeling 3 tot en met 11 toegevoegd, luiden als volgt:

   "Afdeling 3. Minimumnormen voor het houden van beren in dierentuinen

   Tabel 1. Minimumnormen voor de verblijven

   diersoort	aantal	minimumafmetingen voor het aangegeven aantal dieren	bijkomende oppervlakte per bijkomend dier	bijzondere eisen
   buitenverblijf	binnenverblijf
   		opper- vlakte (m2)	hoogte (m)	opper- vlakte (m2)	hoogte (m)	buiten (m2)	binnen (m2)
   Ailuropoda melanoleuca	1	450						aa c d dd g+ h(150) l nh(light) ns o on q ttt xxb xxc z1
   Ailurus fulgens	1	40	3			20		aa av(>1m) d g(n+1) g+ hh(200) nh(light) ttt
   Helarctos malayanus	1	450		15				aa c d dd e(20) g+ hh(150) l nh(light) ns on q ttt xxb xxc z1
   Melursus ursinus	1	450		15				aa c d dd e(10) g+ hh(150) l nh(light) ns on q ttt xxb xxc z1
   Nasua spec.	4	80	2,5	10	2,5	25	2,5	aaa d dd e(12) h s(bi) tt x
   Potos flavus	2	40	2,5	10	2,5	20	5	aaa d e(15) l s(bi) x
   Procyon lotor	2	50	2,5			25		aa d dd l on x
   Tremarctos ornatus	1	450		15				aa c d dd g+ hh(150) l nh(light) ns on q ttt xxb xxc z1
   Ursus americanus	1	450						aa c d dd g g+ hh(150) l nh(light) ns o q ttt xxb xxc z1
   Ursus arctos	1	600						aa c d dd g g+ hh(150) l nh(light) ns o q ttt xxb xxc z1
   Ursus maritimus	1	1100						av(>1m) c d dd go hh(100) l nh(light) ns o+ q ttt xxb xxc z2 z3
   Ursus thibetanus	1	450						aa c d dd g g+ hh(150) l nh(light) ns on q ttt xxb xxc z1

   Tabel 2. Minimumnormen voor de bassins

   diersoort	aantal	bassin minimumafmetingen voor het aangegeven aantal dieren	bijkomende oppervlakte per bijkomend dier (m2)	bijzondere eisen
   		oppervlakte (m2)	diepte (m)
   Ursus maritimus	1	100	3 op 50% van de vereiste oppervlakte van het bassin	100	u

   Tabel 3. Bijzondere eisen

   aa	Uitgebreide vaste klimstructuur Alle dieren hebben op elk moment een klimstructuur ter beschikking.
   aaa	Klimmogelijkheid met beweeglijke elementen Alle dieren hebben op elk moment een klimstructuur ter beschikking.
   av(>1m)	Hoge vista (> 1 m). De dieren kunnen vanaf een verhoging in het verblijf uitkijken. De dieren kunnen minstens boven de hoofden van de bezoekers kijken en hebben de mogelijkheid om in de verte te kijken. Alle dieren hebben op elk moment een vista ter beschikking.
   c(...)	Graafmogelijkheden Waar dat van toepassing is, wordt de minimumdiepte tussen haakjes weergegeven in centimeter.
   d	Veerkrachtige bodem over vrijwel de volledige minimumoppervlakte van het verblijf.
   dd	Manipuleerbare bodembedekking over vrijwel de volledige minimumoppervlakte van het verblijf.
   e(...)	De dieren hebben permanent toegang tot een ruimte waarin de temperatuur niet daalt onder de temperatuur in graden Celsius die tussen haakjes is aangegeven.
   g(...)	Nestbox Alle dieren hebben op elk moment een nestbox ter beschikking. Waar dat van toepassing is, wordt het aantal nestboxen tussen haakjes weergegeven.
   go(...)	Nestbox die toegankelijk is via een kunstmatige buis of een zelfgegraven gang. Alle dieren hebben op elk moment een nestbox ter beschikking. Waar dat van toepassing is, wordt het aantal nestboxen tussen haakjes weergegeven.
   g+	Geschikt nestmateriaal
   h(...)	Soortspecifieke rustplaats Alle dieren hebben op elk moment een soortspecifieke rustplaats ter beschikking. Waar dat van toepassing is, wordt het minimumaantal rustplaatsen tussen haakjes weergegeven.
   hh(...)	Soortspecifieke rustplaats op hoogte Alle dieren hebben op elk moment een soortspecifieke rustplaats ter beschikking. Waar dat van toepassing is, wordt de minimumhoogte van de bodem van de soortspecifieke rustplaats, gemeten vanaf de bodem van het verblijf, tussen haakjes weergegeven in centimeter.
   I(...)	Individueel slaaphok Voor elk dier is in een individueel slaaphok voorzien. Waar dat van toepassing is, wordt de minimumhoogte van de bodem van het individuele slaaphok, gemeten vanaf de bodem van het verblijf, tussen haakjes weergegeven in centimeter.
   nh(light)	De dieren hebben de mogelijkheid om soortgenoten en het publiek te mijden, en om zich te verstoppen. Er is begroeiing of structuur in het verblijf (bv. rotsen, constructie met boomstammen, dichte struiken ...).
   ns	Variatie in substraten (bv. rotsen, zand, gras)
   o	Waterbad dat voldoende groot is zodat alle volwassen dieren tegelijkertijd hun lichaam volledig kunnen onderdompelen. De oppervlakte van het waterbad is niet inbegrepen in de minimale oppervlakte van het verblijf.
   on	Ondiep waterbad dat voldoende groot is zodat alle volwassen dieren tegelijkertijd hun lichaam volledig kunnen onderdompelen. De oppervlakte van het waterbad is niet inbegrepen in de minimale oppervlakte van het verblijf.
   o+	Bassin waarin de dieren kunnen zwemmen De oppervlakte van het bassin is niet inbegrepen in de minimale oppervlakte van het verblijf. Waar dat van toepassing is, worden de minimale afmetingen en watertemperatuur vastgelegd in tabel 2.
   q	Er moet voor deze soort een specifiek verrijkingsplan uitgewerkt en toegepast worden.
   s(bi)	Dieren kunnen ook volledig binnen gehouden worden als alle relevante stimuli worden gegeven (bv. klimatologisch). Als de dieren enkel binnen gehouden worden, is de totale minimale oppervlakte de som van de oppervlakte van het binnen- en buitenverblijf.
   tt	Mannelijke dieren kunnen tijdelijk in een geschikt verblijf van de groep afgezonderd worden als dat noodzakelijk is om het welzijn van alle dieren te garanderen. De noodzaak en de tijdelijkheid worden gedocumenteerd.
   ttt	Als de dieren compatibel zijn, mogen ze in groep gehouden worden. In dat geval wordt de minimale oppervlakte, vermeld in de kolom `minimumafmetingen voor het aangegeven aantal dieren', vermenigvuldigd met het aantal dieren.
   u	Het bassinwater bestaat uit natuurlijk of kunstmatig zeewater met een zoutgehalte van minimaal 22 ppt.
   x	De dieren hebben de mogelijkheid om soortgenoten en het publiek te mijden en om zich te verstoppen. Er is een visuele barrière.
   xxb	Individueel verblijf. Elk dier beschikt over een individueel verblijf dat voldoet aan de gestelde minimumoppervlaktes en bijzondere eisen. Dat kan verbonden worden met een ander verblijf als de dieren compatibel zijn.
   xxc	Gemeenschappelijk verblijf is mogelijk. Als elk individueel dier beschikt over meer dan twee keer het minimumoppervlak, is een gemeenschappelijk verblijf toegelaten.
   Z1	De dieren hebben de mogelijkheid om op 10 meter van elkaar te zitten in het verblijf.
   Z2	De dieren hebben de mogelijkheid om op 20 meter van elkaar te zitten in het verblijf.
   Z3	Variatie in substraten met verschillende thermische kwaliteiten, ofwel creatie van microklimaten met verschillende temperaturen. Er moet een ruimte zijn waar de dieren toegang hebben tot maximaal 10 ° C.

   Afdeling 4. Minimumnormen voor het houden van katachtigen in dierentuinen Tabel 1. Minimumnormen voor de verblijven

   diersoort	aantal	minimumafmetingen voor het aangegeven aantal dieren	bijkomende oppervlakte per bijkomend dier	bijzondere eisen
   buitenverblijf	binnenverblijf
   		opper- vlakte (m2)	hoogte (m)	o

   ...