Omzendbrief betreffende de wet van 8 mei 2014 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek met het oog op de invoering van de gelijkheid tussen mannen en vrouwen bij de wijze van naamsoverdracht aan het kind en aan de geadopteerde, de 30 mai 2014
Artikel M.
Aan de dames en heren Procureurs-generaal bij de hoven van beroep,
Aan de dames en heren Ambtenaren van de burgerlijke stand van het Rijk,
| Ik vestig uw aandacht op de bepalingen van de wet van 8 mei 2014 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek met het oog op de invoering van de gelijkheid tussen mannen en vrouwen bij de wijze van naamsoverdracht aan het kind en aan de geadopteerde, bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 26 mei 2014. Het is van belang te onderstrepen dat het koninklijk besluit van 28 mei 2014, dat de datum van inwerkingtreding van deze nieuwe wet vaststelt op 1 juni 2014, werd bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad van 30 mei 2014; |
| Deze omzendbrief strekt ertoe de ambtenaren van de burgerlijke stand toelichting te geven bij de draagwijdte van de bepalingen die zij bij de uitoefening van hun ambt zullen moeten toepassen. |
| Met toepassing van artikel 335, § 1, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek draagt het kind wiens afstamming van vaderszijde en afstamming van moederszijde tegelijkertijd komen vast te staan, ofwel de naam van zijn vader, ofwel de naam van zijn moeder, ofwel één die samengesteld is uit hun twee namen, in de door hen gekozen volgorde met niet meer dan één naam voor elk van hen. |
| De overdracht van de naam van de vader blijft in subsidiaire orde behouden in geval van onenigheid of bij afwezigheid van keuze door de ouders op het ogenblik van de aangifte van de geboorte. |
| De oude rechtsregel die bepaalt dat het kind wiens afstamming alleen van moederszijde vaststaat de naam van zijn moeder draagt, blijft behouden. Hetzelfde geldt voor de rechtsregel die bepaalt dat het kind wiens afstamming alleen van vaderszijde vaststaat, de naam van zijn vader draagt (nieuw artikel 335, § 2, van het Burgerlijk Wetboek). |
| Voornoemde wet van 8 mei 2014 is van toepassing op kinderen geboren of geadopteerd na de inwerkingtreding ervan, te weten vanaf 1 juni 2014. |
| Wanneer er echter reeds ten minste één kind is waarvan de afstamming ten aanzien van dezelfde ouders vaststaat op 1 juni 2014, blijven de oude bepalingen van het Burgerlijk Wetboek betreffende de vaststelling van de naam (oude artikelen 335, 353-1 tot 353-3 en 356-2 van het Burgerlijk Wetboek), naar gelang van het geval, van toepassing op de vaststelling van de naam van het kind of het adoptief kind dat is geboren of geadopteerd vanaf 1 juni 2014 en wiens afstamming ten aanzien van dezelfde ouders vaststaat (artikel 11 van de wet van 8 mei 2014). |
| De wet van 8 mei 2014 biedt evenwel de mogelijkheid tot uitbreiding van het genot ervan, onder bepaalde voorwaarden, naar kinderen die zijn geboren of geadopteerd vóór 1 juni 2014, zulks ongeacht of er vanaf 1 juni 2014 een kind van dezelfde ouders is geboren of geadopteerd. |
| 1. Rechtsstelsel van toepassing op de naam van het kind |
| 1.1 Samenstelling van de naam gekozen door de ouders |
| De samenstelling van de naam van het kind is afhankelijk van de keuze vanwege de ouders (keuze van de naam van één van hen of keuze van de dubbele naam) en van de samenstelling van hun respectieve naam, die uit een of meer woorden kan bestaan (samengestelde naam). |
| Voorbeeld 1 : vader : Durand; moeder : Peeters. De ouders hebben dan vier keuzemogelijkheden : Durand, Peeters, Durand Peeters of Peeters Durand. Voorbeeld 2 : vader : Dupont; moeder : de Beer de Laer. De ouders hebben dan vier keuzemogelijkheden : Dupont, de Beer de Laer, Dupont de Beer de Laer of de Beer de Laer Dupont. Voorbeeld 3 : vader : André-Dumont; moeder : Peeters. De ouders hebben dan vier keuzemogelijkheden : André-Dumont, Peeters, André-Dumont Peeters of Peeters André-Dumont. Met de keuze van ''Durand Peeters'', ''Peeters Durand'', ''Dupont de Beer de Laer'', ''de Beer de Laer Dupont'', ''André-Dumont Peeters'' of ''Peeters André-Dumont'' als naam voor het kind, creëren de ouders een dubbele naam. |
| Bij het creëren van de dubbele naam moeten volgende bemerkingen worden geplaatst : |
| In de akten van geboorte moet de rubriek ''naam'', in geval van een dubbele naam bestaande uit de naam die samengesteld is uit de naam van elk van de ouders, zodanig worden ingevuld dat de twee delen van die dubbele naam tot uiting komen. Dezelfde formulering zou moeten worden gebruikt voor de kanttekeningen op de akten van geboorte in geval van een verklaring van naamsverandering (zie punt 4.2 infra). |
| Naam : DURAND PEETERS op grond van de gemeenschappelijke verklaring van de ouders(eerste deel : DURAND; tweede deel : PEETERS) |
| De familienaam wordt eerst vermeld en de twee delen van de dubbele naam zijn door één enkele spatie gescheiden. |
| Daarna volgen afzonderlijk de twee delen van de naam, teneinde bij de lezing van de akte aan te geven dat het gaat om een dubbele overdraagbare naam krachtens de voorwaarden vastgesteld bij artikel 335 van het Burgerlijk Wetboek. |
| Die aanduiding moet enkel in geval van een dubbele naam vermeld staan op de opgemaakte akte. De vermelding van de twee delen van de naam is niet aan de orde voor enkele of samengestelde namen. |
| Wanneer de dubbele naam gevormd wordt door een 'enkele' naam en een samengestelde naam, gelden dezelfde regels met het oog op de aanduiding en differentiatie van de twee delen waarmee die dubbele naam gevormd is. |
| Naam : DUPONT de BEER de LAER op grond van de gemeenschappelijke verklaring van de ouders(eerste deel : DUPONT; tweede deel : de BEER de LAER) |
| Samengestelde namen onderscheiden zich van dubbele namen in die zin dat zij reeds vóór de inwerkingtreding van de wet bestonden. |
| Samengestelde namen (namen verkregen doorheen verschillende generaties en bestaande uit één of meer woorden; adellijke titels; namen resulterend uit een toevoeging van de naam van de adoptant aan die van de geadopteerde naar aanleiding van een gewone adoptie uitgesproken onder het stelsel van de oude wet) vormen een enige, ondeelbare entiteit die integraal en zonder enige onderbreking overdraagbaar is. Zij vallen aldus niet onder hetzelfde rechtsstelsel als dat van de dubbele namen, die deelbaar zijn. |
| Bij de overdracht van de dubbele naam moeten volgende bemerkingen worden geplaatst : |
| Krachtens artikel 335, § 1, eerste lid, van het Burgerlijk Wetboek draagt het kind wiens afstamming van vaderszijde en afstamming van moederszijde tegelijkertijd komen vast te staan, ofwel de naam van zijn vader, ofwel de naam van zijn moeder, ofwel één die samengesteld is uit hun twee namen, in de door hen gekozen volgorde met niet meer dan één naam voor elk van hen. |
| Aangezien de dubbele naam deelbaar is, kunnen de ouders die een dubbele naam dragen de integrale dubbele naam van één van hen of een deel van de dubbele naam van de ene ouder samengesteld met een deel van de dubbele naam van de andere ouder overdragen aan hun kind, door het afleggen van de verklaring overeenkomstig artikel 335 van het Burgerlijk Wetboek. |
| In geen geval kunnen de ouders een meervoudige naam die is samengesteld uit hun respectieve dubbele naam overdragen. |
| Voorbeeld 1 : Eerste generatie : vader : Durand; moeder : Peeters. Tweede generatie : de ouders kiezen voor hun zoon de dubbele naam Durant Peeters. Derde generatie : vader : Durand Peeters; moeder : Dupont Janssen. De ouders kunnen dan de volgende namen voor hun kind kiezen : Durand Peeters, Dupont Janssen, Durand Dupont, Dupont Durand, Durand Janssen, Janssen Durand, Peeters Dupont, Dupont Peeters, Peeters Janssen, Janssen Peeters. |
| Voorbeeld 2 : Eerste generatie : vader : Dupont; moeder : de Beer de Laer. Tweede generatie : de ouders kiezen voor hun dochter de dubbele naam de Beer de Laer Dupont. Derde generatie : vader : Durand Peeters; moeder : de Beer de Laer Dupont. De ouders kunnen dan de volgende namen voor hun kind kiezen : Durand Peeters, de Beer de Laer Dupont, Durand de Beer de Laer, de Beer de Laer Durand, Durand Dupont, Dupont Durand, Peeters de Beer de Laer, de Beer de Laer Peeters, Peeters Dupont, Dupont Peeters. |
| Wanneer de naamkeuze valt op de naam van een buitenlandse moeder of van een buitenlandse vader bestaande uit meerdere woorden (Spaanse of Portugese naam, Afrikaanse naam,...), moet die naam worden beschouwd als een samengestelde naam, die een ondeelbare en integraal overdraagbare entiteit vormt, tenzij de buitenlandse wetgeving anders bepaalt. |
| Artikel 37, eerste lid, van de wet van 16 juli 2004 houdende het Wetboek van internationaal privaatrecht, bepaalt immers : ''De vaststelling van de naam [...] van een persoon wordt beheerst door het recht van de Staat waarvan die persoon de nationaliteit heeft''. Bij twijfel wordt het bewijs van de bepalingen van de buitenlandse wetgeving, indien nodig, aangeleverd door de verklaarders aan de hand van een wetscertificaat opgesteld door de bevoegde buitenlandse autoriteiten. |
| Voorbeeld 1 : De vader heeft de Chileense nationaliteit, de moeder is Belgische en het kind is Belgisch. - Beginsel : vermoeden van ondeelbaarheid van de naam van de buitenlandse ouder. Vader : García Marquez; moeder : Dubois. De ouders hebben dan vier keuzemogelijkheden : García Marquez, Dubois, García Marquez Dubois of Dubois García Marquez. - Uitzondering : de ambtenaar van de burgerlijke stand heeft kennis van de buitenlandse wetgeving, of de ouders overhandigen hem op zijn verzoek een wetscertificaat waaruit blijkt dat de naam van de buitenlandse ouder deelbaar is krachtens de buitenlandse wetgeving waarvan die ouder de nationaliteit heeft. In ons voorbeeld is er, krachtens de Chileense wet, ''Garcia'' enerzijds en ''Marquez'' anderzijds. Vader : García Marquez; moeder : Dubois. De ouders kunnen dan de volgende namen voor hun kind kiezen : García Marquez, Dubois, García Dubois, Dubois García, Marquez Dubois of Dubois Marquez. |
| Voorbeeld 2 : De vader heeft de dubbele Belgische-Chileense nationaliteit, de moeder is Belgische en het kind is Belgisch. Krachtens artikel 3, § 2, van de wet van 16 juli 2004 houdende het Wetboek van internationaal privaatrecht, wordt de |
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI