Conclusie van het Openbaar Ministerie, Hof van Cassatie van België, 2021-10-26
| Jurisdiction | Bélgica |
| Judgment Date | 26 octobre 2021 |
| ECLI | ECLI:BE:CASS:2021:CONC.20211026.2N.5 |
| Link to Original Source | https://juportal.be/content/ECLI:BE:CASS:2021:CONC.20211026.2N.5 |
| Court | Hof van Cassatie van België |
| Docket Number | P.21.0738.N |
P.21.0738.N
Conclusie van advocaat-generaal Bart DE SMET
“Het gebruik van een transportfirma gevestigd in een EU-lidstaat voor tewerkstelling van chauffeurs die hoofdzakelijk arbeid in loondienst verrichten in België. Moet voor het bepalen van de zetel van de tewerkstellende onderneming, als criterium voor het toepasselijke sociale zekerheidsstelsel, worden gelet op de communautaire vervoersvergunning (Verordeningen (EG) 883/2004 en 1071/2009)”
1. Feiten en voorafgaande procedure
1. Uit de stukken waarop het Hof vermag acht te slaan, zijn de feiten als volgt samen te vatten
J. VERBRAEKEN EN ZONEN BVBA is een transportfirma gevestigd te Melle, met in 2016 zeven werknemers, en met als zaakvoerder F.V.D.
Op 12 juni 2014 werd chauffeur V.Y van Oekraïense nationaliteit bij een wegcontrole in België tegengehouden, door inspecteurs van de Scheepvaartpolitie. Hij reed rond met een trekker die was ingeschreven op naam van de Litouwse vennootschap UAB VAN DAELE F. maar waarop was vermeld “Internationaal transport Van Daele BVBA, 9090 Melle”. Hij verklaarde dat hij werkte voor de transportfirma Van Daele te Litouwen en zijn baas F.V.D. in België woonde. Hij stelde al 6 maanden in zijn vrachtwagen te leven en dat hij de vrachtwagen parkeerde op de terreinen van de firma Van Daele te Melle. Chauffeur V.Y. contacteerde tijdens de controle eiser 2 over ontbrekende documenten van de oplegger.
Op 29 juli 2014 deed de sociale inspectie een onaangekondigde controle van het bedrijf J. Verbraeken en Zonen Bv. Verantwoordelijke F.V.D. verklaarde dat hij regelmatig een beroep deed op een Litouwse onderaannemer UAB VAN DAELE F. (waarvan hij mede-eigenaar is, een onderneming geleid door de Litouwer V.K.) om Litouwse chauffeurs in te schakelen voor ritten vanuit België richting Frankrijk, Luxemburg of Duitsland. Het onderhoud van de vrachtwagens gebeurt volgens hem in Litouwen. Op de bedrijfsterreinen stonden twee trekkers met Litouwse nummerplaten.
Uit verder onderzoek blijkt dat de firma UAB VAN DAELE F. in Litouwen is geregistreerd in 2006 en is gespecialiseerd in transport en logistieke diensten.
Op 4 december 2014 vond een huiszoeking plaats op de zetel van J. VERBRAEKEN EN ZONEN BV, op bevel van de onderzoeksrechter. Tijdens de vaststellingen kwamen er vier Litouwse chauffeurs aangereden, met vrachtwagens met Litouwse nummerplaten en met als opschrift ‘Van Daele BVBA-Internationaal Transport-Verhuizingen’.
Op de terreinen van de vennootschap is er een hangar met wasplaats en een container ingericht als wooneenheid. In het bureel werden stempels aangetroffen van UAB VAN DAELE F., met zetel te Vilnius, en documenten aangaande Litouwen (mappen met opschrift ‘Chauffeurs in dienst’, mappen met arbeidsovereenkomsten van chauffeurs, een schrift met ritten voor vrachtwagens van J. VERBRAEKEN EN ZONEN bv en UAB VAN DAELE F., documenten over financiële gegevens van UAB VAN DAELE F; loonberekeningen van de chauffeurs, facturen en boetes gericht aan UAB VAN DAELE F. en betaalde lonen per vrachtwagenchauffeur vanaf januari 2015). Er werden ook tachograafschijven van UAB VAN DAELE F. gevonden en blanco vrachtbrieven met UAB VAN DAELE F. als hoofdvervoerder.
Uit de verhoren van de vier chauffeurs, allen van Litouwse nationaliteit, valt af te leiden dat zij hun arbeid in loondienst verrichten vanuit Melle, F.V.D. hen per SMS-berichten opdrachten geeft om ritten uit te voeren in België of de buurlanden, en de vervoersdocumenten en tachograafschijven ook worden geregeld op kantoor van F.V.D. in Melle. Zij hebben geen weet van sociale zekerheidsbijdragen in België.
Uit analyse van de smartphone van F.V.D. blijkt dat hij dagelijks, vanuit Melle, korte berichten toezond aan Litouwse vrachtwagenchauffeurs.
2. Eiser in cassatie F.V.D. is na de huiszoeking en analyse van elektronische communicatie niet verhoord, wel zoon F.V.D. die eveneens is betrokken bij de onderneming J. VERBRAEKEN EN ZONEN BV en (ook) optreedt als dispatcher. F.V.D. stelde dat de Litouwse chauffeurs op kantoor in Melle hun documenten in ontvangst nemen en daar een vrachtwagen bekomen van UAB VAN DAELE F. Hij leest de tachograafschijven uit en lost problemen op met de Litouwse chauffeurs. De Litouwse chauffeurs worden gecontacteerd via GSM- toestellen met een Belgisch oproepnummer.
Verder blijkt, zoals vastgesteld door de eerste rechter, dat de chauffeurs worden aangeworven via K.V. namens de Litouwse firma UAB VAN DAELE F. en dan meteen naar België vertrekken, om er bij J. VERBRAEKEN EN ZONEN BV hun arbeidsovereenkomsten te tekenen, hun vrachtwagen en materiaal in ontvangst te nemen. Brandstof en tolgelden worden betaald door J. VERBRAEKEN EN ZONEN BV te Melle. De chauffeurs vertrekken vanuit de bedrijfsterreinen van J. VERBRAEKEN EN ZONEN BV, rijden hoofdzakelijk in België en de buurlanden en keren naar die Firma terug voor verplichte rust. Op de trekkers, hoewel eigendom van de Litouwse firma UAB VAN DAELE F., staat geschreven “Internationaal transport VAN DAELE BVBA-9090 MELLE”, met een telefoonnummer 09/.
3. Eisers worden vervolgd voor de telastlegging A om met inbreuk op artikel 235, eerste lid, Sociaal Strafwetboek, met het oogmerk ofwel ten onrechte een sociaal voordeel te bekomen of te doen bekomen, te doen geloven aan het bestaan van een valse onderneming, door een Litouwse postbusvennootschap onder de benaming UAB VAN DAELE F. te hebben opgericht, via dewelke vier chauffeurs vanuit België werden tewerkgesteld in de periode van 1 juli 2011 tot en met 4 december 2015.
Eisers worden ook vervolgd voor de telastlegging B om met inbreuk op artikel 181 Sociaal Strafwetboek en de artikelen 4, 5, 6, 7, 8 en 9bis KB van 5 november 2002 tot invoering van een onmiddellijke aangifte van tewerkstelling, de vereiste gegevens voor de inning van sociale zekerheidsbijdragen (Dimona-aangifte) niet te hebben meegedeeld aan de instelling belast met de inning van de sociale zekerheidsbijdragen in de voorgeschreven vorm, uiterlijk de dag waarop de werknemers hun prestaties aanvatten, met betrekking tot vier chauffeurs. Dat tijdstip was bepaald op 24 augustus 2015 voor P.L., 15 maart 2014 voor J.S., 1 september 2008 voor A.P. en 19 november 2010 voor O.D.
4. De correctionele rechtbank van Oost-Vlaanderen, afdeling Gent, heeft, gelet op de invoering van het Sociaal Strafwetboek, de feiten onder tenlastelegging B anders omschreven en opgesplitst in twee delen. In B.1 werd de verwijzing naar artikel 181 Sociaal Strafwetboek weggelaten en is het ontbreken van de Dimona-aangifte beperkt tot A.P. op 1 september 2008 (B.1.1) en O.D. op 19 november 2010 (B.1.2). In B.2. werd art. 181 Sociaal Strafwetboek wel vermeld en is het misdrijf gericht op het ontbreken van de Dimona-aangifte voor P.L. met als data 24 augustus 2015 voor P.L. (B.2.1) en 15 maart 2014 voor J.S. (B.2.2). De correctionele rechtbank heeft op 18 september 2019 eisers in cassatie veroordeeld voor de telastleggingen A, B.1.1, B.1.2, B.2.1 en B.2.2. en hen veroordeeld tot een geldboete van 24.000 euro (incl. opdecimes), waarvan 18.000 euro met uitstel 3 jaar voor eiser I en 6.000 euro met uitstel 3 jaar voor eiser 2.
De correctionele rechtbank oordeelde dat er bewust een constructie werd opgezet waarbij de transportactiviteiten van UAB VAN DAELE F. geleid en gerund werden vanuit Melle, vanuit de onderneming J. VERBRAEKEN EN ZONEN BV (blz. 34) en dat de Litouwse zaakvoerder K.V. alleen tussenkomt bij de aanwerving van chauffeurs. Volgens de eerste rechter is UAB VAN DAELE F. alleen een ‘vehikel’, waarbij de illusie werd gecreëerd dat de chauffeurs zijn tewerkgesteld bij deze Litouwse firma, terwijl ze in werkelijkheid werkzaam waren voor J. VERBRAEKEN EN ZONEN BV te Melle en voor het grootste deel arbeid in loondienst hebben verricht in België. Het feit dat UAB VAN DAELE F. over een communautaire wegvervoersvergunning beschikte ten tijde van de feiten, uitgereikt in Litouwen, doet aan de sociale fraude geen afbreuk, temeer daar het Unierecht niet kan dienen om misbruiken van ondernemers toe te dekken (blz. 35).
De correctionele rechtbank stelde vast dat de Litouwse chauffeurs geen substantieel gedeelte van hun arbeid verrichtten in hun woonland, zodat voor het bepalen van het sociale zekerheidssysteem moet worden gelet op de zetel van de tewerkstellende onderneming, gelet op art. 13.1.b) Verordening (EG) 883/2004. Deze zetel is volgens de rechtbank niet het adres van inschrijving of van de zetel van UAB VAN DAELE F. in Litouwen, maar het adres waar de voornaamste beslissingen worden genomen, de (Litouwse) vennootschap effectief wordt geleid (blz. 39), in casu J. VERBRAEKEN EN ZONEN BV. Het was dan ook J. VERBRAEKEN EN ZONEN BV die bijdragen voor de sociale zekerheid in België verschuldigd was voor de chauffeurs die officieel door UAB VAN DAELE F. zijn tewerkgesteld.
5. Op de hoger beroepen van eisers heeft het hof van beroep te Gent op 18 maart 2021 de veroordelingen van eisers bevestigd voor de telastlegging A, weliswaar met een beperkte incriminatieperiode (van 1 juli 2011 tot en met 19 januari 2014). Voor de periode van 20 januari 2014 tot en met 4 december 2015 werd telastlegging A niet weerhouden omdat in die periode de vier Litouwse chauffeurs beschikten over A1-attesten van tewerkstelling, uitgereikt in Litouwen (blz. 30). Het hof van beroep heeft telastlegging A verduidelijkt in die zin dat op de Litouwse firma UAB VAN DAELE F. een beroep werd gedaan om chauffeurs in België te werk te stellen teneinde geen Belgische sociale zekerheidsbijdragen in die periode voor die chauffeurs te moeten betalen (blz. 12).
Het hof van beroep nam de redenen over van de eerste rechter en stelde dat sociale zekerheidsbijdragen werden ontweken doordat J. VERBRAEKEN EN ZONEN BV een beroep deed op vrachtwagenbestuurders van de Litouwse vennootschap UAB VAN DAELE F., alleen met de bedoeling om chauffeurs in België tewerk te stellen zonder Belgische sociale zekerheidsbijdragen te betalen. Tegen deze beslissing, op tegenspraak...
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI