Arrêt Nº 134/2013. Cour constitutionnelle (Cour d'Arbitrage), 2013-10-10
| Date | 10 octobre 2013 |
| Docket Number | F-20131010-2 |
| Court | Grondwettelijk Hof (Arbitragehof) |
Rolnummer 5502
Arrest nr. 134/2013
van 10 oktober 2013
A R R E S T
___________
In zake : het beroep tot vernietiging van het decreet van het Vlaamse Gewest van 25 mei
2012 houdende de organisatie van de digitale stemming bij de lokale en provinciale
verkiezingen, ingesteld door Ludwig Browaeys.
Het Grondwettelijk Hof,
samengesteld uit de voorzitters M. Bossuyt en J. Spreutels, en de rechters E. De Groot,
L. Lavrysen, A. Alen, J.-P. Snappe, J.-P. Moerman, E. Derycke, T. Merckx-Van Goey,
P. Nihoul, F. Daoût en T. Giet, bijgestaan door de griffier P.-Y. Dutilleux, onder
voorzitterschap van voorzitter M. Bossuyt,
wijst na beraad het volgende arrest :
*
* *
2
I. Onderwerp van het beroep en rechtspleging
Bij verzoekschrift dat aan het Hof is toegezonden bij op 13 oktober 2012 ter post
aangetekende brief en ter griffie is ingekomen op 16 oktober 2012, heeft Ludwig Browaeys,
wonende te 9300 Aalst, Koningin Astrid Park 2, beroep tot vernietiging ingesteld van het
decreet van het Vlaamse Gewest van 25 mei 2012 houdende de organisatie van de digitale
stemming bij de lokale en provinciale verkiezingen (bekendgemaakt in het Belgisch
Staatsblad van 8 juni 2012).
De Vlaamse Regering heeft een memorie ingediend, de verzoekende partij heeft een
memorie van antwoord ingediend en de Vlaamse Regering heeft ook een memorie van
wederantwoord ingediend.
Op de openbare terechtzitting van 27 juni 2013 :
- zijn verschenen :
. Ludwig Browaeys, verzoekende partij, in eigen persoon;
. Mr. E. Maes loco Mr. P. Van Orshoven, advocaten bij de balie te Brussel, voor de
Vlaamse Regering;
- hebben de rechters-verslaggevers E. Derycke en J.-P. Snappe verslag uitgebracht;
- zijn de voornoemde partijen gehoord;
- is de zaak in beraad genomen.
De bepalingen van de bijzondere wet van 6 januari 1989 op het Grondwettelijk Hof met
betrekking tot de rechtspleging en het gebruik van de talen werden toegepast.
II. In rechte
- A -
Wat betreft de ontvankelijkheid van het ingediende beroep
A.1. De verzoekende partij, Ludwig Browaeys, beroept zich op zijn persoonlijk nadeel, als inwoner van de
stad Aalst, om de vernietiging te verkrijgen van het bestreden decreet van 25 mei 2012 houdende de organisatie
van de digitale stemming bij de lokale en provinciale verkiezingen (hierna : Digitaal Kiesdecreet). Door het
bestreden decreet beschikt hij, in tegenstelling tot de inwoners van andere gemeenten, niet meer over de keuze
om al dan niet te stemmen volgens de digitale stemprocedure. Daardoor zal hij verplicht worden langer te blijven
wachten om aan zijn stemplicht te kunnen voldoen, aangezien door het bestreden decreet slechts in één
stemhokje per 180 kiezers wordt voorzien, terwijl bij het stemmen met potlood en papier in één stemhokje per
150 kiezers wordt voorzien. Het is daarenboven een zwaardere fysieke belasting voor kiezers die, zoals hijzelf,
slecht te been zijn en vooral moeite hebben met het langdurig rechtstaan.
Hij ondertekent het verz oekschrift « namens een wakkere burger ».
3
A.2.1. De Vlaamse Regering meent dat de verzoekende partij, door de ondertekening van het
verzoekschrift « namens een wakkere burger », in werkelijkheid anoniem wenst te blijven en hij derhalve niet
zelf optreedt, maar wordt vertegenwoordigd. Het aldus ingediende beroep is niet ontvankelijk ratione personae.
A.2.2. Daarnaast is de Vlaamse Regering van oordeel dat het ingediende beroep onontvankelijk is bij
gebrek aan belang. Immers, de verzoekende partij voert een schending aan van het grondwettelijk
gelijkheidsbeginsel, maar dat middel stuit op onoverkomelijke ontvankelijkheidsproblemen, omdat zijn situatie
niet rechtstreeks door het bestreden decreet wordt geraakt, maar wel door beslissingen die het bestreden decreet
uitvoeren, zoals het ministerieel besluit van 13 juni 2012 « houdende de vaststelling van het te gebruiken digitaal
stemsysteem bij de lokale en provinciale verkiezingen en houdende de aanwijzing van de gemeenten die dat
digitaal stemsysteem kunnen gebruiken », het ministerieel besluit van 28 september 2012 « houdende de
vaststelling dat de digitale systemen en processen voor het kandidatenbeheer, voor de digitale stemming, voor
het verwerken van de stemmen en voor de zetelberekening de integriteit van de gegevens en het geheim van de
stemming waarborgen » en de beslissing van de gemeente Aalst om de digitale stemprocedure te gebruiken.
Het bestreden Digitaal Kiesdecreet maakt het digitaal stemmen mogelijk voor de lokale en provinciale
verkiezingen. De decreetgever bepaalt evenwel niet zelf in welke gemeente digitaal wordt gestemd, maar geeft
daartoe een machtiging aan de Vlaamse Regering en aan de gemeenten. Geen enkele gemeente wordt daartoe
verplicht. Een eventuele ongelijkheid van behandeling tussen de verzoekende partij en de kiezers die wonen in
een gemeente waar manueel wordt gestemd, vloeit derhalve niet voort uit het bestreden Digitaal Kiesdecreet,
maar uit het voormelde ministerieel besluit van 13 juni 2012 en uit de beslissing van de gemeente Aalst om de
digitale stemprocedure te gebruiken.
Daarnaast wordt in het bestreden Digitaal Kiesdecreet van 25 mei 2012 niet bepaald dat het digitale
stemsysteem de integriteit van de gegevens en het geheim van de stemming waarborgt, doch wordt bepaald dat
de Vlaamse Regering vaststelt dat het digitale stemsysteem het geheim van de stemming waarborgt. Die
vaststelling door de Vlaamse Regering is gebeurd in het voormelde minister ieel besluit van 28 september 2012
en niet in het bestreden decreet zelf. Indien zou blijken dat het digitale stemsysteem de integriteit van de
gegevens en het geheim van de stemming niet zou waarborgen, dan is het de Vlaamse Regering die dat, in strijd
met het bestreden decreet van 25 mei 2012, heeft laten gebeuren.
Ten slotte kan niet worden aanvaard dat het Grondwettelijk Hof bevoegd is om een ongrondwettige
uitvoering van een wetskrachtige nor m af te keuren. Indien zou blijken dat het bestreden Digitaal Kiesdecreet te
weinig garanties zou bieden voor een correcte uitvoering ervan, dan is dat de verantwoordelijkheid van de
Vlaamse Regering, en niet van het Hof.
Ten gronde
A.3. De verzoekende partij voert één middel aan, afgeleid uit de schending van de artikelen 10 en 11 van
de Grondwet, waarbij de verschillende grieven in drie categorieën kunnen worden opgedeeld.
A.4.1. De eerste categorie heeft betrekking op de mogelijke ongelijkheid die zou zijn ontstaan tussen de
situatie van kiezers die wonen in een gemeente waar digitaal wordt gestemd en die van kiezers die wonen in een
gemeente waar manueel wordt gestemd. Volgens de verzoekende partij blijkt die schending uit de vermelding, in
een aantal artikelen van het bestreden Digitaal Kiesdecreet van 25 mei 2012, van de zinsnede « in afwijking van
artikel […] van het Lokaal en Provinciaal Kiesdecreet » (decreet van 8 juli 2011 houdende de organisatie van de
lokale en provinciale verkiezingen en houdende wijziging van het Gemeentedecreet van 15 juli 2005, het
Provinciedecreet van 9 december 2005 en het decreet van 19 december 2008 betreffende de organisatie van de
openbare centra voor maatschappelijk welzijn) (artikelen 7, 10, 13, 15, 16, 17, 21, 23 en 26 van het bestreden
decreet). Het criterium van onderscheid is de woonplaats, omdat artikel 4, § 1, de Vlaamse Regering machtigt
om de gemeenten aan te wijzen waar digitaal kan worden gestemd, zodat de kiezer daarin geen keuze heeft.
Derhalve kunnen niet alle Vlaamse kiezers op dezelfde wijze stemmen.
Aangaande artikel 10, 1°, van het Digitaal Kiesdecreet van 25 mei 2012 merkt de verzoekende partij op dat
slechts in één stemhokje per 180 kiezers wordt voorzien, zodat digitale kiezers veel langer zullen moeten
wachten om hun stemplicht te kunnen vervullen. Bovendien is de kans reëel dat door technische problemen de
digitale stemprocedure veel langer zal duren dan het stemme n met potlood en papier.
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI