28 OKTOBER 2022. - Koninklijk besluit tot vaststelling van het eerste deel van de Nationale Beleidsmaatregel met betrekking tot het langetermijnbeheer van hoogradioactief en/of langlevend afval en tot verduidelijking van het stapsgewijze proces voor de vaststelling van de andere delen van deze Nationale Beleidsmaatregel

VERSLAG AAN DE KONING

Sire,

Wij hebben de eer een besluit ter ondertekening aan Uwe Majesteit voor te leggen. Het heeft ten doel het eerste deel van de Nationale Beleidsmaatregel met betrekking tot het langetermijnbeheer van hoogradioactief en/of langlevend afval, ook radioactief afval van de categorieën B en C genoemd, alsook het stapsgewijze vaststellingsproces voor de andere delen van deze Nationale Beleidsmaatregel vast te stellen.

A. Inleidende overwegingen

De richtlijn 2011/70/Euratom van de Raad van 19 juli 2011 tot vaststelling van een communautair kader voor een verantwoord en veilig beheer van verbruikte splijtstof en radioactief afval (hierna "de richtlijn 2011/70" genoemd) bepaalt, in artikel 4, paragraaf 1, dat de lidstaten nationale beleidsmaatregelen betreffende het beheer van verbruikte splijtstof en radioactief afval moeten opstellen en in stand houden. Deze beleidsmaatregelen moeten steunen op de algemene beginselen bedoeld in artikel 4, paragrafen 1 tot 4, van de richtlijn 2011/70.

Deze richtlijn werd omgezet door de wet van 3 juni 2014 houdende wijziging van artikel 179 van de wet van 8 augustus 1980 betreffende de budgettaire voorstellen 1979-1980 (hierna "wet van 3 juni 2014" genoemd). Artikel 179, § 6, eerste lid, van de wet van 8 augustus 1980 betreffende de budgettaire voorstellen 1979-1980 (hierna "wet van 8 augustus 1980") bepaalt dat de Koning, bij besluit vastgelegd na overleg in de Ministerraad, op voorstel van de Nationale Instelling voor Radioactief Afval en Verrijkte Splijtstoffen (NIRAS) (hierna "de Instelling" genoemd, overeenkomstig artikel 1, 2°, van het besluit (definitie overgenomen uit artikel 179, § 2, 1°, van de wet van 8 augustus 1980)) en na advies van het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (hierna "FANC" genoemd en "Bevoegde regelgevende autoriteit" in artikel 1, 3°, van het besluit (definitie overgenomen uit artikel 179, § 5, 2°, van de wet van 8 augustus 1980)), Nationale Beleidsmaatregelen vaststelt en in stand houdt met betrekking tot het beheer van radioactief afval en verbruikte splijtstof, naargelang van hun fysische, chemische en radiologische eigenschappen.

Globaal genomen zijn de verschillende types radioactief afval die de Instelling ten laste neemt, verdeeld in drie categorieën:

• het afval van categorie A is geconditioneerd laag- en middelactief kortlevend afval;

• het afval van categorie B is geconditioneerd laag- en middelactief langlevend afval, dat geen of weinig warmte afgeeft, met inbegrip van het afval afkomstig van de opwerking van verbruikte splijtstof, bepaalde niet opgewerkte verbruikte splijtstoffen van onderzoeksreactoren die aangegeven worden als afval dat niet tot categorie C behoort, alsook overtollige splijtstoffen die als afval aangegeven worden;

• het afval van categorie C is geconditioneerd hoogactief afval, met inbegrip van het afval afkomstig van de opwerking van verbruikte splijtstof en overtollige splijtstoffen, niet opgewerkte verbruikte splijtstof die als afval wordt aangegeven, met uitzondering van de splijtstoffen van onderzoeksreactoren die tot categorie B behoren; dit afval geeft een grote hoeveelheid warmte af.

Het afval van de categorieën B en C vormt een risico voor mens en milieu gedurende enkele honderdduizenden jaren of zelfs gedurende een periode in de orde van een miljoen jaar en moet dus over dergelijke periodes op een adequate manier worden beheerd.

Het Nationale Programma bedoeld in artikel 179, § 8, van de wet van 8 augustus 1980 en goedgekeurd bij het ministerieel besluit tot vaststelling van het eerste Nationale Programma voor het beheer van verbruikte splijtstoffen en radioactief afval van 3 oktober 2016 (gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad van 15 juni 2017) bepaalt dat de Nationale Beleidsmaatregel voor het langetermijnbeheer van het afval van categorie A oppervlakteberging op het grondgebied van de gemeente Dessel is.

In dit stadium bestaat er geen Nationale Beleidsmaatregel voor het radioactieve afval van de categorieën B en C, namelijk geconditioneerd laag- en middelactief langlevend afval en geconditioneerd hoogactief afval.

Het besluit voert de bepaling van artikel 179, § 6, eerste lid, van de wet van 8 augustus 1980 met betrekking tot het langetermijnbeheer van hoogradioactief en/of langlevend afval, in het bovenbedoelde Nationale Programma ook afval van de categorieën B en C genoemd, uit.

In antwoord op punt 12.1 van het advies 71.926/1/V van 12 augustus 2022 van de afdeling Wetgeving van de Raad van State, wordt gepreciseerd dat de Koning, krachtens artikel 179, § 6, eerste lid, van de wet van 8 augustus 1980, Nationale Beleidsmaatregelen vaststelt en in stand houdt, in functie van de fysische, chemische en radiologische eigenschappen van het afval en van de verbruikte splijtstof. Voor zover dit besluit ten doel heeft de Nationale Beleidsmaatregel voor het beheer van hoogradioactief en/of langlevend afval (radioactief afval van de categorieën B en C) vast te stellen, is de uitdrukking `Nationale Beleidsmaatregel' in het enkelvoud passend en in overeenstemming met de terminologie die in de voornoemde wet wordt gebruikt. De opmerking van de Raad van State over de overeenstemming tussen de Franse en de Nederlandse versie van de tekst zou, desgevallend, in deze wet kunnen worden aangepast. In antwoord op punt 12.2 van het voornoemde advies van de afdeling Wetgeving van de Raad van State en zoals net vermeld, moet eraan herinnerd worden dat dit besluit niet al het radioactieve afval en alle verbruikte splijtstof betreft, maar enkel hoogactief en/of langlevend afval (dat wil zeggen radioactief afval van de categorieën B en C). De suggesties die de Raad van State in de punten 12.1 en 12.2 van zijn advies heeft gedaan, worden derhalve niet gevolgd.

B. Proces voor de uitwerking van het voorstel tot Nationale Beleidsmaatregel

Het besluit is het eindpunt van een proces dat in 2010 begon en dat gekenmerkt werd door een reeks initiatieven van de Instelling.

Een eerste voorstel van de Instelling betreffende het langetermijnbeheer van geconditioneerd hoogradioactief en/of langlevend afval werd in 2011 uitgewerkt op basis van artikel 2, § 3, 1°, c), van het koninklijk besluit van 30 maart 1981 houdende bepaling van de opdrachten en de werkingsmodaliteiten van de Instelling. Deze bepaling voorziet in de verplichting tot "het opmaken en bijhouden van een algemeen beheerprogramma op lange termijn dat een technisch-economische beschrijving omvat van de acties die door de Instelling worden overwogen om het beheer van het afval te waarborgen". Dit voorstel, hierna "Afvalplan" genoemd, was het voorwerp van een milieueffectenbeoordeling (of SEA - Strategic Environmental Assessment), ter uitvoering van de wet van 13 februari 2006 betreffende de beoordeling van de gevolgen voor het milieu van bepaalde plannen en programma's en de inspraak van het publiek bij de uitwerking van de plannen en programma's in verband met het milieu.

Zowel het ontwerp van Afvalplan als het SEA werden tussen juni en september 2010 ter raadpleging voorgelegd aan officiële instanties en aan het publiek, in overeenstemming met de bepalingen van deze wet. De procedure werd afgesloten met de aanneming van het Afvalplan 2011 door de raad van bestuur van de Instelling in september 2011 en de publicatie, op 30 september 2011, in het Belgisch Staatsblad (bladzijden 61518 tot 61556) van de verklaring bepaald in de wet van 13 februari 2006 betreffende de beoordeling van de gevolgen voor het milieu van bepaalde plannen en programma's en de inspraak van het publiek bij de uitwerking van de plannen en programma's in verband met het milieu en van de executive summary van het Afvalplan 2011.

Het voorstel van de Instelling van september 2011 was het resultaat van een vergelijking van de mogelijke beheeroplossingen voor dat afval, niet alleen op basis van de milieueffecten ervan, maar ook vanuit technisch en wetenschappelijk, ethisch en maatschappelijk, en economisch en financieel oogpunt. Het was gebaseerd op de resultaten van dertig jaar onderzoek, ontwikkeling en demonstratie in België en in het buitenland op het gebied van diepe berging en lag in het verlengde van de nationale beleidsmaatregelen in het buitenland.

Zoals hierboven aangegeven, legt de richtlijn 2011/70 de lidstaten de verplichting op nationale beleidsmaatregelen betreffende het beheer van verbruikte splijtstof en radioactief afval vast te stellen en in stand te houden. Overeenkomstig artikel 179, § 6, eerste lid, van de wet van 8 augustus 1980, zoals gewijzigd in 2014 om de omzetting van de voornoemde richtlijn te verzekeren, stelde de Instelling in juni 2018 de basis van de Nationale Beleidsmaatregel voor het langetermijnbeheer van het B&C-afval aan haar voogdij voor als "een geologische-bergingssysteem op Belgisch grondgebied", zonder de gastgesteente(n) te specificeren waarin de bergingsinstallatie zou kunnen worden ondergebracht.

De Nationale Beleidsmaatregelen worden in dezelfde omzettingswet beschouwd als plannen of programma's in de zin van de bovengenoemde wet van 13 februari 2006 en het voorstel van de Instelling was het voorwerp van de SEA-procedure, met name van een milieueffectenbeoordeling en van een raadpleging van officiële instanties en van het publiek.

Het voorstel tot Nationale Beleidsmaatregel, samen met een milieueffectenrapport en een niet-technische samenvatting, werd ter advies voorgelegd aan de officiële instanties vermeld in artikel 12 van de voormelde wet van 13 februari 2006, namelijk het Adviescomité SEA, de Federale Raad voor Duurzame Ontwikkeling (FRDO) en de gewestregeringen. De Instelling vroeg tevens advies aan het FANC, gezien zijn statuut als autoriteit die ervoor moet zorgen dat de bevolking, de werknemers en het milieu doeltreffend worden beschermd tegen het gevaar van ioniserende stralingen.

Deze documenten werden ook ter raadpleging aan het publiek voorgelegd. De raadpleging van de officiële instanties en van het publiek vond...

Pour continuer la lecture

SOLLICITEZ VOTRE ESSAI

VLEX uses login cookies to provide you with a better browsing experience. If you click on 'Accept' or continue browsing this site we consider that you accept our cookie policy. ACCEPT