20 JULI 2022. - Koninklijk besluit tot uitvoering van artikel 13, § 2, 5° en 6° van de wet van 23 maart 2019 betreffende de organisatie van de penitentiaire diensten en van het statuut van het penitentiair personeel

VERSLAG AAN DE KONING

Sire,

Het ontwerp van koninklijk besluit dat ik ter ondertekening aan Uwe Majesteit voorleg, kadert binnen de uitvoering van de doelstellingen van de wet van 23 maart 2019 betreffende de organisatie van de penitentiaire diensten en van het statuut van het penitentiair personeel, meer bepaald de differentiatie van de functies uitgeoefend door het bewakingspersoneel.

In de memorie van toelichting bij de wet van 23 maart 2019 betreffende de organisatie van de penitentiaire diensten en het statuut van het penitentiair personeel, wordt daarover het volgende geschreven:

"Het is immers de bedoeling om de multifunctionele invulling van de opdrachten van het bewakings- en technisch personeel verder te differentiëren om ze vervolgens elk vanuit hun eigenheid verder te kunnen ontwikkelen. Het door elkaar lopen van bewakings-, begeleidings- en technische of logistieke opdrachten, is voorbijgestreefd. Deze differentiatie zal uiteindelijk ook zichtbaar moeten worden in de verloning die er op moet gericht zijn medewerkers te stimuleren hun loopbaan gericht uit te bouwen." En verder: "In het bijzonder moet het de aanpassing van het personeelsbestand mogelijk maken voor die medewerkers die enerzijds hoofdzakelijk instaan voor de bewaking en de beveiliging van de gebouwen en personen en anderzijds zij die hoofdzakelijk instaan voor de begeleiding en het toezicht op de gedetineerden op de verblijfsafdelingen of in het kader van activiteiten".

Voorgaande laat zich terecht lezen als dat de huidige functie van penitentiair bewakingsassistent de combinatie van zowel taken van beveiliging en bewaking als taken van begeleiding en toezicht kent. In het streven naar een meer perfomante organisatie is het de ambitie om op deze beide domeinen meer deskundigheid te ontwikkelen en dat via de weg van de functiedifferentiatie.

Om die redenen creëren we binnen de graad van penitentiair bewakingsassistent (niveau C) bijkomend twee nieuwe functies, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen functies gericht op veiligheidsopdrachten enerzijds en functies gericht op begeleidingsopdrachten anderzijds.

Naar aanleiding van het advies van de Raad van State nr. 71.428 kunnen de volgende verduidelijkingen worden aangebracht.

De evolutie van de actuele functie van (penitentiair) bewakingsassistent naar veiligheidsassistent houdt in dat het accent voornamelijk op domeinen van statische en procedure veiligheid wordt verlegd en dat hierbinnen verdere methodologische professionalisering wordt uitgebouwd. Dit zal dan voornamelijk zichtbaar zijn op technieken inzake perifere bewaking, toegangscontrole en beheer van de bewegingen van personen en goederen. De evolutie van de technische uitrustingen van de gevangenissen is een bijkomende prikkel om het deskundigheidsniveau hier op te krikken. Doordat andere opdrachten die specifiek gericht zijn op de begeleiding van gedetineerden, in veel mindere mate tot het basis takenpakket van deze personeelsleden zullen behoren (en vooral wat het multidisciplinaire karakter ervan betreft), blijft het competentieprofiel grotendeels gelijk aan het profiel van de huidige functie van (penitentiair) bewakingsassistent.

De evolutie van de actuele functie van (penitentiair) bewakingsassistent naar detentiebegeleider, herpositioneert deze functie binnen de totale personeelsformatie op een meer grondiger wijze.

De detentiebegeleider heeft een specifieke opdracht in het begeleiden van de gedetineerden zowel tijdens de detentie als in de voorbereiding van hun terugkeer naar de samenleving. De detentiebegeleider staat in, voor het motiveren en doorverwijzen naar andere diensten, maar is ook actief betrokken bij sommige activiteiten met gedetineerden (vb. op vlak van tewerkstelling, sport, ontspanning, activiteiten op de leefeenheid enz.). Teneinde in interactie met de gedetineerde te treden en inzicht in (het gedrag van) de gedetineerden te verwerven, gedrag dat relevant is in het licht van het werken aan de maatschappelijke re-integratie van de gedetineerden, ontleent de detentiebegeleider diens opdrachten aan de resultaten van het multidisciplinair overleg met in het bijzonder de medewerkers van de psychosociale diensten de zorgequipes, de diensten die instaan voor hulp- en dienstverlening aan gedetineerden en de directie. Binnen dat veld wordt de detentiebegeleider een sleutelfiguur inzake detentieplanning. Voorgaande vraagt een grondige wijziging van het competentieprofiel van de detentiebegeleider, waarbij de focus veeleer komt te liggen op de soft skills. De functie van detentiebegeleider vergt meer complexe vaardigheden van medewerkers, voornamelijk op het gebied van de soft skills wat een gediversifieerde en aangepaste verloning verantwoordt. Bijgevolg zal een specifieke toelage aan de detentiebegeleiders worden toegekend.

Beide functies zijn echter wel complementair. Toezien op orde en veiligheid, functioneren als dagelijkse ondersteuning en aanspreekpunt voor gedetineerden, collega's, derden en optreden in crisissituaties vormen gemeenschappelijke opdrachten. Vanuit die optiek, is het niet de bedoeling, laat staan wenselijk, dat veiligheidsassistenten geen taken zouden kunnen opnemen die een directer contact met de gedetineerden inhouden. Ook veiligheidsassistenten kunnen op leefeenheden worden ingezet. Wat van hen niet verwacht zal worden, zijn de toegevoegde competenties die zich binnen het pallet van de multidisciplinaire werking situeren. Anderzijds zullen ook detentiebegeleiders uiteraard hun begeleidingsopdrachten moeten uitvoeren met respect en oog voor veiligheidsaspecten, worden ze dus evenzeer geacht de veiligheidsprocedures te kennen en toe te passen, staan ze eveneens in voor het voorkomen van ontvluchtingen enzovoort.

Binnen de twee domeinen zullen de penitentiair bewakingsassistenten-ploegchef, zoals nu het geval is, instaan voor de opvolging en bijsturing van een team.

Binnen niveau B creëren we binnen de graad van technisch deskundige bewaking eveneens twee nieuwe functies, waarbij een onderscheid wordt gemaakt tussen de functie van coördinator veiligheid gericht op veiligheidsopdrachten enerzijds en de functie van coördinator begeleiding gericht op begeleidingsopdrachten anderzijds. De coördinator staat in voor het coördineren, aansturen en superviseren van de teamchefs en de uitvoering van de opdrachten binnen het domein waartoe hij behoort. Als deskundige staat hij in voor het permanent ontwikkelen van eigen competenties en deze van het personeel dat onder zijn toezicht staan. Als adviseur van de directeur formuleert hij verbetervoorstellen binnen zijn domein.

De invoering van deze functiedifferentiatie zal gefaseerd verlopen. Het is de minister van Justitie die bepaalt in welke gevangenissen of afdelingen van gevangenissen de functiedifferentiatie wordt ingevoerd. Hierbij zal rekening gehouden worden met de specifieke context van de gevangenis, zoals infrastructuur, personeelskader, e.a.

In de gevangenissen waar de functiedifferentiatie nog niet wordt ingevoerd, blijft de huidige situatie behouden.

Het ontwerp is gestructureerd volgens drie delen:

- het eerste hoofdstuk preciseert het toepassingsgebied van de tekst; geeft definities; beschrijft de functies binnen de twee domeinen Bewaking en Beveiliging van gebouwen en personen en Toezicht en Begeleiding van de gedetineerden; voert in een toelage eigen aan de personeelsleden van het domein Toezicht en Begeleiding van gedetineerden in; bepaalt de toegangsvoorwaarden tot een functie binnen het domein "Toezicht en Begeleiding van de gedetineerden";

- het tweede hoofdstuk betreft de overgangsbepalingen;

- het derde hoofdstuk betreft de slotbepalingen.

Artikelsgewijze bespreking

Artikel 1 bepaalt het toepassingsgebied.

Dit besluit is van toepassing op de personeelsleden tewerkgesteld door de FOD Justitie binnen de penitentiaire administratie.

Dit besluit is toepasselijk op de personeelsleden die de functies van bewaking, beveiliging of begeleiding uitvoeren. De technische functies vallen niet onder het toepassingsgebied van dit besluit.

Betreffende het toepassingsgebied in de tijd van huidig besluit, wordt een geleidelijke toepassing van de bepalingen van dit besluit voorzien. De eerste toepassing zal plaatsvinden in de detentiehuizen en in de nieuwe gevangenissen van Haren, Dendermonde en Ieper. Na deze eerste toepassing van de functiedifferentiatie is een tussentijdse evaluatie gepland. De elementen en keuzes die een belangrijke rol hebben gespeeld bij de ontwikkeling van het concept zullen in dit proces centraal staan. Met de resultaten van de evaluatie zal rekening worden gehouden bij latere beslissingen over de uitbreiding van het concept tot andere gevangenissen of afdelingen van gevangenissen volgens een kalender, die door de Minister bepaald zal worden.

Voor het implementeren van deze nieuwe functies en het detentiebeleid dat zij ondersteunen vormen de nieuwe gevangenissen van Haren en Dendermonde een grote opportuniteit, omdat de materiële omkadering en structuur van die gevangenissen deze functiedifferentiatie minstens faciliteert zoniet noodzaakt, evenals in de kleinschalige detentiehuizen. De ervaring en lessons learned vanuit de eerste toepassingen van deze functiedifferentiatie zal de verdere gefaseerde implementatie ervan in alle gevangenissen van het Koninkrijk ondersteunen.

De geleidelijke toepassing van de bepalingen voorzien door het huidige besluit mag uiteraard niet tot gevolg hebben dat het recht op mutatie van de ambtenaren wordt beperkt. Personeelsleden die hun functie uitoefenen in een detentiehuis of in een gevangenis of gevangenisafdeling waar het systeem van functiedifferentiatie is ingevoerd, kunnen nog steeds een mutatie aanvragen naar een gevangenis of gevangenisafdeling waar dit systeem nog niet is ingevoerd. In geval van mutatie, zullen zij de functie van penitentiair bewakingsassistent uitoefenen en desgevallend dus niet langer in aanmerking komen voor de begeleidingstoelage.

Artikel 2...

Pour continuer la lecture

SOLLICITEZ VOTRE ESSAI

VLEX uses login cookies to provide you with a better browsing experience. If you click on 'Accept' or continue browsing this site we consider that you accept our cookie policy. ACCEPT