19 JUNI 2020. - Ontwerp van Bijzondere machtenbesluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering nr. 2020/045 van 19 juni 2020 betreffende de Proxi-lening
VERSLAG AAN DE REGERING
Dit besluit wil voor de Proxi-lening een wettelijk kader creëren en daarmee tegemoetkomen aan een belangrijk knelpunt waarmee ondernemingen vandaag de dag geconfronteerd worden: het vinden van voldoende en gepaste middelen voor de financiering van hun bedrijfsactiviteiten. Ten gevolge van de COVID-19-crisis, is het immers voor veel ondernemers moeilijk om het hoofd te blijven bieden aan hun liquiditeits- en solvabiliteitsbehoeften. Het was tevens van essentieel belang om over een instrument te beschikken voor de versterking van het eigen vermogen van de Brusselse ondernemingen.
Volgens een studie die in maart 2020 door het bureau Graydon werd uitgevoerd, beschikken ongeveer 215.000 KMO's (55% van de Belgische ondernemingen) over onvoldoende reserves om de huidige crisis het hoofd te bieden.
Daarnaast is de aanzienlijke versterking van het eigen vermogen van ondernemingen een aanbeveling van de Economic Risk Management Group (ERMG), die op 7 april een semi-kapitaalschuldmechanisme heeft voorgesteld om kleine en middelgrote ondernemingen, die een effectieve terugbetalingscapaciteit kunnen aantonen, in staat te stellen het hoofd te bieden aan solvabiliteitsproblemen.
Het doel is om: "het liquiditeitsoverschot waarover sommige individuen beschikken, te mobiliseren om de solvabiliteitscrisis het hoofd te bieden en bankleningen als hefboom te gebruiken ten voordele van het herstel. Om de investeringen van de banken in kortetermijn- en langetermijnschulden te stimuleren, is het belangrijk om het eigen vermogen dat schade heeft geleden door de crisis, te versterken. In deze context, heeft de semi-kapitaalschuld (de zogenaamde mezzanineschuld) als aanvulling op de bankschuld het voordeel dat ze in de bankratio's als eigen vermogen (semi-kapitaal) wordt beschouwd, terwijl ze voor de aandeelhouders niet tot verwatering leidt. Bovendien is een semi-kapitaalschuld een mechanisme dat relatief snel kan worden geïmplementeerd waardoor het mogelijk is om een grote hoeveelheid dossiers te behandelen. Dit zijn variabelen die de beleidsmakers uiteraard kunnen bijsturen."
Deze regeling ligt in de geest van dit voorstel van de ERMG.
De Proxi-lening zal worden ingezet als instrument om de KMO-financieringskloof verder te dichten. Het is de Brusselse versie van de Vlaamse Winwinlening (decreet van 19 mei 2006 betreffende de Winwinlening) en de Waalse Prêt « Coup de Pouce » (décret du 28 avril 2016 relatif au Prêt « Coup de Pouce »).
Startende ondernemers op zoek naar kleine bedragen vallen in hun zoektocht naar de benodigde financiering vaak uit de boot. Formele risicokapitaalverstrekkers en banken kunnen weigerachtig staan tegenover het verstrekken van kredieten aan dergelijke ondernemingen. De vroege levensfase van een onderneming houdt namelijk vaak het meeste risico's in.
Wanneer het een ondernemer ontbreekt aan financiële draagkracht, met name ten gevolge van de COVID-19 crisis, is zijn of haar geloofwaardigheid toch nog steeds een belangrijke troef. Ontbrekende financiering zal bijgevolg van familie, vrienden of kennissen komen die geloven in de toekomst van de ondernemer.
Het is precies deze vorm van financiering welke de overheid, binnen een ondersteunend en flankerend beleid, met de Proxi-lening wil stimuleren.
Hiertoe creëert het besluit een belastingvoordeel voor een individu dat een lening toekent aan een KMO, een zelfstandige in onderneming of een vereniging die een economische activiteit uitoefent, mits aan een aantal voorwaarden wordt voldaan. Dit belastingvoordeel bestaat, enerzijds, uit een jaarlijks belastingkrediet naar rato van het geleende bedrag en, anderzijds, uit een eenmalig belastingkrediet dat een soort gedeeltelijke waarborg vormt, indien blijkt dat de ontlenende onderneming niet in staat is het saldo van de lening terug te betalen.
Innovatie ten aanzien van de Vlaamse en Waalse regelingen: het Brussels besluit houdt ook rekening met leningen die worden gesloten door de tussenpersoon van financieringsvehikels in de zin van de wet van 18 december 2016 tot regeling van de erkenning en de afbakening van crowdfunding en houdende diverse bepalingen inzake financiën.
De regeling vormt geen staatssteun in de zin van de Europese reglementering. Het belastingkrediet kan immers alleen ten goede komen aan een individu dat niet handelt in het kader van zijn beroepsactiviteit. Daarnaast wordt de steun aan de ondernemingen niet met openbare middelen gefinancierd: het gaat om een lening ten laste van individuen en er is pas later sprake van een belastingkrediet. Bovendien werden de gelijkaardige regelingen van de andere gewesten niet bij de Europese Commissie gemeld, noch door deze laatste vanuit deze invalshoek onderzocht.
In toepassing van de artikelen 5/7 en 5/8 van de bijzondere wet van 16 januari 1989 betreffende de financiering van de Gemeenschappen en de Gewesten (zie ook art. 16 tot 19 van het samenwerkingsakkoord van 7 december 2001 tussen de Federale Staat en de Gewesten betreffende de uitwisseling van informatie in het kader van de uitoefening van hun fiscale bevoegdheden en betreffende de overlegprocedures inzake technische uitvoerbaarheid van door de gewesten voorgenomen wijzigingen aan de gewestelijke belastingen en inzake de technische uitvoerbaarheid van de invoering door de gewesten van algemene belastingverminderingen of -vermeerderingen van de verschuldigde personenbelasting), werden aldus de adviezen van het Rekenhof en van de Federale Regering ingewonnen en werden de andere Gewestengeïn formeerd over het ontwerpbesluit.
Commentaar bij de artikelen
Artikel 1
Dit artikel bevat de verschillende definities die essentieel zijn voor de draagwijdte van dit besluit.
De definitie van de kredietnemer verdient bijzondere aandacht. Daarin wordt gesteld dat de kredietnemer een KMO moet zijn. De definitie van de notie KMO is ontleend aan Bijlage I bij Verordening (EU) Nr. 651/2014 van de Commissie van 17 juni 2014 waarbij bepaalde categorieën steun op grond van de artikelen 107 en 108 van het Verdrag met de interne markt verenigbaar worden verklaard.
Artikel 2 van de bijlage aan de Verordening van de Commissie definieert een KMO als ondernemingen:
- met minder dan 250 werknemers; waarvan
- de jaaromzet 50 miljoen euro niet overschrijdt; of
- het balanstotaal 43 miljoen euro niet overschrijdt; en
- die het zelfstandigheidscriterium in acht nemen zoals dat in artikel 3 van de bijlage is omschreven.
Door de gehanteerde verwijzingstechniek zal er ook rekening dienen gehouden te worden met eventuele wijzigingen die de Europese regelgever aan de voormelde definitie zou aanbrengen.
Door tot slot de term "een rechtspersoon" te hanteren in de definitie, wordt potentiële twijfel weggenomen betreffende de mogelijkheid tot toekenning van een Proxi-lening aan ondernemingen die in enge zin niet als een "vennootschap" aan te merken zijn, weg. De bedoeling is bijgevolg om alle ondernemingen de mogelijkheid te bieden van deze financieringsvorm te genieten.
Hierbij gelden uiteraard nog steeds de bepalingen van de Europese regelgever en dient de rechtspersoon een economische activiteit uit te oefenen overeenkomstig Europees recht.
Artikel 2
Dit artikel somt de voorwaarden op waaraan de partijen bij een Proxi-lening ratione personae dienen te voldoen opdat de Proxi-lening onder toepassing van het besluit en de daarin vervat liggende fiscale gunstregeling zou sorteren.
Deze regeling wil daarbij geen afbreuk doen aan de principiële contractsvrijheid die aan de basis van het Belgische overeenkomstenrecht ligt. Het staat dan ook elke rechtsonderhorige vanzelfsprekend vrij om overeenkomsten, waaronder kredietovereenkomsten en leningen, te sluiten met wie hij wil en dat onder de voorwaarden en modaliteiten die partijen vrij overeenkomen, mits daarbij de regels van het overeenkomstenrecht worden geëerbiedigd. Willen de partijen evenwel dat hun lening de fiscale gunstregeling kan genieten die in het besluit vervat ligt, dan dienen zij erover te waken dat de bepalingen van het besluit gerespecteerd worden.
Dat laatste impliceert onder meer dat enkel welbepaalde partijen een lening die onder toepassing van het besluit kan worden gebracht, kunnen sluiten.
Artikel 2 bepaalt in dat verband een aantal bijzondere regels waaraan (1) potentiële kredietnemers, enerzijds, en (2) potentiële kredietgevers, anderzijds, dienen te voldoen. Daarnaast verduidelijkt het dat bepaalde door de tussenpersoon van een financieringsvehikel verstrekte leningen ook als Proxi-lening kunnen worden erkend (3).
(1) De kredietnemer dient op het ogenblik van het aangaan van de Proxi-lening ingeschreven te zijn bij de Kruispuntbank van Ondernemingen. Ook in bijberoep kan men dus van een lening genieten, indien aan deze voorwaarde is voldaan.
Wat de zelfstandigen betreft, wordt met het oog op de doelstelling om ondernemingen te ondersteunen, gevraagd dat zij zelfstandigen in onderneming zijn. Ze worden dan als dusdanig opgenomen in de Kruispuntbank van Ondernemingen. Dit is met name het geval voor zelfstandigen in zogenaamde vrije beroepen.
Verder moet de kredietnemer beschikken over een exploitatiezetel in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest.
Een vroegere versie van de Vlaamse regeling voorzag dat de kredietnemer moest beschikken over een "voornaamste exploitatiezetel" in het Vlaamse Gewest. Volgens de Europese Commissie was deze vereiste evenwel onverenigbaar met artikel 49 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie (VWEU) en artikel 31 van de Overeenkomst betreffende de Europese Economische Ruimte (EER-Overeenkomst). Om verenigbaar te zijn met de voormelde bepalingen, dient de Winwinlening open te staan voor alle kredietnemers die een exploitatiezetel hebben in het Vlaamse Gewest (Memorie van Toelichting bij het Ontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 6 februari 2004 betreffende een waarborgregeling voor kleine, middelgrote en grote ondernemingen en tot wijziging van het decreet van 19 mei 2006...
Pour continuer la lecture
SOLLICITEZ VOTRE ESSAI